Zlecenie spedycyjne - jest to dokument wystawiany przez eksportera lub importera zlecający spedytorowi zorganizowanie przewozu określonego towaru.
Zleceniodawca określa w nim zakres czynności, które winien wykonać spedytor np. zgłoszenie do odprawy celnej, ubezpieczenie towaru, zorganizowanie kontroli jakościowej i ilościowej, składowanie towaru.
Zlecenie przyjęte przez spedytora jest dowodem zawarcia umowy spedycji.
Zlecenia spedycyjne sporządzane są na ujednoliconych standartowych formularzach dostosowanych do formy zgłoszenia celnego SAD. Powinny być wypełnione zgodnie z warunkami kontraktu oraz z warunkami akredytury, jeżeli taka forma płatności ma zastosowanie.
Spedytor po otrzymaniu zlecenia spedycyjnego sporządza szczegółową instrukcję wysyłkową, której kopię przesyła do przedsiębiorstwa handlu zagranicznego.
Umowa przewozu – umowa polegająca na tym, że jedna z jej stron – przewoźnik zobowiązuje się do przewiezienia osób lub rzeczy w ramach działalności własnego przedsiębiorstwa, druga strona – do zapłaty w zamian za to wynagrodzenia. Należy do kategorii umów o świadczenie usług; jej celem jest dowiezienie osoby lub rzeczy do miejsca przeznaczenia w określonym czasie. W sytuacjach, gdy przewóz jest ubocznym innego świadczenia, mającego charakter zasadniczy, jest tylko dodatkowym zastrzeżeniem w ramach umowy podstawowej.
Instrukcja wysyłkowa jest to dokument wystawiany przez spedytora, w którym przekazuje on zleceniodawcy – eksporterowi informacje potrzebne do odpowiedniego przygotowania towaru do wysyłki i wysłania go we właściwy sposób i w określonym czasie.
Eksporter ma obowiązek stosowania się do wskazówek zawartych w instrukcji wysyłkowej pod rygorem ewentualnych dodatkowych kosztów wynikłych na skutek niewykonania poleceń spedytora.
Kwit sternika stwierdza przyjęcie i załadowanie towaru na pokład statku, podpisywany przez oficera nadzorującego załadunek i wydawany załadowcy. Zawiera dane dotyczące rodzaju i ilości załadowanego towaru, nazwę statku, port załadunku, i port przeznaczenia, datę zakończenia załadunku.
Może zawierać zastrzeżenia odnośnie stanu towaru lub opakowania, które przenoszone są do konosamentu, wydawanego w zamian za kwit sternika.
Kwit sternika zawierający zastrzeżenia nazywany jest brudnym, a nie zawierający zastrzeżeń – czystym kwitem sternika. Mimo uzyskania brudnego kwitu sternika można uzyskać czysty konosament pod warunkiem wystawienia przez załadowcę listu gwarancyjnego.
Kwit sternika jest dla załadowcy dowodem, że towar został załadowany na statek i od tego momentu odpowiedzialność za towar ponosi przewoźnik.
W transakcji na warunkach FOB może być wystarczającym dokumentem do uzyskania zapłaty.
W przypadku załadunku towaru z nadbrzeża na statki liniowe, gdy towar przechodzi przez składy portowe wystawiany jest kwit dokowy. Jest on dowodem przyjęcia towaru do załadunku i poza tym pełni takie same funkcje jak kwit sternika.
DOKUMENTY UBEZPIECZENIOWE
Polisa ubezpieczeniowa jest umową pomiędzy ubezpieczającym, czyli płacącym składki a ubezpieczycielem, czyli Towarzystwem Ubezpieczeniowym. W myśl tej umowy Towarzystwo Ubezpieczeniowe przejmuje ryzyko w zamian za składkę ubezpieczeniową.
Rodzaje polisy:
· Polisa jednorazowa inaczej indywidualna lub pojedyncza jest umową ubezpieczeniową na czas trwania określonej podróży.
· Polisa generalna inaczej bieżąca jest umową ramową, w której ubezpieczający zobowiązuje się do ubezpieczenia wszystkich towaru przewidzianych w polisie a ubezpieczyciel zobowiązuje się przyjmować do ubezpieczenia wszystkie przesyłki na ustalonych warunkach. W związku z tym w polisie generalnej muszą być określone rodzaje i ilości ładunków, które mają być przedmiotem ubezpieczenia, objęte ubezpieczeniem trasy przewozu i rodzaje ryzyk. Polisa generalna może występować w dwóch wariantach: jako polisa odpisowa lub jako polisa obrotowa.
Odpisowa charakteryzuje się tym, że ubezpieczający musi z góry zadeklarować przewidywaną sumę ubezpieczenia wszystkich przesyłek wysyłanych i otrzymanych w czasie trwania umowy. W ustalonych terminach ubezpieczający przedstawia wykazy przesyłek zrealizowanych w danym czasie. Sumy odpowiadające wysokości ich ubezpieczenia są stopniowo odpisywane od sumy ogólnej aż do jej wyczerpania.
Obrotowa, kiedy ubezpieczający zgłasza towary do ubezpieczenia o pewnej z góry określonej wartości ustalonej odpowiednio do przewidywanych w czasie trwania umowy obrotów. Nie ma obowiązku każdorazowo zgłaszania przesyłek.
Certyfikat asekuracyjny jest zaświadczeniem, że wymieniony w certyfikacie towar objęty jest generalną umową ubezpieczeniową i że w ramach tej umowy został ubezpieczony.
FAKTURY
Faktury handlowe (invoice) jest to rachunek wystawiony przez sprzedającego na towary wydane lub wysłane kupującemu lub za wykonane usługi.
Faktura handlowa spełnia następujące funkcje:
· Stwierdza fakt wysłania towaru.
