Hammurabi – władca Babilonii, opanował całą Mezopotamię, wydał słynny kodeks prawny.
Salomon – król Izraela, syn Dawida, umocnił wewnętrznie państwo, rozwinął handel i zreorganizował armię, zbudował pałac i świątynię w Jerozolimie. dwór uczynił ośrodkiem kultury, głównie literatury. Według tradycji biblijnej słynął z mądrości i sprawiedliwości.
Perykles ateński polityk, twórca ateńskiej demokracji, Ateny uczynił pierwszą potęgą militarną Grecji,
Fidiasz największy rzeźbiarz grecki okresu klasycznego. Przyjaciel i doradca Peryklesa. Kierował pracami rzeźbiarskimi na Akropolu ateńskim później działał w Olimpii. Wywarł decydujący wpływ na rozwój greckiej rzeźby monumentalnej.
Sokrates filozof grecki, nauczyciel Platona, głosił absolutyzm, przeciwnik ustroju demokratycznego.
Platon filozof grecki, twórca systemu filozoficznego zwanego obecnie idealizmem platońskim. Uczeń Sokratesa.
Arystoteles filozof grecki. Chrześcijańska odmiana arystotelizmu zwana tomizmem jest do dziś uważana za oficjalną filozofię Kościoła Katolickiego. Założyciel szkoły filozoficznej znajdującej się w Ogrodach Likejonu.
Aleksander Wielki król Macedonii, uczeń Arystotelesa. Podbił monarchię perską, twórca potężnego imperium, jego podboje dały początek epoce zw. hellenizmem
Leonidas – król Sparty, z 300 spartanami poległ w walce z persami, broniąc Termopil
Hannibal – kartagiński wódz i polityk. Jeden z największych wodzów starożytności, w II wojnie punickiej przekroczył Alpy lecz mimo wielu zwycięstw poniósł klęskę pod Zamą, zmuszony do opuszczenia kraju, walczył przeciw Rzymowi na Bliskim Wschodzie.
Juliusz Cezar [100-44 p.n.e.]rzymski wódź i polityk. Podbił Galię i Bitynię. Stał się dyktatorem po zwycięskiej wojnie domowej z Pompejuszem. Przeprowadził reformę kalendarza (juliański).
Oktawian August [63 p.n.e. -14 n.e.] pierwszy cesarz rzymski, siostrzeniec i adoptowany syn Cezara. Po jego śmierci zajął Rzym. Pokonał morderców cezara pod Filippi przeprowadził podział władzy, zwyciężył wojnę domową z Antoniuszem, dał początek nowej formie ustrojowej zwanej pryncypatem.
Spartakus gladiator rzymski, organizator i przywódca największego powstania niewolników i Italii.
Karol Wielki – król Franków i cesarz rzymski, odnowił ideę cesarstwa rzymskiego, uporządkował system prawny.
Święty Wojciech biskup praski, zginął w czasie misji wśród Prusów, kanonizowany.
Otton III – król Niemiec i cesarz rzymski. Na zjeździe w Gnieźnie uniezależnił kościelnie Polskę od Niemiec.
Krzysztof Kolumb włoski żeglarz w służbie hiszpańskiej, odkrywca Ameryki, odbył 4 podróże do Ameryki, odkrył liczne wyspy w basenie M. Karaibskiego opłynął wschodnie wybrzeże Ameryki Środkowej.
Ferdynand Magellan –portugalski żeglarz, w służbie hiszpańskiej kierował pierwszą wyprawą dookoła świata, odkrył cieśninę nazwaną jego imieniem, wyspy Mariany oraz Filipiny.
Marcin Luter – niemiecki teolog reformator, twórca luteranizmu, zapoczątkował reformację [95 tez przeciwko papieskiej doktrynie o odpustach] przełożył biblię na język niemiecki.
Jan Kalwin – szwajcarski reformator, twórca kalwinizmu, odrzucał autorytet papieża, głosił zbawienie przez wiarę, rygorystyczną etykę.
Jan Zamoyski – kanclerz i hetman, przywódca szlachty, przeciwnik Habsburgów, przywrócił zwierzchnictwo Polski nad Mołdawią i Wołoszczyzną. Założyciel Zamościa i Akademii Zamojskiej.
