Dynastia Piastów

Mieszko I
Mieszko I jest pierwszym Polskim władcą, którego istnienie zostało udokumentowanie.
Około 940 roku powstała sieć polskich grodów koło Gniezna. Podbijano wtem czas pobliskie wioski i małe grody na podbitych terenach. W grodach, dostojnicy dowodzili oddziałami drużynników oraz zarządzali gospodarką grodową i nadzorowali ściąganie świadczeń od ludności ze związków opolnych. Gospodarka przyjmowała charakter militarno – patrymonialny. Gniezno leżało na szlaku handlowym między Karpatami Bałtykiem.
Ludzie mieli obowiązki podatkowe płacić daninę
- opolną ( np. krowa lub wół od całej osady )
- od gospodarstw chłopskich ( np. bydło, zborze, miód ).
Poza tym musieli świadczyć posługi
- powóz ( obowiązek przewozu podróżującego monarchy i jego świty )
- podwoda ( obowiązek dostarczenia koni lub zaprzęgów )
- stan ( obowiązek goszczenia monarchy i jego urzędników )
Na początku rządów Mieszka, Polanie zaczęli gwałtowną ekspansję w kierunku ujścia Odry. Przegrali jednak z plemieniem Wiletów. Natomiast z południa zaczęli zagrażać Czesi, którzy podbili Śląsk i tereny Wiślan. Największe zagrożenie niósł zachód i Rzesza. W 963 roku margrabia Gero podbił część Łużyc, a po kilku latach zajął całe Łużyce. W Niemczech zostało założone arcybiskupstwo, którego celem było nawracanie Słowian. Aby uniknąć przymusowej chrystianizacji, a nawet zaboru ziem ( co było zgodne z ideologią szerzenia chrześcijaństwa) Mieszko zawarł zawczasu układ z niemieckimi margrabiami uznając zwierzchnictwo cesarza oraz obowiązek płacenia trybutu z pogranicznych ziem. Sprzymierzył się z Czechami. Układ ten został zapieczętowany przez małżeństwo Mieszka i Dobrawy ( córki Bolesława Srogiego ) w 964 roku. W 966 roku, Mieszko wraz z najbliższym otoczeniu przyjął chrzest.
Znaczenia chrztu dla Polski :
- książę polski traktowany był na równi z innych władcami
- rozwój kultury średniowiecznej ( znajomość pisma i form kancelaryjnych )
- kościół integrował państwo ( granice diecezji pokrywały się z granicami państwa )
- pomoc duchownych w organizacji państwa i sprawowaniu urzędów ( powstanie biskupstwa )
- ochrona przed przymusową chrystianizacją ze strony Niemiec, gdzie Otton I ustanowił biskupstwo w Magdeburgu dla ziem słowiańskich.
- powstanie scentralizowanego państwa w Europie
Z decyzji papieża utworzono pierwsze biskupstwo misyjne w Polsce w Poznaniu w 968 roku. Pierwszym biskupem został Jordan. Podlegało ono bezpośrednio Rzymowi, a nie niemieckiemu biskupstwu. Z inicjatywy Mieszka kościoły powstały w : Poznaniu, Gnieździe i na Ostrowie Lednickim. A mniejsze zapewne w innych większych grodach. Pierwszymi duchownymi byli cudzoziemcy. Przyczyniło się to do rozwoju kultury, oświaty oraz usprawnili system zarządzania państwem.
W 972 roku Mieszko z pomocą armii czeskiej pokonał niemieckiego margrabiego Hodona w bitwie pod Cedynią. W 981 roku tracimy grody Gerwieńskich na rzecz księcia Kijowskiego. Śmierć Dobrawy umożliwiła zerwanie w 990 roku sojuszu z Czechami i odebranie im kraju Wiślan oraz podporządkowanie sobie Śląska.
Na starość Mieszko I władał ziemiami od Morza bałtyckiego po Tatry i Sudety. Sukcesję po księciu mieli objąć jego synowie z drugiego małżeństwa z Odą. Bolesławowi, synowi z pierwszego małżeństwa oddał osobne królestwo ze stolicą w Krakowie. Aby zapobiec wystąpieniu Bolesława przeciwko macosze i jej synom, oddał państwo gnieźnieńskie w opiekę papieżowi w dokumencie zwanym Dagone iudex.
Dagone iudex :
- umocnienie pozycji księcia wobec panów niemieckich i władcy czeskiego
- podkreślenie niezależności polskiego kościoła od metropolitów niemieckich.
