Pierwsza pomoc w zatruciach

Zatrucie to zespół patologicznych objawów spowodowanych szkodliwym działaniem na ustrój substancji trujących zwanych truciznami.
Trucizny mogą wnikać do organizmu różnymi drogami:
*przez przewód pokarmowy np. leki, alkohol, trucizny grzybów, detergenty- środki pieniące się, substancje oleiste, produkty naftowe;
*przez układ oddechowy np. tlenek węgla;
*przez skórę i błony śluzowe np. atropina, pestycydy, substancje żrące;
*przez tkanki miękkie np. narkotyki.
Najczęstszymi przyczynami zatruć są: tlenek węgla i gaz ziemny, leki, alkohol, środki czyszczące i piorące, grzyby kapeluszowe, stężone kwasy i zasady.
Czynniki ryzyka wystąpienia zatrucia to: brak szczelności instalacji gazowej; brak bezpiecznego miejsca przechowywania leków i środków chemicznych; pozostawianie dzieci bez opieki.
W zależności od rodzaju zażytej trucizny objawy zatrucia mogą się różnić. Jednak wśród najczęściej obserwowanych objawów zatrucia należy wymienić: bóle, głowy, zawroty głowy, senność i zaburzenia świadomości, zaburzenia widzenia, uczucie zimna, nudności i wymioty, zaburzenia oddychania, dreszcze i gorączka.
Zanim rozpoczynamy leczenie zatrucia udzielamy pierwszej pomocy, tak jak w przypadku poparzenia miejsce oparzone bierzemy pod zimną wodę. W zależności od zatrucia powinno się podawać odpowiedni płyn osłabiający działanie trucizny:
*leki, grzyby, zatrucia pokarmowe woda z węglem lekarskim (aktywowanym)
*kwasy woda z białkiem kurzym (4 białka/szklankę), mleko
*zasady woda z kwaskiem cytrynowym w stosunku 10:1
*jodyna woda z mąką ziemniaczaną (zawiesina)
*leki, zatrucia pokarmowe woda z sokiem malinowym
*morfina mocna herbata
Metody usuwania trucizny w zależności od drogi wnikania do ustroju:
Ogólne: powietrze, woda, zawiesina węgla aktywowanego (2 tabletki na szklankę wody).
*zatrucia pokarmowe: sprowokowanie wymiotów przez doustne podanie lekko słonej wody; nie należy prowokować wymiotów u nieprzytomnych i z napadem drgawek oraz nadciśnieniem;
*zatrucia oddechowe: zapewnienie dopływu świeżego powietrza, odcięcie dopływu szkodliwego gazu;
*zatrucia przezskórne: zdjęcie odzieży i dokładne opłukanie(nie należy jej szorować gąbką ani szczotką) skóry dużą ilością wody, wykonanie opatrunku osłaniającego;
Zatrucia pokarmowe:
Pestycydami, toksynami bakterii (gronkowców, paciorkowców, bakterii z grupy Salmonella);
Źródła zatrucia : pryskane owoce, nieświeże ryby, mięso, majonez, lody, kremy, ciasta;
Objawy zatrucia: bóle głowy o charakterze tętnienia, ból brzucha, biegunki, gorączka, nudności i wymioty;
Pierwsza pomoc: woda z sokiem malinowym, lekko słona woda w celu wywołania wymiotów, woda z węglem lekarskim (podawać łyżeczką), okład na głowę w przypadku gorączki, wezwanie pomocy lekarskiej.

Grzybami
Źródła zatrucia: sromotnik czerwony, sromotnik cytrynowy;
Objawy zatrucia: (zależne od rodzaju i ilości spożytego grzyba) bóle brzucha, zaczerwienienie twarzy, ślinotok, niepokój psychiczny, postępująca niewydolność nerek, zgon;
Pierwsza pomoc: wywołanie wymiotów (zabezpieczyć treść wymiotów i resztki spożywanych pokarmów do badania), woda z węglem lekarskim, natychmiastowe wezwanie pomocy lekarskiej.

Wilczą jagodą/ pokrzykiem
Źródła zatrucia: owoce wilczej jagody, dawka śmiertelna dla dziecka: siedem jagód
dla dorosłego: dwadzieścia jagód;
Objawy zatrucia: zaczerwienienie twarzy, uczucie suchości w ustach, szerokie źrenice, przyspieszenie akcji serca, wysoka gorączka (40oC), zaburzenia widzenia i słuchu, niepokój, utrata przytomności, śpiączka;
Pierwsza pomoc: wywołanie wymiotów, podanie mocnej herbaty, woda z węglem lekarskim, okład na głowę w przypadku gorączki, natychmiastowe wezwanie pomocy lekarskiej.

