1.Informacje wstępne.
Glony (Algae)to ogólna nazwa grupy organizmów.W systematyce nie figuruje jako osobna jednostka, a konkretne glony zgromadzone s w poszczególne gromady w obrębie Królestwa Roliny (Plantae).
Do charakterystyki dołczam również sinice - to prokariotyczne organizmy majce wiele wspólnych cech z glonami.
- glony s organizmami jedno lub wielokomórkowymi, eukariotycznymi
- posiadaj cianę komórkow (oprócz euglenin !)
- posiadaj barwniki :karoten, ksantofil, chlorofil, fikobiliny zgromadzone w chromatoforach
- w ich komórkach gromadzone s materiały zapasowe :
EUGLENINY - PARAMYLON
BRUZDNICE - SKROBIA
CHRYZOFITY -CHRYZOLAMINARYNA (wielocukier)
BRUNATNICE - LAMINARYNA, MANNITOL (alkohol)
KRASNOROSTY - SKROBIA KRASNOROSTOWA
*SINICE - SKROBIA SINICOWA (subst.porednia między skrobi,a glikogenem)
- rozmnażanie - występuje przemiana pokoleń.Pokolenie płciowe może wyć izomorficzne (gametofit męski i żeński s morfologicznie identyczne) lub heteromorficzne (gametofit męski i żeński różni się od siebie) - u glonów dwupiennych; s również jednopienne (jeden organizm wytwarza gemety żeńskie i męskie)
Przemiana pokoleń przebiega wegług schematu ogólnego:
Sporofit2n mejozazoospory 1n gametofit1n (jedno lub dwupienny)gamety1n zygota 2nsporofit
2.Systematyka glonów.
GROMADA:Eugleniny (Euglenophyta)
GROMADA:Dinofity (Dinophyta) -Tobołki
GROMADA:Chryzofity (Chrisophyta)
GROMADA:Zielenice (Chlorophyta)
GROMADA:Brunatnice (Phaeophyta)
GROMADA:Krasnorosty(Rhodophyta)
*GROMADA:Sinice (Cyanophyta)
3.Charakterystyka najważniejszycg gromad :zielenic, brunatnic i krasnorostów.
ZIELENICE
1)Podział:
-zielenice właciwe, np.zawłotnia, toczek, chlorella, pierwotek
-sprzężnice, np..skrętnica
-ramienice, np.ramienica
2)Opis
Większoc zielenic zamieszkuje wody słodkie jako składnik planktonu, mog prowadzić również osiadły tryb życia.S również takie, które żyj na ziemi, skałach, korze drzew.Mog wchodzić w skład porostów (znana chlorella) lub występować w ciele zwierzt - np. u stłubi .
3)Najważniejsze zielenice:
v Zawłotnia (Chlamydomonas), opatrzona wiciami
v Toczek(Volvox), wielokomórkowy
v Chlorella, pozbawiona wici
v Pierwotek(Pleurococcus), żyje na korze drzew
v Gałęzatka (Cladophora), jest nitkowata i posiada wielojdrowe komórki
v Skrętnica (Spirogyra)
v Sałata morska (Ulva lactuca), zbudowana z wielokomórkowych płató
v Ramienica (Chara), wystepuje u niej oogamia !
v Pełzatka (Caulerpa), jest komórczakiem! - cały organizm zbudowany z jednej wielkiej, wielojdrowej komórki
4)Rozmnażanie.
Występuje przemiana pokoleń.Oznacza to, że mamy doczynienia z rozmnażaniem:
-płciowym (izogamia, anizogamia lub oogamia)
-bezpłciowym (np.poprzez zoospory, czli ruchome zarodniki)
Występuje również rozmnażanie wegetatywne.
CYKL ROZWOJOWY TAMY (Enteromorpha) - obydwa pokolenia
identyczne(izomorficzne)
gametofit żeński 1n gamety żeńskie
Sporofit2n mejozazoospory 1n identyczne morfologicznie zygota 2nsporofit
gametofit męski 1n gamety męskie
CYKL ROZWOJOWY SKRĘTNICY - jej plecha jest haploidalna!!!