Bolesław Chrobry
Po śmierci Mieszka I w 992 roku Bolesław szybko podbija cały kraj niwecząc dynastyczne zamiary ojca. Wykorzystał fakt, iż Niemcy, jedyni krewni Ody, byli w niełasce u cesarza i nie byli w stanie by stanąć w obronie testamentowego zapisu. Jedyni obrońcy Ody to Odylen i Przybywój. Zostali oni za to oślepieni.
Na początku 997 roku na ziemie Prusów ruszyła misja chrystianizacyjna, na czele której stanął biskup Wojciech. Miało to na celu zapewnienie Chrobremu sławy krzewiciela wiary, a Polsce miano jednego z głównych filarów chrześcijaństwa we wschodniej Europie. Misja zakończyła się jednak niepowodzeniem. Już na początku Wojciech poniósł męczeńską śmierć. Bolesław wykupił jego zwłoki i rozpoczął starania o kanonizację. Papież Sylwester II oraz cesarz Otton III pragnęli godnie go uczcić. Już w 999 roku został on uznany za świętego. Rok później cesarz pielgrzymował do grobu męczennika w Gnieźnie.
Po uznania męczennika za świętego Bolesław rozpoczął starania o ustanowienie w Gnieźnie arcybiskupstwa. W na mocy której w 1000 roku podczas spotkania polskiego księcia z pielgrzymującym cesarzem nastąpiła uroczysta fundacja pierwszej metropolii.
Co się stało po/na zjeździe gnieźnieńskim:
- Pierwszym biskupem został Gaudenty ( Radzymin ) – przyrodni brat świętego Wojciecha.
- powstają 3 biskupstwa ( Kraków, Wrocław, Kołobrzeg )
- pokazanie aprobaty cesarza do starań Bolesława o koronę króla polski. ( założenie cesarskiego diademu na głowę księcia )
Działania Ottona, miały zapewnić kolejnego sojusznika w tworzeniu jego wizji uniwersalistycznego cesarstwa europejskiego. ( obejmującego Germanię, Italię, Galię, Słowiańszczyznę ) nie zdążył tego zrobić, bo zmarł w 1002 roku.
Po śmierci Ottona III Chrobry zaprzestał współpracy z Niemcami. Nowy władca Henryk II nie kontynuował pokojowej polityki poprzednika. Dążył do podporządkowania Słowian. Bolesław wykorzystał okres bezkrólewia w Niemczech wykorzystał do wal dynastycznych zajmując Miśnię, Łużyce, Milsko i Łaby. W tym samym czasie w Pradze panowały spory wewnętrzne, które w 1003 roku polski król zajął tron czeski. Miał więc zwierzchnictwo nad Czechami i Morawami. Granica przesunęła się aż po rzekę Saalę. Według legendy Bolesław kazał wbić w dno rzeki metalowe słupy graniczne. Po roku panowania Chrobrego w Czechach wybuchł bunt który poparł Henryk II. Chrobry musiał ustąpić. Kilka miesięcy Henryk II atakuje Łużyce i Milsko, pomimo, iż wcześniej zgodził się na polskie zwierzchnictwo nad tymi ziemiami. Armia niemiecka dotarła, aż do Poznania. Z powodu przewagi przeciwnika, Bolesław nie chciał otwartej wojny, ale nękał wojska walką podjazdową. W 1005 roku zawarto pokój. Łużyce i Milsko przeszły pod zwierzchnictwo Rzeszy, a Morawy Polskim. Ustępstwo było związane z problemami na Pomorzu. Wyzwoliło się ono od panowania Polski z pomocą Wieletów na ponad 100 lat. Pod naszymi wpływami pozostał tylko Gdańsk. W 1007 roku ponownie rozgorzała wojna polsko – niemiecka. Niemcy sprzymierzyli się z Czechami i Wieletami, co wywołało ogólne oburzenie w Rzeszy. Opozycję tą popierał Bolesław, a spodziewając się ataku, zaatakował pierwszy. Ponownie Łużyce i Milsko wpadło w nasze ręce. Walki trwały wiele lat, jednak został podpisany kolejny pokój, na mocy którego Polska otrzymała w lenno sporne ziemie. Bolesław jednak nie miał ochoty płacić za nie lenna co stało się powodem kolejnych walk. W 1018 roku został podpisany ostateczny pokój w Budziszynie. Został on podpisany na ziemiach polskich, co oznaczało zwycięstwo nad Henrykiem. Milsko i Łużyce zostały bez zastrzeżeń oddane Polsce, a Rzesza zobowiązała się wspomóc Chrobrego w wyprawie na Ruś.