Jan Karol Chodkiewicz – hetman litewski, uczestnik wojen ze Szwecją i Moskwą
Stanisław Żółkiewski – hetman i kanclerz, uczestnik wojen z Moskwa, Szwecją, Tatarami i Turkami. Poległ w bitwie z Turkami pod Cecorą.
Stanisław Staszic – rzecznik reform społecznych w okresie sejmu czteroletniego, działacz gospodarczy i organizator życia naukowego. Stworzył projekt uprzemysłowienia ziem polskich.
Hugo Kołłątaj – filozof, pisarz i polityk z oświecenia, współautor konstytucji 3 maja, członek Komisji Edukacji Narodowej
Tadeusz Kościuszko – generał polski i amerykański, uczestnik wojny o wolność USA, udział w wojnie z Rosją w obronie konstytucji 3 maja. Najwyższy naczelnik sił zbrojnych w postaniu kościuszkowskim
Kazimierz Pułaski – uczestnik konfederacji barskiej, walczył o niepodległość Stanów Zjednoczonych.
Jerzy Waszyngton – I prezydent USA , bohater walk o niepodległość S.Z, współautor konstytucji USA.
Monteskiusz – teoretyk monarchii konstytucyjnej, sformułował zasadę podziału władzy w ustroju parlamentarnym.
JJ Rousseau – myśliciel oświecenia ,głosił ideę równości oraz hasło kultu natury i uczucia. Prekursor idei wielkiej rewolucji francuskiej.
Robespierre – przywódca wielkiej rewolucji francuskiej, wprowadził dyktaturę i terror we Francji
Ludwik XIV- król Francji, wprowadził rządy absolutne we Francji. Kraj stał się największa potęgą gospodarczą i polityczną Europy w XVII w. nazywany ‘królem słońce’.
Józef Bem – bohater powstania listopadowego i rewolucji 1948 r. we Wiedniu i na Węgrzech. Nazywany bohaterem dwóch narodów Polski i Węgier.
R. Traugutt – ostatni dyktator powstania styczniowe, próbował zorganizować pospolite ruszenie chłopów w celu obrony powstania styczniowego.
Józef Piłsudski –współzałożyciel PPS założyciel Legionów Polskich, 1919-22 Naczelnik Państwa, 1920 marszałek Polski, zwierzchnik sił zbrojnych, dokonał zamachu stanu(przewrót majowy), zapoczątkował okres rządów sanacji, inicjator utworzenia BBWR.
Roman Dmowski – współzałożyciel Narodowej Demokracji, propagował walkę z ruchem socjalistycznym, przeciwnik J. Piłsudskiego. Przekształcił Ligę Polska na Ligę Narodową. Wywalczył kształt granic Polski po I WŚ.
PREZYDENCI II RP
Gabriel Narutowicz – 1 prezydent II RP, minister spraw zagranicznych, zastrzelony po 2 tygodniach przez nacjonalistę.
Stanisław Wojciechowski – 2 prezydent II RP, jeden z twórców PPS, ustąpił po przewrocie majowym
Ignacy Mościcki – 3 prezydent II RP, realizował linię polityczną J. Piłsudskiego, wybitny chemik, przekazał władzę Raczkiewiczowi.
Władysław Raczkiewicz - uczestnik I wojny światowej i walk z bolszewikami, prezydent RP na emigracji
WŁADCY POLSKI
PIASTOWIE
Mieszko I – I władca polski, zjednoczył ziemie polskie, przez przyjęcie chrztu włączył swoje państwo w zachodni krąg kultury chrześcijańskiej, toczył walki z Niemcami [ojciec Bolesława Chrobrego]
Bolesław I Chrobry – król PL od 1025, twórca potęgi państwa polskiego, zjazd w Gnieźnie, walczył z cesarstwem niemieckim zdobywając Łużyce i Milsko, przyłączył Grody Czerwieńskie. [ syn Mieszka I]
Mieszko II Lambert – król PL, został pokonany przez wojska niemieckie i ruskie prowadzone przez jego braci Bezpryma i Ottona i schronił się w Czechach , po śmierci brata odzyskał władzę ale musiał uznać zwierzchnictwo cesarza i zrzec się tytułu króla. [syn B. Chrobrego]
Kazimierz I Odnowiciel- po okresie nieobecności kraju wrócił i stłumił bunt Miecława i odzyskał Śląsk, odbudował organizację państwową. [syn Mieszka II]
Bolesław Śmiały – król PL, uniezależnił się od cesarza Niemiec, interweniował w sprawy Węgier i Rusi oskarżył o zdradę i ukarał śmiercią Biskupa krakowskiego Stanisława, wobec buntu możnych uszedł na Węgry. [ syn Kazimierza Odnowiciela, brat Władysława I Hermana]
Władysław Herman, przejął władzę po bratu, sojusz z cesarstwem niemieckim [brat Bolesława śmiałego, syn Odnowiciela]
Bolesław Krzywousty - zamordował brata Zbigniewa, opanował pomorze gdańskie i pomorze zachodnie, testamentem podzielił Polskę miedzy synów. [syn Hermana] synowie: Władysław Wygnaniec, Bolesław Kędzierzawy, Mieszko III Stary.
