Rozlokowanie zapasów w magazynach i oznaczenie punktów ich magazynowania.

Zapasy - powstają w wyniku różnic w intensywności strumieni dostaw i strumieni zużycia lub poprzez odchylenia zużycia faktycznego od planowanego. Obecnie gospodarka zapasami skupia się na maksymalnej redukcji zapasów i optymalizacji przepływów materiałowych. Celem zarządzania zapasami jest zapewnienie ich wielkości niezbędnej do prowadzenia działalności przy najmniejszych możliwych kosztach.

Rodzaje zapasów w przedsiębiorstwie:
- Zapasy bieżące - zużywane na bieżąco do produkcji.
- Zapasy cykliczne - te, na które jest popyt sezonowy (zap. sezonowe).
- Zapasy bezpieczeństwa - gromadzone ze względu na możliwość wystąpienia nieprzewidzianych okoliczności dla utrzymania tempa produkcji
- Zapasy spekulacyjne - (zap. nadmierne) tworzone z wyprzedzeniem ze względów finansowych lub zaopatrzeniowych.

Główne powody tworzenia zapasów:
- Zapewnienie dostępności dóbr w momencie występowania popytu,
- Neutralizowanie zmian popytu i produkcji, a także ewentualnego spóźnienia dostaw.
- Uzyskiwanie upustów cenowych dzięki nabywaniu większych partii,
- Zapobieganie ujemnym skutkom wynikającym z określonych wahań zużycia lub popytu,
- Stosowana technologia produkcji wymagająca sezonowania surowców (np. drewno).
- Przeciwdziałanie stratom wynikającym z inflacji lub oczekiwanego deficytu na rynku.

 Podstawowe zasady zarządzania zapasami to:
- minimalizacja nakładów na zakup,
- sprowadzanie i utrzymywanie zapasów;
- zapewnienie ciągłości produkcji i rytmiczności obsługi odbiorców przy najniższych kosztach zapasów;
- niedopuszczanie do powstawania nadmiernych i zbędnych zapasów oraz optymalne ich zagospodarowanie w razie ich wystąpienia;
- przeciwdziałanie stratom ilościowym i jakościowym oraz moralnemu zużyciu zapasów.

Wyróżnia się następujące podstawowe metody rozlokowania zapasów w magazynach:

- Rozmieszczenie metodą stałych miejsc składowych, polegające na przeznaczeniu dla poszczególnych grup towarowych stałych miejsc składowania (pól lub sektorów składowych, gniazd w regałach). Metoda daje przejrzystość zagospodarowania przestrzeni, łatwość odszukania pożądanego asortymentu. W metodzie tej potrzebna jest duża przestrzeń składowa, równa maksymalnym zapasom każdego asortymentu.

- Rozmieszczenie metodą wolnych miejsc składowych, polegające na zagospodarowaniu przestrzeni składowej odpowiednio do wolnego miejsca w przestrzeni składowej, czyli tam gdzie jest wolne. W metodzie tej potrzebna jest przestrzeń na poziomie średnich zapasów każdego asortymentu. Ponieważ częstotliwość przyjmowania i wydawania asortymentów towarowych jest zazwyczaj różna, dla składowanych zapasów jest potrzebna przestrzeń mniejsza o 20-25 %. Metoda wymaga kontroli zarządzania przestrzenia składową za pomocą tablic dyspozytorskich, a w dużych magazynach asortymentowych sterowania komputerem.

- Rozmieszczenie towarów według częstotliwości pobierania (rotacji), pozwalające wyodrębnić w strefie składowej sektory składowe zgodnie z kryteriami analizy ABC zapasów., a mianowicie podziału zapasów według cenności.

Inne metody rozmieszczenia towarów w strefie składowej. W zależności od potrzeb stosuje się metody rozmieszczenia według:
- grup asortymentowych,
- szybkości rotacji,
- dostawców lub dostaw,
- odbiorców lub odbiorów,
- przynależności do określonego wyrobu (według kompletów),
- zastosowanych pomocniczych urządzeń magazynowych.

Istnieje możliwość realizacji różnorodnych kombinacji organizacji rozmieszczenia. Dobór metody jest uzależniony od wymagań, jakie muszą być spełnione względem składowanego zapasu oraz wynikają z funkcji i zadań magazynu w łańcuchu dostaw, przy czym bezwzględne jest przestrzeganie zasady: „pierwsze przyszło-pierwsze wyszło" wobec składowanych grup towarowych.