Długotrwałe walki z Niemcami nadszarpnęły polski skarbiec więc postanowiono zdobyć łupy na Rusi, gdzie trwały walki między synami Włodzimierza Wielkiego, o tron. Zwyciężył w niej Jarosław Mądry, który odmówił Chrobremu ręki Przecławy. Pretekstem do ataku była pomoc dla Świętopełka, męża córki polskiego władcy. Chrobry zajął Kijów i na tronie usadził Świętopełka. Powrócił do kraju z bogatymi łupami i przyłączając po powrocie Grody Czerwieńskie.
W 1025 roku, Chrobry wykorzystując śmierć wrogiego Polsce Henryka II ( 1024 ) i zamieszki w Niemczech, nakazał biskupom by go koronowali. Z chwilą koronacji przyjął zasadę niepodzielności państwa.
Chrobry na następcę wyznaczył średniego syna – Mieszka II. Najstarszego – Bezpryma, zamknął w klasztorze we Włoszech. Najmłodszy, Otton, również nie dostał ziemi. Po śmierci Bolesława Chrobrego na króla koronował się Mieszko II. Odsunięcie od władzy braci, było jedną z przyczyn późniejszego konfliktu.
Mieszko II
Mieszko wykazał się wielką inteligencją. Utrzymywał kontakty z myślicielami niemieckimi. Choć świetnym był dyplomatą, to trafił na trudne czasy. Nowy władca Rzeszy – Konrad II nie chciał wybaczyć Polsce koronacji przeprowadzonej, bez jego zgody. Ruś pamiętała wyprawy łubieżne na Kijów, a Czesi chcieli odwetu, za rabunki i okrucieństwa za panowania Chrobrego. Sytuację utrudniał fakt, że Polska była osłabiona finansowo przez ciągłe prowadzenie wojen. Mieszko, wygnał z kraju obu braci oraz robił najazdy na Rzeszę docierając aż pod rzeki Saali. Przez wiele lat skutecznie odpierał ataki czesko – niemieckie. W 1031 roku sytuacja zmieniła się, bo przeciw Mieszku wystąpili obaj bracia wspomagani przez sąsiednie państwa. Mieszko nie był w stanie odeprzeć koalicji antypolskiej. Rzesza zgarnęła Milsko i Łużyce, a Ruś Grody Czerwieńskie. Wewnętrzni wrogowie, ośmieleni zwycięstwami wrogów kraju, wygnali Mieszka i usadzili na tronie Bezpryma. Ten zaś okazał się okropnym władcą. Po krótkim czasie zrezygnował z niezależności politycznej i wysłał cesarzowi niemieckiemu koronę Mieszka II. Po krótkim czasie rządów został zamordowany, a kraj pogrążył się w chaosie. Nawet powrót Mieszka II nie podniósł państwa. Król musiał ukorzyć się przed cesarzem i uznać go swoim lennikiem. Zmarł w 1034 roku, co spotęgowało chaos. Rozpoczęły się zaciekłe walki o władzę.
Bolesław Zapomniany
Panujący w latach najstarszy syn Mieszka. Był on tak srogi i popełniał okropne zbrodnie, że został obalony. Z przyczyny jego niegodziwości miał zostać wymazany ze spisu królów i książąt polskich i skazany na wieczne zapomnienie.



Kazimierz Odnowiciel
Rządy objął syn Mieszka, Kazimierz. Miał on niezwykle ciężko, ponieważ w kraju było wiele buntów i powstań. Najgorzej sytuacja wyglądała na Wielkopolsce i Śląsku. Kazimierz był zmuszony do opuszczenia kraju w roku 1037. Polska, jako jednolite państwo przestało istnieć. Czechy – książę Brzetysław postanowił się zemścić za wcześniejsze porażki swojego kraju i w 1037 splądrował całą Wielkopolskę. Zgarnął wiele łupów ( w tym relikwie św. Wojciecha ) i zniszczył wiele świątyń i zamków.
Przyłączył również Śląsk do swojego państwa.
Potęga Czech, zwróciła uwagę Konrada II i jego syna Henryka III. Postanowił wspomóc Kazimierza. Polski książę powrócił do Polski na czele 500 rycerzy niemieckich w 1039. Odbił Kraków, który został nową stolicą. Szybko poparli go mieszkańcy Wielkopolski. Przyłączenie Mazowsza było możliwe tylko po zawarciu przymierza z Jarosławem Mądrym. Przypieczętowano to ślubem Kazimierza z Dobroniegą – księżniczką Rusi. Pokonał Miecława ( cześnika Mieszka II ) po wieloletnich walkach i w ten sposób odzyskał Mazowsze. Nie odbił jednak Pomorza, a starania o wyzwolenie Śląska z czeskich rąk, zostały tylko w połowie uwieńczone. Na zjeździe w Kwedinburgu w 1054 roku z wyroku sądu odzyskał wickość ziem, jednak musiał płacić wysoki coroczny trybut w wysokości 500 grzywien srebra i 30 grzywien złota. Nie zadowalało to obu stron i było powodem wielu konfliktów zbrojnych.
