Po podboju ziem na Peloponezie Spartanie uznali pokonanych mieszkańców półwyspu za niewolników.
Nazwali ich helotami, tzn. "ujarzmionymi". Heloci, których było 140 - 250 tys. (w zależności od okresu) ciężką pracą na roli utrzymywali 9 - 10 tys. spartiatów, czyli spartańskich wojowników.
Spartiatą nazywamy każdego dorosłego Spartanina, który był pełnoprawnym obywatelem państwa.
Spartanin mógł bezkarnie zabijać helotów.
Oprócz Spartan i helotów w Sparcie żyli jeszcze periojkowie, tzn. ''współmieszkańcy''. Ich liczba sięgała 100 tys. Zajmowali się rzemiosłem oraz handlem, uprawiali też ziemię, z której plony wolno im było zatrzymać dla siebie. Cieszyli się wolnością osobistą, służyli w armii, ale nie mieli praw politycznych.