Jezus Chrystus jako postać historyczna

Jezus Chrystus jest postacią historyczną. Istnieją dwa rodzaje świadectw o historycznym istnieniu Jezusa. Ważniejsze, bo podające więcej danych o osobie, życiu, działalności i nauczaniu Jezusa, to źródła chrześcijańskie. Do nich należą cztery Ewangelie, Dzieje Apostolskie, Listy Apostolskie i apokryfy, czyli pisma , które nie weszły w kanon Pisma Św., a opisują dzieje wczesnego chrześcijaństwa. Drugim źródłem są świadectwa pozachrześcijańskie.
Na szczególną uwagę zasługują liczne wzmianki o Jezusie, które można znaleźć w Talmudzie.
Talmud (hebr. nauka, studium) zawiera tradycje żydowskie, zwłaszcza przepisy prawnicze. Stworzyli go uczeni żydowscy na przestrzeni od II do VI wieku po Chrystusie. Jest to zbiór komentarzy do Tory, czyli Pięcioksięgu Mojżesza. Rozróżnia się Talmud palestyński i babiloński. Pierwszy powstał w ciągu wieków, począwszy od II w .przed Chrystusem aż po III w. po Chrystusie. Tekst ten nazwano Miszną. Drugi natomiast ,nazwany Gemarą. powstał w V wieku jako komentarz do Miszny. A zatem Miszna i Gemara tworzą cały Talmud, czyli żydowskie komentarze do Tory. Chociaż Talmud został przez Kościół w 1123 roku ocenzurowany i wyczyszczony ze wzmianek o Jezusie, nadal zawiera on liczne świadectwa o Chrystusie. I tak w Talmudzie babilońskim czytamy m.in., że Jezus zajmował się magią ,a ponieważ zwiódł Izraela, został zabity w wigilię Paschy; że był nauczycielem Tory ale lekceważył uczonych w Piśmie .Wspomina o jego śmierci i uczniach, którzy w jego imieniu uzdrawiali chorych, zaprzecza zmartwychwstaniu, a ponadto zawiera też treści zniesławiające Jezusa, Jego pochodzenie i Jego matkę. A zatem mimo tych niechlubnych opinii, judaizm nie kwestionował istnienia Jezusa, ponieważ było ono powszechnie uznawane i nie pozwalały na to ówczesne źródła. Wymowa świadectw żydowskich sprawiła ,że dawni i współcześni historycy żydowscy światowej sławy stoją na stanowisku historyczności Jezusa.
Jednym z najwymowniejszych świadectw pozabiblijnych mówiących o Jezusie jest Testimonium, Flavianum, które znajduje się w dziele Józefa Flawiusza "Dawne dzieje Izraela".
Józef Flawiusz (37-103)) był historykiem żydowskim i rodakiem Jezusa urodzonym kilka lat po Jego śmierci. Bardzo zdolny i starannie wykształcony, należał w młodości do kapłanów jerozolimskich i faryzeuszy. Szukał szczęścia w różnych żydowskich ugrupowaniach religijnych. W roku 64 odwiedził Rzym jako członek poselstwa żydowskiego. Choć pisał później, że odradzał rodakom zbrojne wystąpienie przeciwko Rzymianom, to jednak w latach buntu (66-70) dowodził jednym z oddziałów żydowskich w Galilei. Oblężony dostał się do niewoli. Wówczas zdradził ojczyznę i zaczął pomagać Rzymianom w ich próbach nakłonienia Żydów do zawarcia porozumienia. Po zakończonej w roku 70 wojnie rzymsko-żydowskiej udał się do Rzymu, gdzie żył w łaskach cesarzy Wespazjana i Tytusa przyjmując ich rodzinne miano Flawiusz. Krótko i w charakterystyczny sposób wspomina o Jezusie, Janie Chrzcicielu i Jakubie, bracie Pana:
"W tym czasie żył Jezus, człowiek mądry, jeżeli w ogóle można go nazwać człowiekiem. Czynił bowiem rzeczy niezwykłe i był nauczycielem ludzi ,którzy z radością przyjmowali prawdę .Poszło za nim wielu Żydów jako też pogan. On to był Chrystusem, A gdy wskutek doniesienia najznakomitszych u nas mędrców, Piłat zasądził go na śmierć krzyżową ,jego dawni wyznawcy nie przestali go miłować. Albowiem trzeciego dnia ukazał im się znów jako żywy ,jak to o nim oraz wiele innych zdumiewających rzecz przepowiadali boscy prorocy odtąd aż po dzień dzisiejszy istnieje społeczność chrześcijan ,którzy od niego otrzymali swą nazwę."
