Ochrona ludności cywilnej podczas wojny i okupacji wojennej

Ochrona ludności cywilnej podczas wojny i
okupacji wojennej

Historia obrony cywilnej
Podstawowym celem obrony cywilnej kraju jest ochrona ludności cywilnej przed niebezpieczeństwami wynikającymi z działań zbrojnych lub klęsk żywiołowych i przezwyciężenie ich bezpośrednich następstw, jak też zapewnienie warunków koniecznych do przetrwania.
Początki obrony cywilnej sięgają I wojny światowej. Pierwsze bomby zrzucone z samolotów wojskowych na Paryż, Piotrogród i Freiburg dowiodły, że należy się liczyć z możliwością przenikania na zaplecza wojujących stron i niszczenia obiektów cywilnych. Dlatego też w poszczególnych państwach zaczęto tworzyć system obronny, chroniącego wnętrze danego kraju. Francja, Wielka Brytania i Niemcy jako pierwsze zaczęły konkretyzować te zamiary, tworząc system zwany obroną przeciwlotniczą.
Zrozumienie potrzeby organizacji ochrony ludności cywilnej zaowocowało w Polsce utworzeniem w latach dwudziestych dwudziestego wieku Towarzystwa Obrony Przeciwgazowej i Ligi Obrony Powietrznej Państwa. Ustawa sejmowa z 1934 roku o obronie przeciwlotniczej zainicjowała proces kształtowania się sfery obronności kraju, noszącej znamiona współczesnej obrony cywilnej, której etapy rozwoju
można ująć w następujące ramy czasowe:
1922 - 1939 - Ochrona Przeciwlotnicza i Przeciwgazowa;
1939 - 1945 - Samoobrona ludności w czasie wojny i okupacji;
1945 - 1964 - Terenowa Obrona Przeciwlotnicza;
1964 - 1973 - Powszechna Samoobrona;
od 1973 - Obrona Cywilna.

Zadania obrony cywilnej w czasie wojny
 organizuje ewakuację ludności, zaciemnianie
i wygaszanie oświetlenia
 organizuje i prowadzi akcję ratunkową, udziela pomocy medycznej poszkodowanym
 organizuje pomieszczenia i zaopatrzenie dla poszkodowanej ludności
 zaopatruje ludność w sprzęt i środki ochrony indywidualnej
 prowadzi likwidację skażeń i zakażeń
 pomaga w przywracaniu i utrzymaniu porządku w strefach dotkniętych klęskami
 pomaga w budowie i odbudowie awaryjnych ujęć wody pitnej
 pomaga w ratowaniu żywności i innych dóbr niezbędnych do przetrwania
 udziela doraźnej pomocy w grzebaniu zmarłych


IV konwencja genewska
Zapewnia ochronę ludności cywilnej w czasie działań zbrojnych oraz podczas okupacji wojennej (wojskowej). Otacza szczególną ochroną dzieci, kobiety, osoby starsze i upośledzone.
Zasada:
Osoby cywilne będące we władzy strony przeciwnej, mają we wszelkich okolicznościach prawo do poszanowania ich osoby, honoru, praw rodzinnych i praktyk religijnych, zwyczajów i obyczajów. Żadne zarządzenie władz okupacyjnych nie może pozbawić ludności terytorium okupowanego praw zagwarantowanych przez konwencję.
Konwencja zabrania:
- zmuszania, bądź nakłaniania ludności cywilnej do służby wojskowej w siłach zbrojnych przeciwnika;
- przymusowego przesiedlania ludności cywilnej z terytoriów okupowanych;
- deportacji lub przesiedlania własnej ludności cywilnej na terytorium okupowane.
Konwencja zobowiązuje:
- do zapewnienia ludności cywilnej podstawowego minimum warunków egzystencji (bytowania i
wyżywienia);
- do traktowania jej w sposób humanitarny;
- do otoczenia szczególną opieką osób potrzebujących pomocy;
- do poszanowania dóbr i urządzeń niezbędnych ludności cywilnej do przetrwania.
d) Zasady ogólne, wspólne dla czterech konwencji:
- Konwencje mają zastosowanie we wszelkich okolicznościach, gdy tylko istnieje konflikt zbrojny.
W przypadku wojny domowej należy co najmniej zachować podstawowe zasady humanitarne.
- Zakazuje się w każdym czasie i w każdym miejscu brania zakładników, egzekucji bez legalnego wyroku, tortur, podobnie jak wszelkiego traktowania okrutnego lub poniżającego.
- Zakazane jest stosowanie aktów zemsty w stosunku do osób chronionych konwencjami.
- Nikt nie może być zmuszany do rezygnacji ani nie może dobrowolnie zrezygnować z ochrony przyznanej przez konwencje.
- Osoby chronione powinny zawsze móc korzystać z opieki mocarstwa opiekuńczego oraz opieki Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża.


Polski Czerwony Krzyż (PCK)
Polski Czerwony Krzyż powstał tuż po odzyskaniu przez Polskę niepodległości
- najstarsza polska organizacja humanitarna będąca członkiem Między narodowego Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Zajmuje się udzielaniem pomocy humanitarnej w czasie klęsk i wojen, pomocą socjalną, nauką pierwszej pomocy, prowadzeniem zabezpieczeń medycznych imprez masowych, propagowaniem idei honorowego krwiodawstwa, rozpowszechnianiem znajomości międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych.


Zadania PCK
• wspomaganie w czasie konfliktu zbrojnego wojskowej i cywilnej służby zdrowia
• prowadzenie działalności humanitarnej na rzecz ofiar konfliktów zbrojnych
• upowszechnianie znajomości międzynarodowego prawa humanitarnego konfliktów zbrojnych
• prowadzenie Krajowego Biura Informacji i Poszukiwań w celu odnajdywania zaginionych w czasie konfliktów zbrojnych i scalania rozdzielonych przez wojny rodzin
• upowszechnianie zasad i ideałów Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca
• współpraca z władzami publicznymi w trosce o zapewnienie poszanowania międzynarodowego prawa humanitarnego
• prowadzenie działalności na rzecz rozwoju krwiodawstwa i krwiolecznictwa oraz pozyskiwania honorowych dawców krwi
• niesienie pomocy ofiarom klęsk żywiołowych lub katastrof w kraju i za granicą
• przygotowywanie społeczeństwa do właściwych zachowań w przypadku wystąpienia klęski i katastrofy
• prowadzenie działalności w dziedzinie opieki i pomocy społecznej
• prowadzenie działalności w dziedzinie ochrony zdrowia, w tym w zakresie poprawy zdrowia publicznego
• przeciwdziałanie uzależnieniom
• prowadzenie szkolenia w zakresie pierwszej pomocy
• działania na rzecz osób poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych
• prowadzenie działań upowszechniających zasady bezpiecznego zachowania się na drodze
• rozwijanie działalności dzieci i młodzieży
• organizacja i prowadzenie placówek edukacyjno-oświatowych, opiekuńczych i socjalnych, wypoczynkowych, rehabilitacyjnych, leczniczych oraz innych
• działania na rzecz osób niepełnosprawnych
• prowadzenie działań na rzecz mniejszości narodowych
• prowadzenie szkoleń w zakresie aktywizacji zawodowej osób podlegających wykluczeniu społecznemu
• realizacja innych zadań zgodnych z celami PCK, w tym zadania publiczne zlecone przez organy administracji państwowej i samorządowej
• rekrutacja i szkolenie personelu i wolontariuszy niezbędnych do wykonywania swoich zadań