Najważniejsze informacje o Legionach Polskich Dąbrowskiego.

Jan Henryk Dąbrowski dnia 9 października zwrócił się on do Dyrektoriatu z projektem utworzenia legionów polskich skupiających oficerów i żołnierzy przybyłych wcześniej z kraju i z jeńców pozostających w niewoli francuskiej oraz dezerterów z armii zaborczych. Przedstawił konkretne korzyści jakie popłynęłyby dla Francji, a także dla sprawy polskiej. Dyrektoriat nie zamierzał się w tę sprawę angażować, ale postanowił wysłać Polaków do Lombardii, aby postraszyć Austrię i zmusić ja do zawarcia pokoju , nawet za cenę oddania Lombardii. W ten sposób pozbyli się Polaków, jak również Napoleona Bonaparte, którego ambicje i sukcesy mocno niepokoiły dyrektorów. Jednak Bonaparte działał już na własną rękę i dlatego tworząc armię w Lombardii zainteresował się propozycją Dąbrowskiego, choć nie podejmował żadnych konkretnych zobowiązań.
Dnia 9 stycznia 1797 roku Dąbrowski podpisał umowę z rządem lombardzkim w sprawie utworzenia legionów. Oficjalna nazwa brzmiała: Legion Polskie Posiłkujące Lombardię.
Organizacja Legionów i mundury żołnierzy naśladowały polskie wojsko przedrozbiorowe. Związek z Lombardią i Francją symbolizowały kolorowe kokardy - na lombardzkiej znajdował się napis Gli uomini sono fratelli czyli Ludzie wolni są braćmi.

W Legionach polskich walczyło w sumie ok. 35 tys. ludzi, zginęło ok. 20 tys. Wykształciły one znakomitą kadrę przyszłych oficerów, były szkołą patriotyzmu i demokracji. Symbolem wiary w niepodległość stała się w 1797 pieśń legionistów napisana przez Józefa Wybickiego, zwana też "Mazurkiem Dąbrowskiego", która w XX wieku została polskim hymnem narodowym. Stratą jest, że w Polsce nie zauważa się, iż Legiony brały udział w tłumieniu ruchów narodowowyzwoleńczych w krajach takich jak Włochy czy Haiti. Polacy walczyli o własną niepodległość tłumiąc jednak ruchy wolnościowe innych narodów w służbie Napoleona.
Ważniejsze bitwy z udziałem Legionów
• 1 XII 1798 – Magnano. Brygada pod dowództwem Kniaziewicza zwyciężyła korpus wojsk Królestwa Neapolu.
• 5 XII 1798 – Falari. Legioniści odparli atak wojsk Neapolu.
• 17-19 VI 1799 – bitwa nad Trebbią (dolina rzeki Trebbia). Legioniści u boku Francuzów walczyli z armią Aleksandra Suworowa. Ponieśli znaczne straty, ale powstrzymały wojska rosyjsko-austriackie, a potem osłaniały odwrót Francuzów.
• 3 XII 1800 – Hohenlinden. Legia Naddunajska pod wodzą Kniaziewicza pomogła rozgromić wojska austriackie.
• 24 XI 1805 – piechota pod dowództwem płk. Grabińskiego i jazda gen. Rożnieckiego pomogła rozbić i wziąć do niewoli austriacki korpus ks. De Rohan.