Choroby zwodowe kosmetyczek.

Gabinet kosmetyczny jest jednym z miejsc, w którym, podczas wykonywanych czynności zarówno klient jak i kosmetyczka narażeni są na zakażenia drobnoustrojami chorobotwórczymi (głównie bakterie, wirusy i grzyby). Zagrożenie stwarza bezpośredni kontakt kosmetyczki ze skórą klienta w czasie zamierzonego lub przypadkowego przerwania ciągłości tkanek, ale także stan środowiska, w jakim usługa jest wykonywana, a więc: narzędzia, sprzęt, materiały oraz otoczenie. Potencjalnym zagrożeniem są również preparaty stosowane w gabinetach kosmetycznych (uczulenia, alergie), a także inne czynniki np. promieniowanie UV. Do najważniejszych zagrożeń biologicznych, na jakie narażony jest personel gabinetów kosmetycznych, możemy zaliczyć zagrożenia pochodzące od klientów oraz z materiałów i urządzeń znajdujących się w gabinecie. Do tych pierwszych, w zależności od pochodzenia, zaliczamy: Zakażenia biologiczne, związane z chorobami skóry, paznokci i włosów:
• przede wszystkim grzybice wywoływane przez drożdżaki Candida (głównie gatunek C. albicans), ale i inne grzyby (grzybice skóry owłosionej i nieowłosionej)
• grzyby Pityrosporum (łupież)
• bakterie ropotwórcze np. gronkowiec złocisty, (inne gatunki -gronkowców), paciorkowce ropotwórcze ( inne paciorkowce hemolizujące),
• wirusy papilloma (HPV – human papilloma virus) odpowiedzialne są za zakażenia typu brodawek, brodawczaków, ale również nowotwory skóry i błon śluzowych Zakażenia wirusowe, przy których ryzyko zwiększa się w przypadku przerwania ciągłości tkanek, głównie skóry i błon śluzowych:
• wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B, hepatitis B), zalecana profilaktyka – szczepienie ochronne,
• wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C, hepatitis C), brak możliwości profilaktyki,
• wirus HIV odpowiedzialny za AIDS – brak możliwości profilaktyki, We wszystkich wymienionych przypadkach, jeżeli istnieje możliwość kontaktu z krwią, tkankami itp. przy stosowaniu ostrych narzędzi, obowiązuje stosowanie rękawiczek ochronnych, zabezpieczania narzędzi itp., pojemniki na odpady zakaźne lub stosowanie jednorazowego sprzętu. Zakażenia przenoszone drogą powietrzną, kropelkową:
• wirusy grypy i inne wirusy oddechowe,
• Haemophilus influenzae, paciorkowce (z jamy ustnej), gronkowce złociste,
• gruźlica i inne Mycobactina – tu szczepienie ochronne obowiązkowe, W przypadku zakażeń przenoszonych drogą powietrzną – profilaktyka powinna obejmować np. maski ochronne na twarz, ale również okulary stanowiące ochronę dla śluzówki oka. Zagrożenia biologiczne pochodzące z materiałów i urządzeń wykorzystywanych w gabinetach kosmetycznych to między innymi grzyby (grzybice), w przypadku pomieszczeń odnowy biologicznej, ale również zagrożenia pochodzące od urządzeń rozpylających, ścierających tj. tworzących aerozole, które stwarzają możliwość zakażenia drogą oddechową, różnymi drobnoustrojami. Przystąpienie Polski do UE oraz Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej, regulują zasady postępowania i prowadzenia działalności w gabinetach kosmetycznych oraz sposoby postępowania mające na celu zapobieganie chorobom zakaźnym i zakażeniom. Gabinety kosmetyczne mają dwa lata na dostosowanie się do wymogów określonych w rozporządzeniu. Z drugiej strony należy pamiętać o obowiązkach, jakie nakłada na pracodawców art. 226 kodeksu pracy (ostatnie brzmienie tego artykułu zgodnie z Dyrektywą Rady 89/391/EWG) w zakresie zabezpieczania pracowników (a więc personelu gabinetu) przed oddziaływaniem czynników szkodliwych dla zdrowia poprzez stosowanie technologii, urządzeń, materiałów i substancji nie powodujących tych zagrożeń lub ograniczających możliwość ich występowania. Wspomniane regulacje prawne oraz istniejące zagrożenia wymuszają stworzenie odpowiednich zapisów dot. procedur mycia, dezynfekcji i sterylizacji, a także wszelkich czynności zmierzających do wyeliminowania szkodliwych czynników mikrobiologicznych ze środowiska usług kosmetycznych, kosmetyczno – fryzjerskich itp. Oferta Firmy Bio – Chic dotycząca monitoringu mikrobiologicznego jest skierowana do gabinetów XXI wieku, które oferując klientom szeroki wachlarz nowoczesnych zabiegów stawiają na komfort i bezpieczeństwo. Informacja o stałym monitoringu mikrobiologicznym gabinetu umieszczona w widocznym miejscu jest pozytywnie odbierana przez klientów i stanowi doskonałą reklamę gabinetu. Sprawdziliśmy – to działa! Zapraszamy do współpracy i do kontaktu również firmy kosmetyczne i farmaceutyczne zainteresowane badaniami mikrobiologicznymi produktu i środowiska produkcyjnego oraz możliwością sięgania po dotacje unijne na rozwój i podnoszenie standardów.