I drugi fragment:
"Ananos (Annasz),będąc człowiekiem takiego charakteru i sądząc ,że nadarzyła się dogodna sposobność ,ponieważ zmarł Festus ,a Albinus był jeszcze w drodze ,zwołał Sanhedryn i stawił przed sądem Jakuba ,brata Jezusa zwanego Chrystusem, oraz kilku innych. Oskarżył ich o naruszenie Prawa i skazał na ukamienowanie"(XX,9,1,)
Dokładna analiza tekstów Flawiusza wskazuje, że pisał on o czymś, o czym było głośno, choć sam nie musiał podzielać wiary w boskie pochodzenie Jezusa.
Fakt ów wskazuje więc na to ,że Judaizm pierwszych wieków po Chrystusie nie negował istnienia Jezusa. Wręcz przeciwnie! Chociaż odrzucał go jako Mesjasza, nigdy nie kwestionował Jego istnienia ,działalności i śmierci męczeńskiej.
Z podobnym świadectwem potwierdzającym historyczność Jezusa spotykamy się również wśród historyków rzymskich.
Pierwszorzędne miejsce zajmuje wśród nich Korneliusz Tacyt (54-119). Był on wybitnym i najbardziej wiarygodnym historykiem rzymskim. Przed 117 rokiem wydał dzieło pod tytułem Roczniki, zawierające historię Rzymu od śmierci Augusta do cesarza Nerona, w którym pisze:
„Atoli ani pod wpływem zabiegów ludzkich, ani darowizn ofiar błagalnych na rzecz bogów nie ustępowała hańbiąca pogłoska, lecz wierzono, że pożar był nakazany. Aby więc ją usunąć, postawił Neron winowajców i dotknął najbardziej wyszukanymi kaźniami tych, których znienawidzono dla ich sromot, a których gmin chrześcijanami nazwał. Początek tej nazwie dał Chrystus, który za panowania Tyberiusza skazany był na śmierć przez prokuratora Poncjusza Piłata, a przytłumiany na razie zgubny zabobon znowu wybuchnął, nie tylko w Judei, gdzie się to zło wylęgło, lecz także w stolicy, dokąd wszystko, co potworne lub sromotne, zewsząd napływa i licznych znajduje zwolenników. Schwytano więc naprzód tych, którzy tę wiarę publicznie wyznawali, potem na podstawie ich zeznań ogromne mnóstwo innych, i udowodniono im nie tyle podpalenia, ile nienawiść ku rodzajowi ludzkiemu”. Tacyt bardzo poważnie pojmował zadanie historyka. Szanował fakty i zgodnie z prawdą starał się je przekazać. Jako urzędnik państwowy miał dostęp do akt archiwalnych. co nie znaczy, żeby nie dawał im własnego naświetlenia.
Świadectwo Tacyta o Chrystusie, jako założycielu chrześcijaństwa, o Jego skazaniu na śmierć przez Poncjusza Piłata za panowania cesarza Tyberiusza, jest najważniejszym ze wszystkich dokumentów niechrześcijańskich.
