Synteza maturalna

Biblia-najwazniejszym jej przesłaniem jest miłosc.
Księga Hioba-w niej pytania o dobro i zło i sens życia. Bóg wystawia go na próbe, on jej nie rozumie ale ja przyjmuje z pokorą. Hiob był niemal ideałem.
Księga Kocheleta-pesymistyczna wizja świata (vanitas=wszystkie doczesne wartosci swiata)
Psalmy-potwierdzenie tezy o tym, że Bóg stworzył świat.
Przypowieści Biblijne- „O synu marnotrawnym”-2 znaczenia(dosławne i ukryte). „O siewcy”-ziarnem w przypowiesci jest słowo Boże, a glebą są słuchacze. „O nie miłosiernym słudze”-mowa o przebaczeniu, każdy człowiek popelnia błedy i oczekuje przebaczenia od Boga itaki tez powinien być do bliźnich.
Apokalipsa Św. Jana-opowiada o widzeniach Św Jana, opowiada o końcu świata, wiele symboli., zapowiada zaglade.
Motyw Matter Dolorosa
„Żale Matki Boskiej pod krzyżem”-matka patrzy na cierpienie swego syna,, chce się swym cierpieniem podzielic z calym swiatem. „Tren XV”-cierpienie ojca, czuje się jak czlowiek umarly. „Elegia o chłopcu polskim” Barczyński-bezsilnosc matki, czułe tkliwe wspomnienie, smutek. „Matka powieszonych”-dzieci matki polegly podczas II wojny swiatowej, ludzie zaczynaja ja uwazac za oblakaną.
„O co poeta prosi Apollina?”-podmiot liryczny modli się do Apollina prosząc go o radość z własnego życia, o piękną starość

„Bogurodzica”-prośby o do Maryji o wyjednanie łask u swego Syna dla ludzi, o dostatnie życie.
„Legenda o Sw. Aleksym”-przykład średniowiecznej ascezy. Umartwianie się.
„Pieśń o Rolandzie”-umiera na górze, przodem do Hiszpanii, ARS Ariendi.
„Tristan i Izolda”-miłośc przezwycięży wszystko, baśń.
„Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią”-Polikarp usilnie prosił Boga o łaskę ujrzenia śmierci. Przyszła do niego modlącego się w kościele. Zemdlał. Potem śmierć z nim rozmawiała, poucza go, że grzeszni powinni bardziej bać się śmierci. Wymienia największych grzeszników.
„Kronika Galla Anonima”-opisuje sprawy polski.
„Boska komedia Dantego”-są 3 czesci pieklo, czysciec i raj, sceny makabryczne=dantejskie rozgrywaly się w piekle. Dante spacerujac po zaswiatach szuka drogi do doskonałości.

„O poprawie RP” A.F.Modrzewski-wzorowa rozprawa, marnotrawienie pieniedzy, nierówne dla wszystkich obywateli prawa, brak szacunku dla nauczycieli.
„Kazania sejmowe” Piotr Skarga-skarga domagał się wzmocnienia władzy królewskiej, dziedziczności tronu, odebrania sejmowi władzy ustawodawczej, gromił egoizm stanowy szlachty i ucisk chłopów. Utwór patriotyczny.
„Żywot człowieka potrzciwego” Rej-buduje wzór poczciwego szlachcica, prawdziwy szlachcic to ten który nie: nosi sygnetu,pełni wazne stanowiska,chwali się swoim pochodzeniem. Rej kala swoje gniazdo. Prawdziwe szlachectwo polega na cnocie.
„Żeńcy” Szymonowic-antysielanka, brak idealizacji, realistyczny obraz stosunków panujących na wsi polskiej w XV wieku.
„Pieśń Swietojańska o Sobótce” Kochanowski-idealizacja życia na wsi, pochwala prace.
„Na lipę”-chwali piekna i dobroczynny wpływ przyrody na ludzką psyhikę.
„Na dom w Czarnolesie”-apostrofa, ktorej adresatem jest Bóg. Wyraża wdzięczność za błogosławieństwo jakiego udzielił mu Bóg, czego owocem stał się dom i majątek czarnoleski.
„O żywocie ludzkim”-topos=życie jak teatr, motyw przemijania.

„O żywocie ludzkim II”-zycie jak karnawał i koncepcja Boga bawiącego się ludźmi. Człowiek jest żałosny. Człowiek myślący nie zabiega o wartości materialne. Podmiot czuje się osobą wybitną. Jest humanistą.
„Ku muzom”-poeta to stoik, na sławe posmiertna zasluzyl sobie twórczością natchnioną.
”Do gór i lasów”-wspomnienia z lat młodzieńczych. Fraszka autobiograficzna, hołduje Carpe Diem.
„Do snu”-zaczyna się apostrofa do snu, mówi o snie człowieka epokikopernikańskiej. Jest świadomy na jakiej nietypowej planecie żyje.
„Pieśń IX”-charakter refleksyjno-filozoficzno-egzystencjalny. Mówi o świecie wartości człowieka. Podmiot liryczny jest doswiadczony, otacza go swiat biedny i dziwny. Życie jak teatr. Świat dziwny, odwróconych wartości, żądzi nim fortuna. Podaje recepte na życie.
„Pieśń IX-ksiegi wtore”-z powodu zmienności losu nie należy nigdy tracić nadziei i równowagi ducha, po kłapotach i troskach nadejdzie szczescie. Fortuna kolem się toczy.
„Pieśń XII o cnocie”- mowa w niej o tym ze swiat pelen jest przeciwstawnych wartosci.
„Pieśń XIX o dobrej sławie”-istota zabiegajaca o odobra materialne nie jest człowiekiem.
„Tren I” i „Tren V”-utwór ukazuje żal i smutekojca po stracie córki.
„Makbet”-mieszana jest tragedia z komedia, Lady Makbet nakłania Makbeta do popełnienia zbrodni (zabicia Banka).