Zachowanie zalecanych zasad higieny jest koniecznością w gabinetach.

Potrzeba higieny jest niezbędnym i koniecznym elementem prawidłowej pracy w salonie kosmetycznym. Tylko odpowiednio dobrane artykuły jednorazowe i konsekwentnie realizowany program higieny gwarantuje bezpieczne wykonanie usługi i eliminuje ryzyko zakażenia, zarówno klientce poddanej zabiegom jak i kosmetyczce wykonującej zabieg.
Korzystanie z gabinetów kosmetycznych staje się coraz częściej formą relaksu, gdzie pragniemy zapomnieć o stresach dnia codziennego. Czystość i higiena to najważniejsze kryteria, jakie musi spełniać salon kosmetyczny. Zakład kosmetyczny należy traktować jak typowy gabinet zabiegowy, w którym bardzo często wykonuje się zabiegi związane z naruszeniem ciągłości tkanek, a każdy klient może być potencjalnie zakaźny. Na ryzyko zakażenia w trakcie zabiegów polegających na pielęgnacji ciała, skóry lub śluzówek narażeni są zarówno pracownicy jak i klienci korzystający z takich usług.
Bezpośredni kontakt zakażonej krwi nawet z niewielkim obszarem uszkodzonej skóry czy błony śluzowej osoby zdrowej może spowodować wniknięcie do organizmu i rozwój w nim żywego biologicznego czynnika chorobotwórczego. Stąd też powinien tu obowiązywać szczególny reżim sanitarny.
Jednym z najważniejszych atutów gabinetu kosmetycznego niewątpliwie jest wysoki standard świadczonych usług, profesjonalne podejście do Klienta. Spełnianie powyższych standardów jednoznacznie kojarzy się z bezpieczeństwem pracy, z wysokim poziomem higieny, ze świadomą potrzebą utrzymania wysokiego standardu czystości mikrobiologicznej.
Na ryzyko zakażenia narażeni są pracownicy mający kontakt z Klientem, ale - uświadamiając możliwość niesienia drobnoustrojów poprzez zainfekowane dłonie personelu lub źle zdezynfekowane narzędzia - także inni klienci. Największe zagrożenie stanowią zakażenia krwiopochodne, do których może dojść w wyniku bezpośredniego kontaktu dawki ekspozycyjnej krwi zakażonej - nawet z niewielkim uszkodzeniem skóry lub błony śluzowej osoby zdrowej.
Ponadto mogą pojawić się klienci z infekcją grzybiczą lub bakteryjną, które stanowią niemniejsze zagrożenie dla pracowników i klientów. Drobnoustroje te mogą być przyczyną wielu groźnych chorób. Wyobraźmy sobie sytuację, gdy do salonu kosmetycznego czy fryzjerskiego trafia osoba z infekcją grypy. Czy nie dzieje się tak, że stopniowo kolejne osoby zaczynają "kichać i prychać”? To właśnie najbardziej wizualny przykład przenoszenia chorobotwórczych mikroorganizmów.

