Architektura polskiego malarstwa historycznego

W połowie XIII wieku na tereny Niemiec z Francji dociera ukształtowana tam architektura gotycka. Jedną z pierwszych budowli zrealizowanych najprawdopodobniej przez budowniczych francuskich w nowym stylu jest prezbiterium katedry kolońskiej, którego plan przypomina rozwiązanie zastosowane w katedrze w Amiens. Wokół prezbiterium powstał obejście wraz z wieńcem kaplic. Przyjęte z Francji rozwiązania konstrukcyjno-architektoniczne powodują odejście od wcześniejszych, romańskich form kościołów z dwoma chórami (muzycznym i kapłańskim), podwójnymi transeptami, bocznymi portalami. W kolejnych dziesięcioleciach, stopniowo, budowniczowie niemieccy odchodzą od wzorów francuskich. Gotyk niemiecki, w zależności od obszaru wykazuje nieco odmienne cechy. Na północnych terenach, uboższych w surowce kamienne, przeważają na ogół niewielkie ceglane kościoły halowe. Spotykane są także kościoły budowane z kamienia w układzie jedno- i trójnawowych hal. Na terenach południowych częściej można spotkać budowle z kamienia w układzie bazyliki.

Ukształtowane na terenie Niemiec budowle kościelne cechują się dość znacznymi uproszczeniami – z czasem zanika nawa poprzeczna oraz obejście z wieńcem kaplic. Znacznie skrócone są prezbiteria, bezpośrednio do których dobudowywane są trzy albo jedna kaplica. Umieszcza się je w wielobocznych (zazwyczaj na planie połowy dziesięcioboku lub dwunastoboku) absydach, których wysokość zbliżona jest do wysokości naw bocznych. Zmniejszeniu ulegają okna, a nawy, zwłaszcza w kościołach zakonów dominikańskich i franciszkańskich, nie zawsze otrzymują sklepienia. Najbardziej widoczną cechą charakterystyczną brył kościołów są strzeliste wieże. Swoją smukłość zawdzięczają nie tylko proporcjom, ale także architektonicznej dekoracji podkreślającej ich wertykalizm a ażurowym hełmom wykonywanym z kamienia.