Każda gameta to przekształcona komórka biorca udział w rozmnażaniu.
Między dwoma komórkami różnych osobników powstaje kanalik, przez który protoplasty łcz się ze sob.Powstaje zygota, która przechodzi mejozę podczas kiełkowania.
BRUNATNICE
S to doć duże, osiadłe (!) glony, w większoci żyjce w morzach (strefa wód przybżeżnych).
Ich plecha wykazuje duż organizację i można w niej wyróżnić częci:
- przytwierdzajc do podłoża
- łodygokształtn
- liciokształtn
W budowie wewnętrznej wyróżnić możemy częć asymilacyjnę(tworzon przez zewnętrzne komórki zawierajce chromatofory z chlorofilem) oraz wewnętrzn zbudowan z komórek bezbarwnych, wydłużonych o funkcji tkanki mechanicznej.
Czasami występuj też elementy przypominajace rurki sitowe oraz tkanki twórcze.
W cyklu rozwojowym pokolenie płciowe może być izomorficzne (np. u dwupiennej Dicyota) lub heteromorficzne ( np. Laminaria, czyli listownica; wielkomorszcz.Ich plechy s diploidalne!)
Schemat cyklu rozwojowego pozostaje taki sam.
Wyjtek stanowi jedynie MORSZCZYN.
Pokolenie płciowe reprezentowane jest jedynie przez gamety, natomiast inne elementy s diploidalne.:
Lęgnia mejoza kom. jajowa1n
Sporofit2n stanowi gametofit! Zygota 2n sporofit
Plemniamejoza plemnik 1n
KRASNOROSTY
To duże, czerwone (!) glony.Ich ciany komórkowe s często luzowate lub zwapniałe i sztywne.Plechy s w zdecydowanej większoci wielokomówkowe
I mog być:
- plechy nitkowate
- plechy plektenchymatyczne
a)jednoosiowe
b)wieloosoiwe
Ciekawy jest cykl rozwojowy krasnorostów.Występuj w nim 3 pokolenia :
Gametofit 1n jednopienny!!
Ą
na gemetoficie s:męskie spermatangia i żeńskie karpogony
Ą
W spermatangiach powstaj spermacja(nieruchliwe plemniki)
A w karpogonach komórki jajowe
Ą
spermacjum + kom.jaj =zygota 2n tworzca karposporofit
Ą
karposporofit rozwija się na gametoficie
produkujc diploidalne karpospory
Ą
z kiełkujcych karposporów powstaje
tetrasporofit 2n jest on samodzieln rolin zwykle podobn do gametofitu
Ą
produkuje haploidalne tetraspory 1n
Ą
z tertaspor wyrasta haploidalny gametofit
Krótka charakterystyka innych glonów.
Tobołki , czyli dinofity- to jednokomórkowe glony opatrzone wiciami.Najwazniejsi przedstawiciele to Peridinium, Gymnodinium i Ceratium.Komórki okryte s celulozowymi pancerzykami tworzcymi charakterystyczne bruzdy, w których leż wici.
Eugleniny, czyli klejnotki - nie obawiaj się wód zanieczyszczonych.Komórki posiadaj gardziel, w której znajduj się 2 wici : jedna bardzo krótka, a druga dłuższa służca do poruszania się.Posiadaj plamkę oczn(stigmę) oraz charakterystyczne dla pierwotniaków wodniczki tętnice.Reaguj na wiatło wykazujc fototaksję dodatni
Okrzemki w obrębie gromady chryzofitów - posiadaj charakterystyczny pancerzyk zbudowany z wieczka i denka.Rozmnażaj się poprzez podział komórkowy, w czasie którego pancerzyk rozdziela się, a komórki potomne dostaj po jednej z jego częci, po czym dobudowuj sobie drug - jest ni zawsze mniejsza częc, czyli denkio.Powoduje to, iż każde następne pokolenie jest mniejsze w zwizku z tym co jaki czas okrzemka zrzuca pancerzyk, jej protoplast ronie i buduje skorupkę od nowa.