A jak atmosfera
Powłoka gazowa otaczająca planety, księżyce, zwenętrzene warstwy gwiazd.
Atmosfery poszczególnych planet powstały wraz z nimi, w chwili formowania
się Układu Słonecznego.
B jak burza
Jedno lub kilka wyładowań atmosferycznych połączonych z grzmotem i błyskawicami,
a także zespół zjawisk towarzyszących tym wyładowaniom
(chmuty, opady, zakłócenia siły i kierunku wiatru).
Burza może trwać od kilku minut do kilku godzin. na Jowiszu burze trwają niekiedy setki lat.
C jak chmury
Zawiesina mikroskopijnych cząsteczek cieczy(głównie wody) lub ciał stałych (lodu) w atmosferze. Łacińska nazwa chmury to nimbus. Rozróżniamy dziesięć rodzajów chmur, każdy z nich ma inny kształt i zapowiada inna pogodę.
D jak deszcz
Zjawisko atmosferyczne, podczas którego występuje opad kropli wody zgromadzonych w chmurach.
Następuje to, kiedy krople mają średnicę większą niż 0,5 mm i stają się zbyt ciężkie, by unieść się w powietrzu.
E jak elektryczność w atmosferze
To ogół zjawisk elektrycznych zachodzących w atmosferze ziemskiej,
posiadających określone właściwości elektryczne
(np. jaonizacja powietrza, występowanie pola elektrycznego czy wyładowania elektryczne).
F jak fotografia
Nocne zdjęcia najbezpieczniej robić z daleka, ze statywu i obiektywem o długiej ogniskowej.
Przesłonę należy ustawić na f5,6, a migawkę na B i otworzyć ją na około 5 do 10 sekund.
Poczekaj, aż kilka piorunów uderzy w tej samej okolicy.
G jak grzmot
Zjawisko akustyczne towarzyszące piorunowi.
jest ono wynikiem gwałtownego rozprężania powietrza, do którego dochodzi na skutek wzrostu temperatury spowodowanego wyładowaniem elektrycznym.
H jak Hindenburg
6 maja 1937- sterowiec Hindenburg został zniszczony przez piorun,
36 pasażerów zginęło.
I jak iskra elektryczna
Zjawisko gwałtownego przepływu prądu elektrycznego w gazie.
Na skutek duzej różnicy potencjałów i spowodowanej nią jonizacji tworzy sie kanał plazmowy,
przez który płyną ładunki elektryczne.
Napięcie 10 kV w suchym powietrzu powoduje przeskok iskry na długości ok. 1 cm.
Ta właściwośc decyduje o jej zastosowaniu w urządzeniach takich jak:
zapalarki piezoelektryczne czy świece zapłonowe.
Zjawisko to obserwowane jest w przyrodzie w postaci piorunów.
J jak jonosfera
To silnie rozrzedzona, górna warstwa atmosfery ziemskiej, zbudowana z częściowo zjonizowanego gazu tworzącego plazmę mieszaninę jonów i elektronów). Do powstania jonosfery przyczyniają się następujące rodzaje promieniowania: ultrafioletowe, rentgenowskie i korpuskularne słońca, w mniejszym stopniu inne rodzaje promieniowania kosmicznego.
K jak kulisty piorun
Prawdopodibnie jest to kula plazmowa.
Naukowcy wciąż nie mają pewności co do natury tego zjawiska.
Jest tak tajemnicze, iż niektórzy badacze uważają je nadal za złudzenie optyczne.
Kule pojawiają się niespodziewanie, najczęściej podczas burzy lub tuż po,
Choć czasem kula pojawia się nawet przy ładnej pogodzie.
Barwa jej jest najczęściej czerwonawa, choć darza się także żółta, pomarańczowa, biała, zielona.
L jak lampa plazmowa
Szklana kula wypełniona helem lub argonem, względnie innymi mieszankami gazów,
w której wiją sie fioletowe wstęgi wyładowań. Jest to jedno z najpopularniejszych urządzeń zasilanych za pomocą transformatorów wysokimi napięciami, rzedu kilkunastu tysięcy woltów.
M jak miejsce uderzenia pioruna
Aby ustalić odległość od miejsca uderzenia pioruna do miejsca, w którym się znajdujemy, należy policzyć ile sekund mija między błyskawicą a grzmotem.
Wynik pomnożony przez trzy da nam odległość w kilometrach.
N jak nimbostratusy
Chmury warstwowe, deszczowe, niskie, nieprzezroczyste, zbudowane z drobin lodu i wody,
rozpościerają się na wysokości od 100m do 1 km. Dają ciągły opad.
O jak ognie św. Elma
Małe i ciche wyładowania atmosferyczne, obserwowane podczas burz, w pobliżu przedmiotów o ostrych krawędziach, takich jak maszty, anteny czy skały.
Powodowane są silnym gradientem natężenia pola elektrycznego wokół tych przedmiotów.
W miejscach skupienia ładunków przybierają postać małych świecących się iskierek, dość widowiskowych nocą. Często towarzyszy im syczenie.
P jak Perun
W mitologii słowiańskiej- bóg piorunów, błyskawic i grzmotów. Najważniejszy bóg słowiański.
Siedzibą Peruna był najstarszy dąb w lesie, bronią zaś kamienny piorun zwany inaczej strzałą bożą, piorunową strzałą czy też piorunowymi prętkami.
R jak rok 793
Mitologia germańska zawiera opis gwałtownej burzy nad Northumbrią w roku 793, kiedy to ogniste kule pojawiły się nad miastem i spowodowały panikę mieszkańców.
Wierzono wtedy, że to bogowie w swoim gniewie zesłali je,aby zniszczyć miasto.
S jak stratosfera
Stratosfera,warstwa atmosfery ziemskiej powyżej troposfery, na wysokości 45-50 km.
W stratosferze jest niewiele pary wodnej, ale czasami na wysokości ok. 20-30 km obserwowano silnie mieniące się barwami obłoki iryzujące o kształcie soczewkowatym.
Widywane są bardzo rzadko (głównie w zimie), niedługo po zachodzie słońca, m. in. w karajach skandynawskich, w Szkocji i na Alasce.
T jak Nikola Tesla
(1856-1943), amerykański elektryk chorwackiego pochodzenia, przebywał w Stanach Zjednoczonych od 1884 r. Pionier radiotelekomunikacji, wynalazca transformatora wysokiej częstotliwości, konstruktor elektrycznego silnika bezszczotkowego. W 1895 roku zbudował elektrownię wodną napędzaną przez wodospad Niagara.
U jak uziemienie
Elektotechnika, nazywa uziemieniem trwałe połączenie obudowy urządzenia elektrycznego z ziemią.
To także instalacja uziemiająca (odgromowa lub chroniąca przed porażeniem), łącząca z ziemią fragment (o zerowym potencjale) urządzenia elektrycznego.
W jak wyładowanie atmosferyczne
Wyładowanie elektryczne w atmosferze powstaje w chmurze, pomiędzy chmurami lub miedzy chmurą a ziemią. Do wyładowań atmosferycznych zalicza się pioruny, błyskawice oraz ognie św. Elma.
Z jak Zeus
Najważniejszy bóg w mitologii greckiej.
Ojciec bogów i ludzi, władca wszelkich zjawisk atmosferycznych.
Początkowo jako opiekun rodzin stał na straży ogniska domowego,
aby z czasem stać się patronem królów i państw.
Siedzibą Zeusa była góra Olimp.
Atrybutem władzy był piorun, świętym drzewem- dąb, zwierzęciem zaś orzeł.