"Lilije" ukazuje dramat dziejący się w świadomości dziewczyny. W utworze jednocześnie został wykorzystany wątek historyczny obyczajowy i obecny niemal w każdej balladzie romantycznej wątek grozy. Akcja toczy się za czasów panowania Bolesława Śmiałego w trakcie jego wyprawy na kijów. Wiarołomna żona zabija męża - rycerza, ze strachu przed wykryciem zdrady. Grzebie go i na jego grobie zasiewa lilie (symbol odpuszczenia winy). Nie żałuje swojego czynu, boi się tylko kary. Prześladują ja koszmary. Radzi się pustelnika (mędrzec), który mówi jej, że "nie ma zbrodni bez kary". Kiedy ma poślubić jednego z braci swojego męża, musi wybrać wianek należący do przyszłego ukochanego. Obaj bracia zrywaja kwiaty z grobu zmarłego męża kobiety, naruszając tym jego spokój. Podczas kłótni braci o wybrankę pojawia się duch męża. Cerkiew wraz ze wszystkimi uczestnikami ceremonii zapada się pod ziemię. Został tu ukazany demonizm sił nadprzyrodzonych, duchy z ballad są na ogół mściwe, z satysfakcją wymierzają karę. To surowa pierwotna moralność, twardy, nienaruszalny kodeks etyczny. Temat ballady został przez poetę zaczerpnięty ze starej pieśni ludowej - " Stała nam się nowina - pani pana zabiła!"
Ballada - gatunek literacki, synkretyczny, gdyż łączy w sobie elementy epiki, liryki i dramatu. Cechuje ja tajemniczość, fantastyka, ludowość, nastrój grozy, irracjonalizm, często motyw winy i kary. Wywodzi się ze średniowiecznych utworów celtyckich i szkockich.
Epika (narrator); liryka (poetyckość, czyli środki stylistyczne i to, że jest pisana wierszem), dramat, dialogi i tragizm).