W ciągu kilku lat odnowił państwo do rozmiarów prawie takich jakie było za czasów jego przodków, stąd jego przydomek.
Zreformował struktury militarne. Wojowie otrzymali ziemie i musieli sami zarobić na osprzęt i konia. Jednakowo musieli być gotowi na wezwanie króla. W ten sposób wykształcił się stan rycerski. Kazimierzowi nie udało się odzyskać korony. Na przeszkodzie stanął sojusz z Niemcami. Kazimierz musiał się zadowolić tytułem księcia. Zmarł nagle w 1058 roku ( mając 42 lata )
Bolesław Śmiały
Młodszy syn Kazimierza – Władysław Herman otrzymał Mazowsze, a tron objął Bolesław. Przydomek pojawił się z tego, iż był on porywczy i bardzo śmiały. Odmówił płacenia Czechom trybutu i interweniował z wewnętrzne sprawy Węgier i Rusi obsadzając na ich tronach przyjaznych mu kandydatów. Wspomógł papieża Grzegorza VII w konflikcie z niemieckim cesarzu, dzięki czemu dostał zgodę do przywrócenia arcybiskupstwa w Gnieźnie i nowego biskupstwa w Płocku. W u w obecności papieskiego wysłannika ( legata ) Śmiały koronował się. ( podkreślało to niezależność od zachodniego sąsiada ). Dobra passa skończyła się pod koniec lat 70 XI wieku. Społeczeństwo było zbyt zmęczone ciągłymi walkami, a łupy trafiał tylko do wąskiej elity. W siłę wzrastała opozycja możnych. Bolesław skazał na śmierć kilku ze swoich przeciwników. Śmierć biskupa skazanego przez króla przyniósł odwrotny od zamierzonego skutek. Rozpoczął się powszechny bunt . Śmiały musiał uchodzić na Węgry, gdzie w 1081 zginął w tajemniczych okolicznościach.


Władysław Herman
Objął władzę objął Władysław, brat Bolesława. Zmienił główne kierunki polityczne. Ponownie zaczął płacić trybut Czechom, oraz powrócił do obozu procesarskiego. Nie zamierzał się koronować, jednak koronę i insygnia złożył w skarbcu na Wawelu.

Ważniejsze daty:

940 rok - powstaje sieć polskich grodów koło Gniezna
963 rok - margrabia Gero podbił część Łużyc
964 rok - małżeństwo Mieszka i Dobrawy
966 rok - Mieszko wraz z najbliższym otoczeniu przyjął chrzest
968 rok -z decyzji papieża utworzono pierwsze biskupstwo misyjne w Polsce w Poznaniu
972 rok - Mieszko z pomocą armii czeskiej pokonał niemieckiego margrabiego Hodona w bitwie pod Cedynią
981 rok - tracimy grody Gerwieńskich na rzecz księcia Kijowskiego
990 rok - Śmierć Dobrawy umożliwiła zerwanie sojuszu z Czechami
992 rok - Bolesław szybko podbija cały kraj niwecząc dynastyczne zamiary ojca
997 rok - na ziemie Prusów ruszyła misja chrystianizacyjna, na czele której stanął biskup Wojciech.
999 rok –Wojciech został uznany za świętego
999 rok - papież wydał bullę
1000 rok – zjazd Gnieźnieński
1002 rok - umiera Otton III
1003 rok – Bolesław Chrobry zajął tron czeski
1018 rok - został podpisany pokój w Budziszynie
1024 rok – umiera Henryk III
1025 rok – Bolesław Chrobry Koronuje się
1034-1038 lata – panuje Bolesław Zapomniany
1037 rok - Kazimierz Odnowiciel zostaje zmuszony do opuszczenia kraju
1039 rok – Odnowiciel powrócił do Polski na czele 500 niemieckich rycerzy
1058 rok – Kazimierz Odnowiciel umiera
1076 rok – Bolesław Śmiały koronuje się
1081 rok – Bolesław Śmiały ginie w niewyjaśnionych okolicznościach