Sztokholm .

Sztokholm, Stockholm, stolica Szwecji, nad Morzem Bałtyckim i jeziorem Melar. 679 tys. mieszkańców (1991), zespół miejski 1,6 mln mieszkańców (1991).

Założony w 1250 przez normańskiego wodza Jarla Birgera. Szybko rozwijał się jako orodek handlu z miastami hanzeatyckimi, głównie z Lubek±. Przywileje nadane kupcom z Lubeki sprawiły, że w XIII-XV w. w miecie, a także we władzach miejskich przeważała ludnoć pochodzenia niemieckiego. 1520 król duński Chrystian II, próbuj±c zniszczyć opozycję szwedzk±, rozkazał stracić 80 możnowładców (tzw. sztokholmska krwawa łania), co doprowadziło do zerwania unii kalmarskiej i zapocz±tkowało wojnę z Dani±.

Sztokholm, stacja metra

Po zwycięstwie Gustaw I Waza (1523-1560) uczynił ze Sztokholmu rezydencję królewsk±. Od XVII w. oficjalna stolica Szwecji. 1634 wraz z portem w Turku (obecnie Finlandia) otrzymał monopol na handel z zagranic±. 1710 wyludniony wskutek epidemii dżumy.
Stare miasto, pomnik ¦w. Grzegorza

W końcowej fazie wojny północnej miejsce zawarcia przez Szwecję traktatów pokojowych: z Hanowerem (1719) i Prusami (1720). Za panowania Gustawa III (1771-1792) stał się głównym orodkiem kulturalnym Szwecji. Rozwój nowoczesnego przemysłu od końca XVIII w.

Centrum komunikacyjne

Przemysł stoczniowy, maszynowy, papierniczy, elektrotechniczny, chemiczny. Port morski i lotniczy. Centrum kulturalne, naukowe, turystyczne i ekonomiczne. Uniwersytet (od 1877), szkoły wyższe. Siedziba Fundacji Nobla.

Zabytki

Stare miasto, Dom Rycerzy

Ozdobny portyk Muzeum Nordyckiego

Ruiny twierdzy (XIII w.). Kocioły - ¦w. Mikołaja (XIII, XV, XVIII w.), Franciszkanów (XIII w.), ¦w. Klary (XVI w.), ¦w. Eleonory (XVII w.), ¦w. Gertrudy (XVII w.), ¦w. Jadwigi (XVII w.), ¦w. Jakuba (XVII w.), ¦w. Katarzyny (XVII w.), ¦w. Oskara (XVII w.), ¦w. Adolfa (XVIII w.), ¦w. Fryderyka (XVIII w.). Zamek królewski (XVII, XVIII w.), bank królewski (XVII w.), Giełda (XVIII w.), Bank Narodowy i szpital (XVIII w.), ratusz (XVII w.), pałace (XVIII w.): Bth, Bonde, Oxenstierna, Riddarhuset, Rosenhane, Wrangel. W pobliżu Sztokholmu pałac Drottningholm (XVII w.) i park Haga.