Zdać sobie należy jednak sprawę, że nie zawsze ryzyko bywa tak dostrzegalne!!! Mikroorganizmy są niemożliwe do identyfikacji zmysłami człowieka - na 1mm2 powierzchni może znajdować się ok. 1000 komórek bakteryjnych.
Czy istnieje możliwość ustrzeżenia się przed zakażeniami? Tak. Należy świadomie wprowadzić i konsekwentnie realizować profesjonalny system higieny. Obejmuje on następujące elementy:
- dezynfekcja i sterylizacja narzędzi i sprzętu
- mycie i odkażanie rąk, odkażanie skóry
- pranie i dezynfekcja bielizny (ręczników, peleryn, prześcieradeł)
Jakie uregulowanie prawne ma taki system i czy ulegną one zmianie w chwili przystąpienia Polski do Unii Europejskiej ?
W naszym kraju od 2001 roku obowiązuje ustawa o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz.U. z 2001r. Nr 126 poz. 1384). Określa ona "zasady i tryb postępowania w zakresie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych i zakażeń u ludzi". Art. 13 p.2 tej ustawy brzmi następująco:
"Minister właściwy do spraw zdrowia może określić, w drodze rozporządzeń, szczegółowe wymagania sanitarne, jakim powinny odpowiadać niektóre obiekty produkcyjne, usługowe, handlowe, a także sposoby postępowania, mające na celu zapobieganie zakażeniom i chorobom zakaźnym, uwzględniając w szczególności rodzaje prowadzonej działalności oraz procedury postępowania przeciwepidemicznego."
Stosowne rozporządzenie zostało 17 lutego 2004 roku podpisane przez Ministra Zdrowia (Dz.U. z 2004r. Nr 31 poz.273) i wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od daty podpisania. Określa ono szczegółowe wymagania jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuaży i odnowy biologicznej.
Jednym z elementów profesjonalnego systemu higieny jest dezynfekcja narzędzi. Jest ona niezbędny elementem poprzedzającym proces sterylizacji. Cytowane rozporządzenie wskazuje na odmienne postępowanie dezynfekcyjne wobec narzędzi naruszających ciągłość tkanek oraz narzędzi takiego naruszenia nie powodującego.
Te pierwsze - powinniśmy bezpośrednio po użyciu zdezynfekować, a następnie umyć i wysterylizować. Narzędzia nie powodujące naruszenia ciągłości tkanek powinniśmy dokładnie oczyścić, umyć i zdezynfekować. W jednym i drugim przypadku należy podkreślić, że czynności te należy wykonywać bezpośrednio po każdorazowym użyciu.
Jeżeli budowa, właściwości danego urządzenia uniemożliwiają jego sterylizację - należy przeprowadzić dezynfekcję tzw. wysokiego poziomu - tzn. w środku dezynfekcyjnym o pełnym spektrum działania, włącznie z działaniem sporobójczym (nie jest to alternatywa wobec sterylizacji, a jedynie rozwiązanie w sytuacji, gdy sterylizacja naprawdę jest niemożliwa).
Rozporządzenie zaleca stosowanie narzędzi jednorazowego użytku i zabrania wielokrotnego ich używania. Takie narzędzia powinny być traktowane jako odpady, medycznie niebezpieczne, bezpośrednio po użyciu izolowane do szczelnych pojemników i usuwane zgodnie z przepisami ustawy o odpadach.
W gabinecie kosmetycznym znajduje się wiele urządzeń i przedmiotów, których nie można lub nie ma potrzeby dezynfekować przez zanurzenie. W takich sytuacjach - dezynfekcja małych, trudno dostępnych powierzchni, narzędzi i sprzętu nie naruszającego ciągłości tkanek - idealnym rozwiązaniem jest alkoholowy środek dezynfekujący w aerozolu o krótkim czasie działania.
Mgła aerozolowa dotrze w każdą szczelinę, a preparat odparuje z powierzchni nie pozostawiając śladu. Skóra stanowi naturalną barierę ochronną organizmu, kiedy bariera ta zostaje przerwana, występujące na skórze mikroorganizmy (bakterie, grzyby) mogą wnikać w głąb - prowadząc do zakażeń endogennych (autoinfekcji) klienta.