Innym z pozachrześcijańskich świadectw o Jezusie jest list Pliniusza Młodszego(ok.112 r.) napisany do cesarza Trajana. Pliniusz Młodszy (62-113), jako wielkorządca cesarza Trajana w Bitynii w Azji Mniejszej przesyłał do Rzymu sprawozdania ze swych rządów. W liście pisał o chrześcijanach i ich wierze:
„Wszędzie to wierzenie się rozkrzewia, nie tylko w miastach i wsiach, ale w całym kraju. Świątynie pustoszeją i od dawna już nie składano żadnych ofiar”(...), a chrześcijanie „mają zwyczaj w pewnych dniach przed świtem zbierać się i śpiewać Chrystusowi jako Bogu”.
Powyższy dokument nie mówi wprost o ziemskim istnieniu Jezusa. Przekazuje jednak informację, że dla chrześcijan na początku drugiego wieku Jezus był człowiekiem i Bogiem. Gdyby Pliniusz Młodszy dowiedział się, że Chrystus dla chrześcijan jest tylko Bogiem, napisałby: modlą się do swego Boga Chrystusa, a nie: do Chrystusa jako Boga. Czytamy w nim' "Inni wymienieni w wykazie powiedzieli ,że są chrześcijanami ,lecz zaraz się zaparł i ,że wprawdzie byli nimi ,lecz być przestali .Zapewniali zaś ,że cała ich wina czy błąd polega na tym ,że zwykli byli w wyznaczonym dniu gromadzić się przed świtem i odmawiać wspólnie modlitwę do Chrystusa jakby do Boga". Zatem słowa te również zawierają wzmiankę o Jezusie ,a poza tym potwierdzają dalekosiężny wpływ Chrystusa i jego naśladowców.
Wzmianki o Jezusie Chrystusie znajdują się też w tekscie Swetoniusza. Był to (urodzony ok. roku 69 - 160) – pisarz rzymski, pisał po łacinie i po grecku. Przyjaźnił się z Tacytem i utrzymywał bliskie kontakty z Pliniuszem Młodszym, który wstawił się za nim u cesarza Trajana.
Około roku 120 został sekretarzem kancelarii cesarskiej Hadriana. Jednak już rok później zwolniono go, wówczas poświęcił się twórczości literackiej. Na ten okres przypada wydanie słynnych Żywotów Cezarów. Zawierają one biografię Juliusza Cezara, Oktawiana Augusta, Tyberiusza, Kaliguli, Klaudiusza, Nerona, Galby, Otona, Witeliusza, Wespazjana, Tytusa i Domicjana. Są one ważnym źródłem, uzupełniającym relację Tacyta. Szczególną wartość ich polega na opisie obyczajowości cesarskiej.
W dziele „Żywot Klaudiusza” zaznacza, że: "Klaudiusz wypędził Żydów z Rzymu, byli bowiem podżegani przez Chrystusa wywołując często zamieszki". Wypędzenie to miało miejsce między 49 - 50 r. po Chrystusie. Nie wiemy dokładnie, co było powodem decyzji Klaudiusza. Wiadomo, że istniał spór między Żydami a chrześcijanami pochodzącymi z narodu żydowskiego. Swetoniusz nie umiał tego określić precyzyjnie. Dla niego wszyscy byli Żydami a różnili się tylko w poglądach na temat Jezusa Chrystusa. Chrześcijanie głosząc, że Jezus żyje i jest obecny duchowo jako zmartwychwstały, mogli wywołać u Swetoniusza wrażenie, jakoby Chrystus żył w tym czasie w Rzymie. Świadectwo to potwierdza istnienie w Rzymie na przełomie lat 40 - 50-tych dużej grupy chrześcijan.
Choć tekstów pozachrześcijańskich jest niewiele, to te które istnieją, są cennymi źródłami informacji o historyczności Chrystusa. Brak jest świadectw, które przeczyłyby Jego istnieniu. Wszyscy najwięksi starożytni przeciwnicy religii chrześcijańskiej, choć kwestionowali prawie wszystkie jej prawdy, nie odważyli się postawić zarzutu, że Jezus Chrystus nigdy nie istniał. Wykazanie historycznego istnienia Jezusa Chrystusa wskazuje na fakt wywodzenia się chrześcijaństwa od Niego.