Pojęcia

TIMOKRACJA [gr.], forma rządów polegająca na sprawowaniu najwyższej władzy państw. przez grupę najbogatszych czł. klasy panującej; występowała w staroż. Kartaginie
MONARCHIA [gr.], forma rządów, w której reprezentantem władzy suwerennej jest monarcha (król, cesarz, sułtan), sprawujący tę władzę w zasadzie dożywotnio, samodzielnie lub wraz z innymi organami państwa
TYRANIA, w staroż. Grecji forma rządu powstała w wyniku obalenia istniejącego porządku polit. i przejęcia władzy przez tyrana; t. wczesnogr. (VII–V w. p.n.e.) — forma przejściowa między rządami arystokracji a demokracją; t. późnogr. (IV–II w. p.n.e.) związana z zaostrzeniem konfliktów społ. w Grecji, gdzie po władzę sięgali politycy kreujący się na obrońców uciśnionego ludu
PLUTOKRACJA [gr.], forma rządów, sprawowanie władzy przez ludzi najbogatszych;
OLIGARCHIA, forma rządów polegająca na sprawowaniu władzy przez arystokracje
DEMOKRACJA [gr.] (ludowładztwo), ustrój polit., w którym władzę sprawuje społeczeństwo; termin wprowadzony w starożytności prawdopodobnie przez gr. sofistów, upowszechniony przez Demokryta z Abdery, potem przez krytyków d. ateńskiej: Platona i Arystotelesa. Obecnie termin d. jest używany w 4 znaczeniach: władza ludu, narodu, społeczeństwa
REPUBLIKA forma ustroju państwowego, w którym najwyższe władze wybierane są przez obywateli na określony czas w drodze wyborów pośrednich lub bezpośrednich; stanowi wyłączną formę ustroju państw socjalistycznych
ANARCHIA [gr.]: stan bezpaństw., w którym nie ma władzy państw.; dezorganizacja, stan chaosu powstały wskutek niemocy lub braku ośr. władzy państwowej.
OCHLOKRACJA [gr.], forma rządów polegająca na sprawowaniu władzy przez tłum; określenie zwyrodniałej formy demokracji.
TEOKRACJA [gr.], forma ustroju polit., w którym rządy sprawuje stan kapłański; ideol. podstawą t. jest doktryna oficjalnej religii, zgodnie z którą kapłani są ziemskimi reprezentantami najwyższej władzy należącej do Boga lub bogów (zwł. Egipt XXI–XXIII dynastii, państwa Inków i Azteków, do niedawna Tybet).
POLITYKA [gr.], ogół działań związanych z dążeniem do zdobycia i utrzymania władzy państw. (tj. dysponującej legalnymi środkami przymusu fiz.), jej wykonywaniem oraz z wytyczaniem kierunku rozwoju państwa w różnych dziedzinach (np. p. społ., p. zagr.); polit. sferę życia społ. tworzą: system organów państw., system partyjny, system prawny, ideologie polit. i nar., kultura polit. społeczeństwa
ATARAKSJA [gr.], filoz. termin używany przez Demokryta z Abdery, Epikura, przedstawicieli szkoły epikurejskiej i stoickiej, oznaczający szczególny stan duszy osiągany przez mędrca, dzięki któremu panuje on nad namiętnościami i wyzbywa się lęku przed cierpieniem i śmiercią.
PAŃSTWO, suwerenna organizacja polit. społeczeństwa zamieszkującego terytorium o określonych granicach, której gł. składnikiem jest hierarchiczna władza publ., dysponująca aparatem przymusu wobec jednostek i grup społ. nie przestrzegających obowiązującego prawa oraz dążąca do monopolu w jego stosowaniu.