Stąd konieczność jej odkażania. Ma to także swoje odniesienie do płyt akrylowych łóżek solaryjnych. Z uwagi na mikroflorę kolonizującą skórę ludzką istotne jest, by środek przeznaczony do dezynfekcji solarium posiadał udokumentowaną skuteczność niszczenia wirusa opryszczki (Herpes Simplex).
Rozporządzenie MZ nakłada obowiązek umieszczenia w widocznym miejscu informacji o przeprowadzonej dezynfekcji łóżka.
Jednym z najczęstszych sposobów przenoszenia chorobotwórczych drobnoustrojów są ręce. Czy wystarczy zatem często je myć ? Myjąc ręce - w dużym stopniu usuwamy z ich powierzchni drobnoustroje. Ale nie zabijamy ich - przenosimy na kran, umywalkę, itp. W celu profesjonalnej, bezpiecznej pracy wskazane jest stosowanie antyseptycznych preparatów odkażających.
Wybierając je pamiętajmy, by dla skóry rąk były przyjazne, przy zachowanej skuteczności niszczącej mikroorganizmy - jednocześnie delikatne. Ale to nie koniec zmian. Obowiązują też nowe przepisy dotyczące substancji chemicznych używanych jako środki dezynfekcyjne. Zmiany te wprowadziły przepisy prawa farmaceutycznego, kosmetycznego oraz ustawy: o wyrobach medycznych, o produktach biobójczych i o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
Produktem biobójczym "jest preparat zawierający jedną lub więcej substancji czynnych, w postaci dostarczonej do użytkownika, przeznaczony do niszczenia, odstraszania, unieszkodliwiania, uniemożliwiania lub zapobiegania działaniu szkodliwych organizmów poprzez działanie chemiczne lub biologiczne."
Produktem leczniczym "jest substancja lub mieszanina substancji, której przypisuje się właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt" (są to środki dezynfekcyjne przeznaczone do odkażania rąk, skóry i błon śluzowych).
Przez wyrób medyczny należy rozumieć "wszelkie narzędzia, przyrządy, aparaty, sprzęt, materiały i inne artykuły stosowane samodzielnie lub w połączeniu z niezbędnym wyposażeniem i oprogramowaniem, przeznaczone przez wytwórców do stosowania u ludzi w celu m.in. diagnozowania, zapobiegania, monitorowania, leczenia lub łagodzenia przebiegu chorób" (preparaty przeznaczone do dezynfekcji narzędzi i powierzchni sprzętu medycznego, oznaczone znakiem zgodności CE)
Preparaty myjące i pielęgnujące SĄ w rozumieniu prawa kosmetykami i podlegają zgłoszeniu do Instytutu Medycyny Pracy. Co to wszystko oznacza ? Ponieważ dotychczas brak jest jednolitych europejskich norm dotyczących oceny skuteczności danego środka dezynfekcyjnego - te same preparaty w tych samych stężeniach mają np. różne czasy dezynfekcji w różnych krajach.
W materiałach informacyjnych o produktach producenci podają zatem parametry działania w świetle np. Niemieckiego Stowarzyszenia ds. Higieny i Mikrobiologii (DGHM) oraz opinii PZH, które mogą się różnić. Obligatoryjnym pozostaje jedynie wpis do rejestru URPLWMiPB, a nie - jak wcześniej - opinia PZH.
Za skuteczność deklarowanego działania odpowiada producent i w przypadku zaniżenia jakości czy przekroczenia norm - ponosi konsekwencje.
Konkludując - żyjemy w dobie wielu przemian, zmienia się świat wokół nas, zmieniają się również przepisy. Jest to naturalna droga ewolucyjna. Cytowane rozporządzenie zastępuje przepisy, które zostały ustanowione w 1935 roku! Sądzę, że to jest najbardziej istotny powód ich zmiany. Nie bójmy się tych przepisów - one jedynie jednoznacznie sankcjonują to, co w dziedzinie higieny i dezynfekcji narzuca zdrowy rozsądek i potrzeba bezpiecznej pracy. Egzemplifikują to, co w gabinetach kosmetycznych jest wykonywane. Akces unijny nie spowoduje - w zakresie higieny w gabinecie - radykalnych zmian! Bo przecież pierwszym i najważniejszym przepisem towarzyszącym w pracy była, jest, i w dalszym ciągu być powinna zasada: primum non nocere.