„Do trupa”-kontekst życia i śmierci, sytuacja trupa jest lepsza, bo się rozsypie i nic nie będzie czuć.
„Nie statek”-wiersz stanowi porównanie kobiet do rzeczy nie możliwych.
„Na oczy królewny angielskiej”-opis oczu w których podmiot liryczny jest prawdopodobnie zakochany, autor zastanawia się czym one są, i dochodzi do wniosku, że wszystkim.
„Cuda miłości”-problem cierpienia miłosnego i towarzyszących mu paradoksów.
„Do Anny” Naborowski-autor skupia się w wierszu na przemijaniu, ale zachwyca się miłością do kobiety.
„Nierządem Polska stoi” Potocki-wiersz zaczyna się tezą n.P.s. , potem argumenty.
„Pospolite ruszenie”-scenka rodzajowa, ironicznie pokazano sarmatów polskich. Szlachta dba tylko o swoje interesy, nie kwapi się do walki, ojczyzna ich nie obchodzi.
„Zbytki polskie” Potocki-do obywatei zalicza tylko szlachte i magnaterie. Chlopi byli obojętni i krótkowzroczni. Magnateria wykształcona rozumiała co się w Polsce dzieje.
„Pamiętniki” J.Ch.Pasek-portret XVI szlachcica, ukazuje jej fanatyzm i zacofanie umysłowe, ale tez patriotyzm i waleczność. Szlachta polska to nie tylko żołnierze, ale i ziemianie. Ci ostatni zajmują się tylko majątkiem, są nietolerancyjni i bardzo pewni siebie.
„Świętoszek” Molier-komedia charakteru z elementami intrygi. Zderzenie 2 postaci: wyrachowanego oszusta i ograniczonego intelektualnie mieszczanina. Obraz społeczeństwa francuskiego.

„Jagnię i wilk” Krasicki-potepiony zostaje za równo wilk, owca jak i wszyscy się przygladajacy zdarzeniu. Okres wilczych praw.
„Groch przy drodze”-poeta traktuje go z politowaniem. Jego postawa jest pesymistyczna.
„Szczur i kot”-trzeba nabrac w życiu pokory. Szczur jest doskonałym aktorem.
„Ptaszki w klatce”-utwór o pragnieniu wolności. Jeden zaznał wolności.
„Filozof”-wysmiewa się z rzeczy swietych, a po chorobie się nawraca.
„Dewotka”-w bajce wysmiewana jest religijna obluda. Kobieta jest pobożna na pokaz.
„Kruk i lis”-alegoryczne przedstawienie próżności połaczonej ze zarozumiałością.
„Świat zepsuty”-satyra przedstawia czasy współczesne Krasickiemu. Jest on pesymistycznie nastawiony. Motyw tonącego statku.
„Do króla”-pochwała króla, metoda persyflarzu.
„Pijaństwo”-krytyka żle pojętej polskiej goscinności i patriotyzmu tylko po alkoholu.
„Żona modna”-marnotrawienie pieniedzy i hołdowanie cudzej modzie.
„Monachomachia”-konflikt mnichów, nie godzi ich sanktissimum a czara z winem. Poemat heroikoniczny. Wyśmiewanie stosunków w kościele. Przedmioty charakteryzujące mnichów: kufel, różaniec, księga do bicia. Alkohol towarzyszy im od samego ranka. Krasicki krytykuje warstwe społeczną=mnichów.
„Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”-celem ukrytym jest ukazanie społeczeństwa oświecenia. Cel dydaktyczny. Utopia-pomysł niemożliwy do zrealizowania.
„Do Justyny” F.Karpiński-wiersz mówi o sprawach jednostki i jej uczuciach, o naturze, paralelizm skł. I komp., natura budzi się do życia(dynamika) optymistyczny świat-boch. nie szczesliwy bo nie spełniła się jego miłość, natyra to współ boch. Jezyk prosty, bez skomplik. metafor, równowaga treści i formy. Jest to sielanka.
„Laura i Filon” M. Pawlikowska-sielanka udramatyzowana, akcja w lesie pod jaworem w nocy, Laura ma rozwiane włosy,kosz malin, wieniec. Utwór skonwencjonalizowany, pra jest niczym muzealny eksponat. Utwór sygnalizuje monotonnie miłosnych sielaneki ch statycznosc i konwencjonalnosc. Autorka komentuje historie z pewną uszczypliwością i sentymentem do ich niczym nie zakłóconej nierealnej miłości.