Filozofia starożytna w Grecji i w Rzymie. Wskaż zasadnicze różnice.

Filozofia:
Jak każda mądra dyscyplina wiedzy rozpoczęła się od zadawania prostych pytań:
* jak wytłumaczyć zjawiska przyrody?
* kim jest człowiek?
* czym jest otaczający nas świat?
* kiedy i jak on powstał?
* czy istnieje jedna obiektywna prawda o świecie?
* jakie prawa rządzą ogromnym bogactwem zjawisk nas otaczających?
Słowo „filozofia” powstało z połączenia greckich terminów phileo (miłuję) i Sophia (mądrość), oznacza więc miłowanie mądrości. Nazwa „filozofia” – według świadectwa Cycerona – pochodzi od Pitagorasa, który filozofami zaczął nazywać tych, których dotąd nazywano mędrcami. Pitagoras miał też podkreślać, że filozofia powstała pod wpływem dziwienia się i ciekawości. Ten motyw podchwyciły następne pokolenia i rozwinęły go.

Filozofia Grecka:

Dzieje filozofii rozpoczynają się w chwili, gdy Grecy zaczęli tworzyć kolonie na wybrzeżach Morza Śródziemnego. To tutaj spotykają się różne kultury. Tu też, w VI w. p.n.e., dzięki pierwszym filozofom rozpoczyna się zwrot „od mitu do logosu”, czyli od wyjaśniania świata poprzez mity i bogów do poszukiwania racjonalnych, naturalnych uzasadnień dla otaczającej rzeczywistości.

Najwybitniejsi filozofowie:
- Tales z Miletu (620 – 540 p.n.e.):
Pierwszy z wielkich greckich myślicieli. Założyciel szkoły jońskich filozofów przyrody. Dał materialne podstawy istnienia świata, jego zdaniem świat powstał z wody i stanowi ona podstawową substancję wszystkich rzeczy i zjawisk.
- Sokrates (469 – 399 p.n.e.):
Myśliciel grecki. Głównym obszarem jego filozoficznych dociekań był człowiek, jego rozumowanie i wartości moralne. Dowodził, że największą wartością w życiu człowieka jest cnota. Nauczał w Atenach w miejscach publicznych i cieszył się dużym zaintere-sowaniem słuchaczy. Zasłynął paradoksalnym stwierdzeniem „Jedno wiem, że nic nie wiem”.

Filozofia rzymska:
Dzięki Aleksandrowi Wielkiemu i jego następcom cywilizacja i kultura grecka objęła swoim wpływem znaczną część ówcześnie znanego świata. Czas hellenizmu zamyka dopiero upadek ostatniego z tych państw, Egiptu Ptolemeuszów. Spadkobiercami Greków stali się Rzymianie, wielbiciele i propagatorzy ich kultury.
Poza sztuką i religią Rzymianie przyswoili sobie grecką filozofię; stopniowo głównym ośrodkiem jej zainteresowania stała się etyka. Już u początków hellenizmu wyodrębniły się dwa najbardziej trwałe kierunki filozoficzne tego okresu - stoicyzm i epikureizm. Poza tymi trzema nowymi szkołami trwały nadal starsze, przede wszystkim Akademia Platońska oraz założony przez Arystotelesa Likejon.

Najwybitniejsi filozofowie:
- Lukrecjusz ( 95-55 p.n.e.):
Rzymski filozof, poeta, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli epikureizmu. M.in. autor poematu o naturze wszechrzeczy (De rerum natura), który został przechowany w całości dzięki Cyceronowi i jest najpełniejszym pomnikiem starożytnego epikureizmu.
- Seneka Młodszy (4 p.n.e. – 65 n.e.):
Syn Seneki Starszego. Rzymski retor, poeta, pisarz i filozof. Przedstawiciel późnego stoicyzmu.
Był autorem dzieł filozoficznych, np. De clementia, De ira, Epistularum moralium libri XX, prac z dziedziny astronomii, meteorologii, geografii. Filozofia Seneki wywarła wpływ na etykę chrześcijańską.

Różnice pomiędzy filozofią grecką a filozofią rzymską:
- Filozofia rzymska swój początek zaczerpnęła od filozofii greckiej.
- Wytworzenie się w Rzymie „mody na filozofię” – bogaci ludzie trzymali w swoich domach filozofów, pełniących rolę retorów oraz nauczycieli, ich wykładów wysłuchiwali dla rozrywki, najczęściej z próżności. Nie tworzyli swoich własnych szkół, wypowiadali się tylko za ta lub inną szkołą. W Grecji tworzono zaś własne uczelnie filozoficzne, z potrzeby przekazania swojej wiedzy potomnym (np. Akademia Platońska).
- Naśladowanie przez Rzymian filozofii greckiej, nie wprowadzanie do niej niczego nowego, własnego. Tworzenie przez Rzymian filozofii dla samej wiedzy, a nie dla jej spodziewanych owoców: szczęścia i cnoty.
- Dyletantyzm oraz nieprofesjonalizm panujący w filozofii rzymskiej.