Reakcja chemiczna
Definicja: Reakcja chemiczna to proces, w którym jedna lub więcej substancji (reaktantów) ulega przekształceniu, tworząc nowe substancje o odmiennych właściwościach fizycznych i chemicznych. Kluczowym aspektem jest zmiana struktury chemicznej, gdzie atomy pierwiastków przegrupowują się, tworząc nowe związki.
Cechy:
- Powstają nowe substancje o odmiennych właściwościach.
- Zachodzi zmiana struktury chemicznej.
- Proces jest często nieodwracalny.
- Może być egzotermiczny (wydziela ciepło) lub endotermiczny (pochłania ciepło).
Przykłady:
- Spalanie węgla: C + O₂ → CO₂
- Kwaśnienie mleka: C₆H₁₂O₆ → 2CH₃CHOHCOOH
- Rdzewienie żelaza: Fe + O₂ → Fe₂O₃
- Fotosynteza: 6CO₂ + 6H₂O → C₆H₁₂O₆ + 6O₂
- Oddychanie komórkowe: C₆H₁₂O₆ + 6O₂ → 6CO₂ + 6H₂O + energia
Zjawisko fizyczne
Definicja: Zjawisko fizyczne, czyli zmiana fizyczna, to proces, w którym nie zachodzi zmiana składu chemicznego substancji. Początkowa substancja może jedynie zmienić swoje właściwości fizyczne, takie jak:
- Stan skupienia
- Kształt
- Gęstość
- Ciśnienie
- Objętość
Zmiany fizyczne są zazwyczaj odwracalne.
Cechy:
- Brak zmiany składu chemicznego.
- Zmiana jedynie właściwości fizycznych.
- Proces jest odwracalny.
- Nie zachodzi zmiana struktury chemicznej.
Przykłady:
- Topnienie lodu: H₂O(s) → H₂O(l)
- Wrzenie wody: H₂O(l) → H₂O(g)
- Rozciąganie gumki
- Rozpuszczanie soli w wodzie
- Mieszanie dwóch cieczy
- Magnetyzowanie żelaza
- Rozkruszanie kamienia
Dodatkowe informacje
- Niektóre zjawiska fizyczne mogą być mylone z reakcjami chemicznymi, np. rozkład roztworu soli w wodzie. W tym przypadku, aby rozróżnić te dwa procesy, należy sprawdzić, czy powstały nowe substancje.
- Istnieje wiele rodzajów reakcji chemicznych, m.in. reakcje syntezy, rozkładu, wymiany i spalania.
- Zjawiska fizyczne i reakcje chemiczne są fundamentalnymi pojęciami w chemii i odgrywają ważną rolę w wielu dziedzinach nauki i techniki.