· Jest podstawą żądania zapłaty.
· Dla kupującego jest dowodem nabycia towaru.
· Identyfikuje towar.
· Służy do załatwienia różnych formalności np. celnych.
· Jest podstawą wzajemnego rozrachunku i obustronnego księgowania.
Rodzaje faktur handlowych:
· Prowizoryczna służy do otrzymania częściowej zapłaty za towar np., kiedy ilość lub wartość zostaną ustalone przy odbiorze
· Ostateczna wystawiana jest w ślad za fakturą prowizoryczną i stanowi ostateczne rozliczenie dostawy
Elementy faktury handlowej:
· Nazwa i adres sprzedającego
· Nazwa i adres kupującego
· Słowo faktura i numer
· Dokładne określenie towaru
· Cena jednostkowa i wartość globalna
· Sposób zapłaty
· Evt. rabaty i bonifikaty
· Podpis wystawcy faktury
W przypadku towarów różnego asortymentu należy do faktury dołączyć specyfikację stanowiącą szczegółowy opis towarów.
Przepisy niektórych państw wymagają wizowania faktur. Poprzez wizowanie jednostka handlowa kraju importera stwierdza, że firma wystawiająca fakturę jest jej znana, i że podane w fakturze warunki nie odbiegają od warunków przyjętych na danym rynku.
Faktura proforma ma układ faktury handlowej z wyraźnym zaznaczeniem proforma. W przeciwieństwie do faktury handlowej nie stwierdza faktu wysłania towaru i nie jest podstawą żądania zapłaty. Może służyć jako oferta lub wysyłana łącznie z ofertą.
Może być wymagana przez importera dla uzyskania pozwolenia przywozu, zezwolenia dewizowego bądź przyznania kontyngentu. Podobnie jak faktura handlowa może wymagać wizowania.
Faktura konsularna wystawiana jest na specjalnych formularzach do nabycia w placówkach handlowych lub konsularnych kraju importującego. Jest bardziej rozbudowana od faktury handlowej, ale w żadnym wypadku jej nie zastępuje.
Faktura celna służy do ustalania wartości celnej. Musi być zgodna z fakturą handlową. Głównym jej celem jest ułatwienie stosowania ceł preferencyjnych.
DOKUMENTY ZWIAZANE Z ODPRAWĄ CELNĄ
Jednolity Dokument Administracyjny SAD jest wnioskiem o wszczęcie postępowania celnego składany jest z:
1. W przypadku zgłaszania towarów klasyfikowanych według jednego kodu Taryfy Celnej PCN, pochodzących z jednego kraju, objętych jedną stawką podatkową. Na jednym formularzu SAD zawierającym 9 kart numerowanych 1, 1A, 2-8 lub na formularzu zawierającym 4 karty 1/6, 2/7, 3/8, 4/5.
2. W przypadku towarów klasyfikowanych według więcej niż jednego kodu Taryfy Celnej lub pochodzących z więcej niż jednego kraju, objętych więcej niż jedna stawka celna lub podatkową. Na formularzu SAD oraz formularzu uzupełniającym SAD BIS zawierającym odpowiednio 9 lub 4 karty.
Do wniosku SAD należy dołączyć oryginał faktury handlowej, dokument stwierdzający pochodzenie towaru, specyfikację towarowa, jeżeli tej funkcji nie spełnia faktura, deklarację wartości celnej, dokument przewozowy, pozwolenie przywozu lub wywozu, zaświadczenie o nadaniu podmiotowi dokonującemu obrotu z zagranicą numeru ewidencyjnego REGON, zaświadczenia Urzędu Skarbowego o wydaniu banderoli podatkowych.
Karnet ATA jest to międzynarodowy dokument odprawy celnej czasowej, czyli kiedy towar będzie powtórnie przywieziony do kraju np. eksponaty na targi i wystawy międzynarodowe, instrumenty muzyczne, sprzęt filmowy.
Karnet eliminuje całą procedurę związaną z wypełnieniem wniosku SAD.
Świadectwo Pochodzenia jest dokumentem stwierdzającym, że towar został wyprodukowany w kraju, który świadectwo wydał. Dokument ten służy głównie do ustalenia przez władze celne kraju importera, czy towar pochodzi z kraju, któremu przyznano możliwość korzystania z ulgowych stawek celnych. Czasami ma on na celu uniemożliwienie reeksportu lub kontrole kontyngentów.
Wydają je uprawnione instytucje w kraju eksportera, w Polsce można je uzyskać w Krajowej Izbie Gospodarczej lub w Urzędzie Celnym.
Zwykłe Świadectwo Pochodzenia ma zastosowanie w obrocie z krajami i regionami, do których Polska nie stosuje preferencji celnych. Powinno być sporządzane w języku angielskim, francuskim lub w języku kraju pochodzenia.
Świadectwo Pochodzenia FORM A wymagane jest przy stosowaniu preferencyjnych stawek celnych w ramach systemu Preferencji na Rzecz Krajów Słabo Rozwiniętych.
Celem tego systemu jest pomoc krajom słabo rozwiniętym, poprzez stosowanie obniżonych stawek celnych lub cła zerowego.
Dokument musi być wypełniony pismem maszynowym i nie może zawierać poprawek.
Świadectwo Przewozowe EUR-1 wymagane jest przy dokonaniu wymiany handlowej towarów, których łączna wartość przekracza 6 000 euro z krajami Wspólnoty Europejskiej.
Deklaracja na fakturze może być sporządzona w dwóch sytuacjach:
· Kiedy władze celne wydadzą specjalne upoważnienie eksporterowi dokonującemu częstych odpraw celnych.
· W każdym przypadku, jeśli łączna wartość towarów nie przekracza 6 000 euro.