Badania statystyczne

1. Podstawowym kryterium podziału metod badań statystycznych jest liczba jednostek statystycznych objętych badaniem. Dzielimy je na 3 metody:
- badania pełne (całkowite)
- badania częściowe (niepełne)
- szacunek statystyczny

2. Ze względu na częstotliwość prowadzenia badań s. dzieli się je na:
- badania ciągłe- polegają na obserwowaniu pewnych faktów w sposób ciągły np. rejestracja noworodków.
- badania okresowe- prowadzone są w określonych odstępach czasu np. spis ludności.
- badania sporadyczne- jednorodne wprowadzane są gdy pojawi się taka potrzeba.

3. Badania pełne- polegają na tym, że informacje o badaniach cech statystycznych są gromadzone od all jednostek statystycznych wchodzących w skład zbiorowości.

4. Wyróżniamy:

Spisy statystyczne:
- spis ludności- polega na zbieraniu informacji o wartościach cechy statystycznej bezpośrednio od all jednostek.
- informacje takie zbierane są przez specjalnie przeszkolone osoby rachmistrzów spisowych.
- spis statystyczny umożliwia uzyskanie info. o badanej zbiorowości ściśle określonych momencie zwanym momentem krytycznym .
- spis statystyczny jest bardzo kosztowny tą metodą, należy zatrudnić i przeszkolić rachmistrzów, wydrukować formularze i opracować dużą liczbę info.

Rejestracja statystyczna:
- polega na wpisywaniu zdarzeń i faktów do odpowiednich rejestrów
- przy rejestracji nie występuje obserwacja statystyczna lecz info. są zgłaszane w punktach rejestracyjnych
- wyróżniamy 2 rodz. rejestracji statystycznej:

Doraźna rejestracja np. zgłoszenie przedpoborowe
Bieżąca rejestracja np. podczas założenia działalności gosp.
Sprawozdawczość statystyczna:
- polega na przekazywaniu przez jednostki sprawozdawcze określonych info. liczbowych i opisowych w postaci sprawozdania sporządzonego na odpowiednich formularzach które po wypełnieniu przesyła się paczką lub e-mailem do instytucji prowadzącej badania.

5. Formularz- druk
Sprawozdanie - to wypełniony formularz z pieczątką i podpisami

6. Badania częściowe niepełne- polegają na tym że informacje o wartości cech statystycznych są zbierane od wybranych ze zbiorowości jednostek statystycznych.
Wyniki są uzgadnianie na cała zbiorowość.

7. W ramach badań statystycznych częściowych wyróżnia się:
- badania reprezentacyjne- polegają na wyborze ze zbiorowości próby statystycznej. Dobór jednostki do próby powinien odbywać się tak aby próba stanowiła minimalny obraz całej zbiorowości.
- badania monograficzne-polegają na badaniu niewielkiej ilości jednostek statystycznych, wyniki mają postać liczbową i opisu słownego.
- ankieta- jest przeprowadzana przez daną instytucję organizacyjną, która zwraca się do określonej grupy osób z zaproszeniem do dobrowolnego wypowiedzenia na dany temat:
 o charakterze powszechnym- kierowana jest do szerokiego grona osób
 o charakterze selektywnym- kierowana jest do specjalistów w danej dziedzinie

8. Szacunek statystyczny- jest przeprowadzany, gdy nie możemy uzyskać info. o interesującej nas zbiorowości w sposób bezpośredni,
a także nie można zastosować badania pełnego lub częściowego.
Polega na ustaleniu pewnych wielkości lub właściwości nieznanej zbiorowości na podstawie zbiorowości znanej:
- znając wielkość określonego zjawiska w jednej zbiorowości s. ustala się wielkość tego samego zjawiska dla innej zbiorowości np. w klasie 1 thk jest 15 blondynek- to w klasie 1tu jest też ok.14
- znając wielkość jednego zjawiska ustala się wielkość innego zjawiska występującego w tej samej zbiorowości np.1thk- 13 os. lubi sport, to 13 lubi filmy
- znając wielkość zjawiska w okresach poprzednich ustala się przewidywaną wielkość tego samego zjawiska w przyszłości
np. liczba uczniów 2005(270), 2006(300), 2007(290),2008(ok.310)

9. Zależności wyboru metody badania:
- od celu badania- jeśli badanie szczegółowe, stosujemy b. pełne
- od czasu w jakim chcemy osiągnąć wynik np. szybkie b. częściowe
- od charakteru ekonomicznego- droższe czy tańsze badania
- od związku z badaną zbiorowością- czy zbiorowość duża czy mała taką metodę dobieramy

10.Dobór losowy jednostek do badań częściowych- ma miejsce wtedy gdy przypadek losowy decyduje o tym która jednostka wchodzi w skład zbiorowości objętej badaniem, czyli podlega obserwacji:
- losowanie bezpośrednie- każda jednostka badanej zbiorowości otrzymuje nr, po czym następuje losowanie tylu nr ile jednostek jest potrzebnych do badania
- dobór systematyczny- wybiera się pierwszą jednostkę, a kolejne są tak dobierane by były zachowane między nimi stała odległość
- losowanie warstwowe- stosowane w zbiorowościach, które SA podzielone na mniejsze grupy(warstwy), a z tych warstw losujemy jednostki l.bp.
- losowanie za pomocą tablic liczb przypadkowych- polega na ponumerowaniu all jednostek, jednostek następnie odczytanie kolejnych liczb z t.l.p. każdy nr zgodny z odczytaniem wchodzi w skład próby
- losowanie wielostopniowe- stosowane wtedy gdy badaną grupę można podzielić na mniejsze grupy. W takiej sytuacji losujemy określoną liczbę z 1 stopnia, a następnie z kolejnych stopni

11. Dobór celowy-wybór jednostki do badania, zależy od os. prowadzącej te badanie, decydując która z jednostek powinna zostać poddana obserwacji statystycznej.

12. Etapy segmentacji:
- przygotowanie badania
- zebranie materiału statystycznego
- przygotowanie materiału statystycznego do opracowania
- opracowanie materiału statystycznego
- prezentacja materiału statystycznego
- analiza statystyczna- wyciągnięcie wniosków

13. Badania statystyczne- to proces pozyskiwania danych na temat rozkładu cechy statystycznej badanej zbiorowości.

14. Formularz statystyczny- to zbiór pytań dotyczących jednostek statystycznych objętych badaniem. składa się z pytań i miejscem na odpowiedzi.

15. Instrukcja statystyczna- zawiera szczegółowe wyjaśnienie do all pozycji formularza mogących nasuwa wątpliwości podczas wypełniania.

16. Materiał statystyczny- to zbiór info. o wartości badanych cech powstałych w wyniku obserwacji dokonanych przez odpowiednie os. lub instytucje.:
- pierwotny- jest zbierany specjalnie na potrzeby określonego badania
- wtórny- materiał zgromadzony wcześniej, wykorzystany wtórnie

17. Kontrola materiału statystycznego- w zebranym materiale statystycznym często występują różne błędy, dlatego jest poddawany kontroli:
- formalna-kompletności i rzetelności zapisu
- merytoryczna- zgodności rachunkowej i logicznego zapisu