profil

Wojna francusko-algierska 1 listopad 1954-18 marca 1962

poleca 85% 544 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

W czasie kiedy Francuzi doznawali klęski w wojnie w Indochinach wybuchł kolejny konflikt, który był wypadkową wielu czynników. Rebelia w Algierze oprócz oczywistych nacjonalistycznych przyczyn, wybuchła też z powodów etnicznych. Na terenie koloni francuskiej oprócz ludności rdzennej zamieszkiwali również muzułmanie oraz potomkowie kolonistów francuskich nazywanych „czarnymi stopami’’. Gdyby nie niestabilna sytuacja polityczna we Francji prawdopodobnie udałoby się zapobiec temu konfliktowi, jednak nieporozumienia w rządzie, problemy ze stworzeniem koalicji i zaangażowanie tzw.. „awanturę sueską’’ w 1956r. pogłębiły kryzys w tym rejonie.
Powstanie w Algierze rozpoczęły gwałtowne demonstracje wywołane przyjazdem Moleta w lutym 1956r. bezzwłocznie wprowadził on stan wyjątkowy i zwiększył liczebność armii. W lutym 1958r Francuzi zbombardowali w niepodległej od 1957r. Tunezji bazę rebeliantów algierskich. Powstał poważny kryzys w stosunkach z tym krajem. Ultrasi, założyciele Komitetu Ocalenia Publicznego wszczęli bunt 13 maja 1958r. zagrożenie z ich strony zmusiło socjalistów do wejścia w skład rządu premiera Pflimlina, który szybko został obalony. W rezultacie po ponad 10 latach władzę we Francji przejął de Gaulle. Jednym z głównych jego politycznych celów było oprócz walki z kryzysem finansowym i gospodarczym zakończenie konfliktu w Algierze. W październiku 1958r wystąpił z apelem do kierującego arabską rebelią Frontu Wyzwolenia Narodowego, który nie spotkał się z odzewem. Dał do wyboru Algierczykom niepodległość, ścisłą unię z Francją bądź asymilację. Odpowiedzą społeczności było wyjście a ulicę w styczniu 1960r. Zamieszki, od których czynnie namawiali ultrasi, czyli koloniści algierscy przeciwni ustępstwom wobec Arabów, szybko zostały spacyfikowane. W czerwcu przedstawiciele algierskiego Rządu Ludowo-Rewolucyjnego przybyli na rokowania pokojowe do Melun, które zakończyły się fiaskiem. Jesienią de Gaulle zapowiedział referendum w sprawie Algierii. Francuzi opowiedzieli się znaczna większością głosów za samostanowieniem Algierii. Georges Pompidu, przyszły premier Francji w latach 1962-1968 oraz prezydent w latach 1969-1974. podjął tajne kontakty z emigracyjnym rządem w okresie od maja do czerwca w Evian i Lugrin. Postulat dotyczący pozostawienia we władaniu francuskim terytoriów Sahary, przyczynił się do zerwania rozmów. W dniach 23-25 kwietnia wybuchł kolejny pucz ultrasów, kierowany przez między innymi najwybitniejszego w owym czasie generała Roula Salana oraz generałów Jouhauda, Challe,i Zellera, wspieranych przez Organisation de l’Armee Secrete. Armia stacjonująca a w Algierii nie poddała się pozostała wierna, co przesądziło klęsce spiskowców, których stosunkowo ujęto i skazano. Zakończeniem kryzysu algierskiego był podpisany w Evian 18 marca 1962 roku tzw. układy evieńskie. Porozumienie porządkowało wszelkie relacje między Algierią, którą Francja uznała za państwo niepodległe. Francuzi zrzekli się Sahary na rzecz algierczyków. Zastrzegli sobie prawo do korzystania z bazy morskiej Mers el-Kebir i instalacji naftowych oraz kontynuowania prób nad bronią atomową na Saharze. Układy weszły w życie 8 kwietnia 1962r po zatwierdzeniu jej tresci w ogólnonarodowym referendum.
Francusko-algierskie porozumienie nie przyniosło spodziewanego pokoju i stabilizacji. W Algierii zapanował chaos. W zamachach bombowych dokonanych przez OAS iFWN ginęły tysiące ludzi. Europejscy osadnicy i specjaliści uciekali pozostawiając całe mienie.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 2 minuty

Ciekawostki ze świata