Konstytucje: 3 maja 1791, marcowa 1921, kwietniowa 1935, PRL 1952, obecnie z kwietnia 1997. Konstytucja to zbiór najważniejszych praw, określa ustrój,
Wybieranie sejmu: wybory powszechne, równe, tajne, bezpośrednie, proporcjonalne co 4 lata.
Wybieranie senatu: wybory powszechne, równe, tajne, bezpośrednie większościowe,
Parlament =sejmu+senatu. Prezydent nie wchodzi w skład rządu. Rząd != parlament.
Rząd = rada ministrów = premier + ministrowie
Ministrowie: spraw zagranicznyc – Radosław Sikorski, finansów – Vincent Rostowski , spr. Wewn i adm. – Jerzy Miller, Edu narod – Katarzyna hall, sprawied. – Krzysztof Kwiatkowski, obrony narodowej – Bogdan klich
Jak powstaje ustawa: sejm: najpierw projekt ustawy jest odczytywany, potem analizowany, wprowadzane SA poprawki, potem się uchwala lub odrzuce. Senat może przyjąć lub odrzucic ustawe, może wnieść poprawki. Jeśli sejm nie odrzuci stanowiska senatu większością głosów, to ustawa pozostaje w stanie zaproponowanym przez senat. Potem prezydne podpisuje lub wetuje ustawe. Aby odrzucic sprzeciw prezydenta wymagane jest 3/5 głosów senatorów przeciw wetu. Prezydent zamiast wetować może skierować ustawe do trybunału konstytucyjnego, jeżeli uważa, że jest sprzeczna z konstytucją.
Jak powoływany jest rząd: Po wyborach rząd podaje się do dymisji. Prezydent desygnuje(wyznacza) New premiera wkazanego przez partie. Rząd musi uzyskać wotum zaufania sejmu. Jeśli go nie uzyska wybierają go posłowie, a jeśli znowu będzie zły wybiera go prezydent. Do 3 razy sztuka, jeśli prezydent wybierze zlego, to prezydent rozwiązuje PARLAMENT i oglasza nowe wybory. Rząd może sam podać się do dymisji, albo sejm może go odwołąc przez konstruktywne wotum nieufności. Wtedy oni sami proponują premiera, który ma misje sformułowania rządu.
Władza wykonawcza: prezydent i rząd
Kompetencje prezydenta: ratyfikowanie umów miedzynarodowych
Rząd: zapewnia bezpieczeństwo, negocjuje umowy międzynarodowe, kieruje adm. Rządową, zapewnia porządek pub.
Inicjatywa ustawodawcza – prawo do przekazania parlamentowi projektu nowej ustawy.
Próg wyborczy – tylko ci co maja 5% mogą brać udział w podziale miejsc w sejmie
Preambuła – uroczysty wstęp do konstytucji
Immunitet – ochrona przed aresztowaniem
Kworum – liczba członków zgromadzenia niezbędna do podjęcia ważnych decyzji
Normy obyczajowe religine i prawne. Prawne tworzone przez panstwo.
Prawo nie działa wstecz, normy niższego rzędu musza być zgodne z normami wyszego rzędu, prawo nie może nakładać obow. Niemożliwych do wykonania, wątpliwości nalozy wyjaśnić na korzysc oskarżonego, o1skarzony jest winny gdy sad wyda prawomocny wyrok, prawo nie może rażąco naruszać norm moralnych, nieznajomość prawa nie usprawiedliwia przekroczenia, każdy ma prawo do obrony.
Sądy: rostrzygają prawne spory, orzekają o naruszeniu prawa, kontrolują wladze. Sędziowie są niezawiśli, apolityczni, nieusuwalni. Sądy są dwuinstancyjne. Odwołanie do szczebla wyższego – apelacja, do sądu najwyższego – kasacja. Sądy rejonowe, okręgowe, apelacyjne. Sąd najwyższy sprawuje nadzór. Prokuratura – organ powołany do ścigania przestępców. Są to w sądzie oskarżyciele. Nadzorują śledztwa. Prokurator generalny = minister sprawiedliwości. Kary- grzywna. Ograniczenie wolności (nie można zmienic miejsca zamieszkania), pozbawienia wolności (wiezienie).