Podział świta na obszary o wysokim i niskim poziomie rozwoju gospodarczego, kryterium podziału.

Podział świta na obszary o wysokim i niskim poziomie rozwoju gospodarczego, kryterium podziału.

Nigdy nie zdarzyło się tak by wszystkie kraje były identyczne. Niektóre państwa, a nawet ich regiony rozwijały się nieco szybciej od innych. Każda ewolucja- społeczna, polityczna, gospodarcza - podyktowana jest szeregiem uwarunkowań. Na rozwój danego kraju wpływ ma położenie geograficzne, warunki klimatyczne, zasoby surowców naturalnych. Równie ważne są wydarzenia historyczne, które w dużej mierze wpłynęły na rozwój danego kierunku gospodarki. Przykładem może być 2 wojna światowa będąca odczuwalna aż do dzisiaj w Polskim przemyśle czy rolnictwie. Od zawsze też możemy zauważyć ewidentny podział państw na dobrze lub średnio rozwinięte i te, które wciąż borykają się z problemami gospodarczymi. Ten podział z roku na rok staje się coraz bardziej zauważalny. Kraje będące dobrze rozwinięte bogacą się, a słabo rozwinięte stają się uboższe.


Kraje wysoko rozwinięte:

Kraje wysoko rozwinięte zajmują ok. 24% powierzchni świata, skupiają ok. 20% ludności, przypada na nie ponad 60% światowej produkcji, 70% eksportu i importu świata.
Do krajów wysoko rozwiniętych można zaliczyć te, które osiągają PKB na jednego mieszkańca większy niż 10 000 $ oraz charakteryzują się wysokim udziałem sektora usług w jego tworzeniu. Są to wszystkie kraje Europy Zachodniej (prócz Portugali) oraz Stany Zjednoczone, Kanada, Japonia, Australia, Nowa Zelandia, Singapur, Izrael i Korea Południowa. Do KWR nie należy też zaliczać bogatych krajów naftowych (Brunei, Kataru, Kuwejtu). W prawdzie osiągają one dochody przeciętne niejednokrotnie wyższe niż kraje zachodnie, ale ich gospodarki mają nadal monokulturowy, surowcowy charakter. Państwa WR wyróżnia ponadto: wysoki poziom rozwoju przemysłu, wysoki dochód na jednego mieszkańca, duży udział handlu zagranicznym, niskimi wartościami przyrostu naturalnego i postępującym starzeniem się społeczeństwa, wysokim poziomem życia ludności, rozwiniętą infrastrukturą społeczną i techniczną. Zaliczają się do tej grupy kraje członkowskie OECD - Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Jest tu również Polska, lecz są tu pewne wątpliwości, ponieważ posiada ona cechy krajów transformacji gospodarczej. Kraje te prowadzą demokratyczne formy rządów i dokonują przemian systemu ekonomicznego od gospodarki centralnie planowane do gospodarki rynkowej. Główna rolę odgrywa w tym systemie mechanizm cenowy. Ważnym elementem są własności prywatne. Ludzie mają swobodę w podejmowaniu decyzji, co – chcą kupować, produkować sprzedawać. Zaliczamy do nich takie państwa jak: Czechy, Słowacje, Albanie, Bułgarie, Rumunie, oraz kraje bałtyckie.


Kraje średnio rozwinięte (umiarkowanie):

Do nich można zaliczyć kraje osiągające od 3 do 10 tyś $ PKB na 1 mieszkańca. W tej grupie na uwagę zasługują „kraje znajdujące się w okresie przemian”, czyli głównie kraje Europy Środkowej i Wschodniej. (Albania, Bułgaria, Czechy, Rumunia, Słowacja, Węgry oraz kraje bałtyckie), a także tzn. „ tygrysy azjatyckie”, które obejmują regiony dobrze rozwinięte w latach 50-tych (Tajwan, Singapur, Korea płd., Malezja Tajlandia, Indonezja) oraz te, które uprzemysławiane były w latach 70-tych. Państwa umiarkowanie rozwinięte charakteryzują się przewagą przemysłu w tworzeniu PKB, taniej i dobrze wykwalifikowanej siły roboczej jak również nowoczesnymi technologiami.

