Polska pod władzą ZSRR po II Wojnie Światowej.

Po pokonaniu Niemiec przywódcy Wielkiej Trójki (Premier Wlk. Brytanii-Clement Atlee, prezydent USA Harry Truman i przywódca ZSRR-Józef Stalin) spotkali się na konferencji w Poczdamie. Ustalono tam o całkowitym rozbrojeniu Niemiec i ich podziale na cztery równe części okupacyjne i ustalono ostatecznie, że wschodnia granica Polski będzie przebiegać według linii Curzona.

II Wojna Światowa trwała nadal między Stanami Zjednoczonymi, a Japonią. 6 sierpnia 1945 roku Stany zrzuciły na Hiroszimę bombę atomową, a trzy dni później na Nagasaki. Japonia poniosła olbrzymie straty w ludziach i 2 września 1945 skapitulowała. Tak zakończyła się II Wojna Światowa.

Po wojnie okazało się jak wielkie straty poniosła Polska. W wyniku okupacji radzieckiej i niemieckiej zginęło 6 milionów Polaków, w tym 3 miliony Żydów. Lewobrzeżna część stolicy leżała w gruzach, tak jak Gdańsk i Wrocław. Nie funkcjonowała kolej, gdyż Niemcy wysadzili większość mostów na rzekach. Polska straciła wiele dorobków sztuki:zasoby biblioteczne, zabytki świeckie i wiele innych. Jednak liczba ludzi w Polsce rosła:do kraju powracali więźniowie obozów koncentracyjnych i ludzie którzy w czasie wojny uciekli z kraju.

Kierownictwo Polskiego Podziemia postanowiło prowadzić rozmowy z władzami promoskiewskimi (Rządem Tymczasowym). Spotkanie odbyło się 27 marca 1945 roku w Pruszkowie. Wtedy przywódcy Polskiego Państwa Podziemnego zostali aresztowani i wywiezieni do więzienia na Łubiance. Wśród aresztowanych byli min:generał Leopold Okulicki, wicepremier Jan Stanisław Jankowski, ministrowie Antoni Pajdak, Stanisław Jasiukiewicz, Adam Bień i przewodniczący Rady Jedności Narodowej Kazimierz Pużak. Wielu z 16 przywódców Polskiego Państwa Podziemnego nigdy nie wróciło do kraju.

W dniu ogłoszenia wyroku (21 czerwiec 1945 r. ) bezprawnie oskarżonej 16 przywódców, utworzono Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. W jego skład wchodziło tylko 4 polityków związanych z rządem polskim w Londynie. Premierem rządu został Edward Osóbka-Morawski, a wicepremierem Władysław Gomułka. Drugim wicepremierem był Stanisław Mikołajczyk, który został też ministrem rolnictwa.
Polska zaczęła się dźwigać z gruzów. Naprawiano mosty i ruszały znów polskie koleje. Górnicy ciężko pracując wydobywali z kopalni węgiel będący towarem eksportowym. Najszybciej odbudowano Warszawę. Dorośli i dzieci odgruzowywali zwalone domy. Po utworzeniu TRJN zaczęto realizować reformę rolną. Dużą część ziemi oddano chłopom bezrolnym, ale nie rozwiązało to problemu przeludnionej wsi.

W 1947 sejm zdominowany przez PPR opracował nowy plan gospodarczy nazwany „planem 3-letnim”. Plan ten przewidywał podniesienie stopy życia Polaków do stanu przedwojennego, ale dzięki ofiarności społeczeństwa plan ten wykonano już w następnym roku. Komuniści zlikwidowali wolny handel, bezprawnie odbierano małe zakłady przemysłowe. Utworzono obozy, w których skazani np. na podstawie donosu wykonywali ciężkie prace.

Kiedy powstało TRJN większość kadry oficerskiej wywodzącej się z AK, nie widziała już sensu w walce zbrojnej i apelowała do ukrytych w lasach żołnierzy, by dzięki amnestii (sierpień 1945) wrócili do legalnego życia. Ujawniło się tylko 40 tys. Osób, reszta pozostałą w konspiracji, w obawie przed aresztowaniem. Jednak szeregi AK powoli się powiększały. Przywódcy Polskiego Państwa Podziemnego mieli nadzieję, że wybuchnie kolejny konflikt światowy. Ale w czasie drugiej amnestii w lutym 1947 roku Polskie Państwo Podziemne prawie przestało istnieć. Ale dużo młodzieży uciekało i ukrywało się w lasach przez propagandę i nowe akty terroru.

1 lipca 1945 chrześcijańscy demokraci, socjaliści, ludowcy i narodowcy ogłosili rozwiązanie Rady Jedności Narodowej i wydali Testament Polski Walczącej.

Część środowisk niepodległościowych starała się o legalizację swojej działalności. Próby skończyły się licznymi aresztowaniami. Dzięki poparciu państwa zachodnich PSL Stanisława Mikołajczyka mogło działać legalnie. W maju 1946 liczba członków PSL wynosiła 800 tys.

Ze względu na opór społeczeństwa TRJN przesunęły termin wyborów, ale przeprowadziło referendum składające się z trzech pytań: „1. Czy jesteś za zniesieniem Senatu? 2. Czy jesteś za utrwaleniem reform społeczno-gospodarczych? 3. Czy chcesz utrwalenia granicy zachodniej Polski na Odrze i Nysie Łużyckiej?” Według komunistów wszyscy powinni odpowiedzieć tak, dając dowód poparcia dla PPR. PSL zaapelowało do swych zwolenników by na pytanie pierwsze dali odpowiedź „nie”.

Jeszcze przed ogłoszeniem wyników (sfałszowanych) referendum, 4 lipca 1946 w Kielcach zginęło 40 tys. Polskich Żydów. Komuniści zarzucili Polakom powszechny antysemityzm, podtrzymywany rzekomo przez Kościół katolicki i podziemie.

Wybory do Sejmu Ustawodawczego zaczęły się 19 stycznia 1947. Polacy tłumnie szli do urn, chcąc zamanifestować swoje przywiązanie do niepodległości. Ale lokale wyborcze były obsadzone przez oddziały milicji i wojska, które terroryzowały głosujących na PSL i zmuszały do głosowania na PPR. Mimo to, większość społeczeństwa głosowała na PSL. Ale wyniki zostały sfałszowane i oficjalne brzmiały tak:z 90% głosujących 80% oddało głos na PPR, a na PSL jedynie 10% głosów. Prezydentem został Bolesław Bierut, a premierem Józef Cyrankiewicz.