Kazimierz Sprawiedliwy –rozszerzył przywileje duchowieństwa (zjazd w Łęczycy) [syn krzywoustego]
Konrad Mazowiecki – książę mazowiecki, sprowadził krzyżaków do Polski. [syn Kazimierza Sprawiedliwego]
Henryk Brodaty i jego syn Henryk Pobożny stworzyli monarchię tzw. Piastów śląskich
Przemysł II król PL przejściowo objął rządy w Krakowie później na Pomorzu Gdańskim, zdradziecko zamordowany.
Władysław Łokietek król PL, dążył do zjednoczenia ziem polskich, opanował Małopolskę i Wielkopolskę, walczył z krzyżakami, utracił Pomorze Gdańskie i Kujawy. [ojciec Kazimierza wielkiego]
Kazimierz Wielki ostatni król PL z dynastii Piastów, zawarł pokój z krzyżakami w Kaliszu [syn Łokietka] założyl pierwszy uniwersytet w Krakowie.
JAGIELLONOWIE - KRÓLOWIE
Władysław Jagiełło – toczył zwycięskie walki z krzyżakami [1410 Grunwald], doprowadził do zawarcia unii polsko –litewskiej, rozszerzył przywileje szlachty.
Władysław II Warneńczyk - zorganizował zwycięska wyprawę przeciw Turkom, zginął w bitwie z Turkami pod Warną [syn Jagiełły]
Kazimierz Jagiellończyk po wojnie trzynastoletniej przyłączył do PL pomorze gdańskie i część ziem pruskich [syn Jagiełły, brat Warneńczyka]
Jan I Olbracht wydał tzw. konstytucje piotrkowskie. [ syn K. Jagiellończyka, brat A. Jagiellończyka i Z. Starego]
Aleksander Jagiellończyk sejm wymusił na nim konsystuję Nihil Novi [ syn K. Jagiellończyka, brat Olbrachta i Z. Starego]
Zygmunt I Stary jego panowanie uważane jest za początek ‘złotego wieku’ zawarł sojusz z Habsburgami, przyjął hołd pruski 1525 [ syn K. Jagiellończyka, brat Olbrachta i A. Jagiellończyka, ojciec Z. Augusta]
Zygmunt II August doprowadził do zawarcia unii polsko- litewskiej w Lublinie [syn Z. Starego]
KRÓLOWIE ELEKCYJNI
Henryk Walezy – I elekcyjny król PL, po kilkumiesięcznych rządach opuścił potajemnie Polskę, objął tron francuski.
Stefan Batory –prowadził wojnę z Moskwą o Inflanty, które odzyskał, zwolennik tolerancji religijnej.
Zygmunt III Waza zwolennik kontrreformacji, prowadził wojny ze Szwecją, Moskwą i Turcją
Władysław IV Waza prowadził wojny z Moskwa, organizator polskiej floty [syn Zygmunta Wazy, brat Jana Kazimierza]
Jan II Kazimierz Waza obronił PL w czasie potopu szwedzkiego [syn Zygmunta Wazy, brat Władysława IV]
Michał Korybut Wiśniowiecki podpisał traktat z Turcją, niekorzystny dla PL
Jan III Sobieski zwyciężył Turków pod Chocimiem i Wiedniem, próby odzyskania Prus Książęcych przy pomocy Francji
August II Mocny udział w wojnie północnej
Stanisław Leszczyński zwolennik sojuszu z Francją
August III Saski [syn Augusta Mocnego]
Stanisław August Poniatowski ostatni król PL elekcyjny, współtwórca konstytucji 3 maja, popierał reformy Czartoryskich i stronnictwa patriotycznego, abdykował po III rozbiorze