Kraje słabo rozwinięte:

Do nich można zaliczyć kraje, których PKB na 1 mieszkańca nie przekracza 3 tys. $, jest najbardziej zróżnicowana (rozpiętość skrajnych dochodów kształtuje się w niej jak 1:20).
Do krajów słabo rozwiniętych należą kraje środkowej i południowej Afryki – poza RPA – (Etiopia, Tanzania, Uganda, Czad, Malawi), większość krajów Ameryki Południowej, Środkowej Azji (Nepal, Laos, Afganistan, Bangladesz, Jemen) i Oceanii.
Przyczyn tego należy upatrywać głównie w odmiennych warunkach ich środowiska naturalnego oraz brakiem dostępu do morza. Najbiedniejsze kraje leża w strefie równikowej i zwrotnikowej suchej, a wiec tam gdzie klimat nie sprzyja rolnictwu. Stosunkowo bogatsze leża w strefie podzwrotnikowej i umiarkowanej, o bardziej sprzyjającym rolnictwu środowisku, często dysponując również surowcami. Względnie bogate są też kraje leżące nie opodal KWR, co ułatwia im pozyskiwanie kapitałów i przyjmowanie botgatych turystów. Co ciekawe w latach 90 tempo wzrostu gospodarczego KSR było wyższe niż KWR. Dało się to zauważyć w szczególności w Chinach, Indonezji, Wietnamie i Filipinach, a wiec w regionie Azji południowo-wschodniej. Wspólną i najważniejsza cechą owych państw jest problem społeczno-ekonomiczny, na który wpłynął w dużym stopniu wcześniej już wspomniane położenie geograficzne, warunki naturalne jak i przeszłość historyczna. Cechami charakterystycznymi tej grupy jest przeszłość kolonialna- utrzymująca w większości krajach surowcowo-monokulturowy charakter gospodarki, hamował on rozwój infrastruktury społecznej, a sieć transportu ukierunkował na wywóz surowców i żywności. Kolejną cechą jest eksplozja demograficzna, z którą wiąże się duży udział ludności w wieku przedprodukcyjnym sprzyjający bezrobociu i dużym potrzebom społecznym. Dominuje tu również rolnictwo w strukturze gospodarki i niski rozwój przemysłu. Niewielki udział w handlu zagranicznym, niskim wskaźnikiem urbanizacji, a co gorsza niestabilną sytuacją wewnętrzną kraju (konflikty, wojny). Ludzie zamieszkujący te regiony są na ogół mało wykształceni zwłaszcza u kobiet zauważalny jest analfabetyzm.


Kryteria podziału świata pod względem gospodarczym:

Jednoznaczny podział krajów pod względem poziomu rozwoju sprawia dużo trudności. Nie dysponujemy, bowiem uniwersalnymi miernikami, które odzwierciedlałyby w pełni lokalną specyfikę rzeczywistości społeczno-ekonomiczną. Możemy jednak podzielić nasze kryteria na cztery zasadnicze grupy:
- ekonomiczna (w której w skład wchodzi PKB, struktura handlu i zaludnienia)
- przemysłowa (udział przemysłu w tworzeniu PKB oraz udział danego kraju w światowej produkcji)
- demograficzna (śmiertelność urodzin, średnia długość życia, struktura wiekowa i odsetek analfabetów)
- społeczna (poziom życia, dzienne spożycie kalorii, liczna lekarzy na 1 mieszkańca, udział wydatków na żywność w budżetach domowych)

Głównym i najczęściej stosowanym z kryteria jest PKB, czyli miernik dochodu narodowego, opisuje wartość dóbr i usług w danym państwie w ciągu roku. Liczona jest w dolarach amerykańskich.

Najbogatsze z krajów według PKB (dane z 2008):
1. Stany Zjednoczone 14 330,000 $
2. Japonia 4 844,000 $
3. Chiny 4 222,000 $
4. Niemcy 3 818,000 $
5. Francja 2 987,000 $.
Polska w 2008 roku zajmowała 18 miejsce- 567,400

Wyróżniamy również wskaźnik HDI (Human Decelopment Index) – wskaźnik rozwoju człowieka. Do obliczenia HDI wykorzystywane są następujące mierniki:
- wskaźnik średniej długości życia
- wykształcenie ludności
- dochód PKB na jednego mieszkańca
O miano najbogatszych według tego wskaźnika od kilku lat stara się Norwegia i Islandia.
Polska została sklasyfikowana w tym rankingu około 40-tego miejsca.


Dostałam za niego 5 :) wiec polecam !