Jadem kiełbasianym
Źródła zatrucia: nieświeże konserwy (z wybrzuszonym denkiem)mięsne, jarzynowe, rybne, dawka śmiertelna: 0,01ml;
Objawy zatrucia: (średnio po 24h od spożycia) bóle głowy i zawroty głowy, postępujące osłabienie, zaburzenia widzenia, wzdęcie brzucha, zaparcia, zatrzymanie oddawania moczu, brak perystaltyki, porażenie mięśni oddechowych;
Pierwsza pomoc: natychmiastowe wezwanie pomocy lekarskiej, zabezpieczenie treści wymiotów i resztek pokarmowych;
toksynami roślinnymi
Źródła zatrucia: liście lub owoce jemioły, cisu, gwiazdy betlejemskiej, tui, oleandra;
Objawy zatrucia: zaburzenia widzenia i słuchu, halucynacje słuchowe i wzrokowe, zaburzenia oddechowe, utrata przytomności;
Pierwsza pomoc: sprowokowanie wymiotów, zabezpieczenie oddechu i dopływu świeżego powietrza, wezwanie pomocy lekarskiej.

Detergentami
Źródła zatrucia: środki czystości, środki piorące;
Objawy zatrucia: ból gardła, bolesne przełykanie, uczucie szczypania i pieczenia w gardle i przełyku, ślinotok;
Pierwsza pomoc: usunięcie resztek substancji trującej z jamy ustnej, płukanie jamy ustnej, podanie niewielkiej ilość płynów do picia, wezwanie pomocy lekarskiej. Nie należy prowokować wymiotów!
Stężonymi kwasami lub zasadami
Źródła zatrucia: niezabezpieczone kwasy i zasady z akumulatorów, kwasy stosowane do odrdzewiania, zasady stosowane do usuwania powłok lakierniczych
Objawy zatrucia: oparzenia jamy ustnej, oparzenia przełyku i żołądka, ból i pieczenie w obrębie ust i dalszych części układu pokarmowego, uczucie lęku, pobudzenie psychoruchowe.
Pierwsza pomoc: przy spożyciu kwasów: podanie wody z białkiem kurzym, mleka lub samej wody, szybki transport do szpitala;
przy spożyciu zasad: podanie wody z kwaskiem cytrynowym, szybki transport do szpitala.
Zatrucie tlenkiem węgla
CO- bezwonny i bezbarwny gaz powstający w wyniku niecałkowitego spalania węgla i gazu ziemnego np. w piecach kaflowych wchodzący również w skład spalin samochodowych;
Źródła zatrucia: wadliwe piece kaflowe i instalacje gazowe, spaliny samochodowe nagromadzone w zamkniętym garażu;
Objawy zatrucia: senność, brak reakcji na zagrożenie, zaburzenia widzenia i słuchu, bóle głowy, zawroty głowy, uczucie duszności, drgawki, zgon;
Pierwsza pomoc: odcięcie dopływu gazu i zapewnienie dopływu świeżego powietrza i swobodnego oddychania, ocena funkcji życiowych i w razie konieczności przeprowadzenie akcji reanimacyjnej, ułożenie nieprzytomnego w pozycji bocznej ustalonej, natychmiastowe wezwanie pomocy lekarskiej. UWAGA: nie włączać światła ani nie dzwonić dzwonkiem u drzwi, jeśli czujemy ulatniający się gaz!

Alternatywne sposoby leczenia
Należy pamiętać, że nie trzeba będzie przeżywać mąk związanych z zatruciami pokarmowymi, gdy odpowiednio się przed nimi zabezpieczymy. Oczywiście nawet najlepsze zabezpieczenia nie dadzą pełnej gwarancji, ale znacznie zmniejszą ryzyko zakażenia. Produkty spożywcze zwłaszcza: jaja, mleko, masło i mięso należy przechowywać w odpowiednio niskiej temperaturze. Potrawy należy podawać od razu po ugotowaniu lub wyciągnięciu z lodówki. Ponadto dokładne mycie jarzyn i owoców, nie spożywanie produktów w stanie surowym, picie wody przegotowanej oraz bycie wiernym zasadom higieny osobistej na pewno pozwoli zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania.




Bibliografia
1. www.sciaga.pl/tekst/8112-9-zatrucia
2. www.zdrowie.com.pl/zdrowie/choroby/348-zatrucia-pokarmowe
3. 1pomoc.org/Zatrucia