Charakterystyka dynamiczna Andrzeja Kmicica

W tej pracy postaram się scharakteryzować głównego bohatera powieści „Potop” Henryka Sienkiewicza – Andrzeja Kmicica. Postać tą możemy nazwać postacią dynamiczną, gdyż radykalnie zmienia się w trakcie trwania powieści.

Andrzej Kmicic to potomek szlachetnego rodu Kmiciców, którzy z kolei przyjaźnili się z Billewiczami. Przyjaźń między rodami sprawiła, że została mu przyrzeczona wnuczka starego Billewicza, a po jego śmierci odziedziczył po nim również majątek w Lubiczu.

Kmicic był młodym kawalerem wysokiego wzrostu. Miał jasną, mocno podgoloną czuprynę, smagłą cerę i siwe oczy bystro przed siebie patrzące. Twarz jego była młoda, wesoła i junacka. Posiadał wdzięczny, melodyjny głos. Nosił się zgodnie z tradycją polską. Zawsze miał na sobie kontusz i futrzaną czapkę na głowie. Jako, że był człowiekiem o zmiennych nastrojach drastycznie zmieniał się pod wpływem gniewu także jego wygląd. Twarz jego stawała się wtedy blada, na czole osiadały krople potu, a ręce drżały konwulsyjnie.

Kmicic posiadał typowe cechy polskiego szlachcica. Był gorąco wierzący, gotów do walki na śmierć i życie za kraj i własne ideały. Przez cały okres trwania powieści jest oddanym patriotą wiernym ojczyźnie i walczącym o jej dobro, choć początkowo nieświadomie przyczyniał się do jej zguby. W jego postaci możemy doszukać się pewnej ciekawej prawidłowości. Otóż łączy on w sobie cechy nie tylko polskiego Sarmaty, ale także bohatera westernu, dzielnego cowboya, co stało się pod wpływem fascynacji Sienkiewicza tym gatunkiem amerykańskiego filmu. Kmicic, jak przystało na prawdziwego bohatera Dzikiego Zachodu, początkowo jest wyjętym spod prawa opryszkiem, aby zdobyć swoją ukochaną nie cofa się przed niczym. Później radykalnie zmienia się i pragnie czynić wyłącznie dobro.

Kmicic był człowiekiem nieopanowanym, działającym pod wpływem chwili, bez namysłu. Przyzwyczajony przez wojny do rozlewu i widoku krwi konflikty rozwiązywał wyłącznie siłą. Z początku wszystkie jego poczynania wywołane były gniewem, złością, a bohater działający nadto impulsywnie nie potrafiąc się opanować popełnił wiele błędów.

Był sławnym w całej Rzeczypospolitej żołnierzem, chorążym orszańskim, który dzięki swoim zdolnościom przywódczym prowadził na wojny własną chorągiew. Swoje zasługi zawdzięczał swojej umiejętności utrzymania w ryzach nawet najgorszych rozbójników i swawolników. Jego pewność siebie i stanowczość powodowały, że posiadał ogromny posłuch wśród swoich żołnierzy, a we wrogach i nieprzyjaciołach wzbudzał strach i respekt. Cenił sobie ludzi gotowych na wszystko i niepohamowanych, dlatego tacy przeważali w jego kompanii. Kochał się w wojnach, pojedynkach na śmierć i życie, a największą przyjemność sprawiały mu walki wręcz z godnymi siebie przeciwnikami.

Nieco łatwowierny z początku Kmicic padł ofiarą spisku charyzmatycznego Janusza Radziwiłła i jego brata Bogusława, których celem było zagarnięcie korony Rzeczypospolitej. Wprowadzając w życie swoje plany wmawiali Kmicicowi, że działają dla dobra państwa. Ostatecznie jednak bohater zorientował się o kłamstwie hetmanów i nastąpiła jego radykalna przemiana. Zaczyna panować nad swoimi emocjami, nie postępować pochopnie i dokładnie rozważa każdy plan przed wprowadzeniem go w czyn. Staje się również mniej porywczy i brutalny, walczy po stronie Polskiej i przyczynia się do jej zwycięstwa.

Musimy pamiętać, że był to człowiek bardzo rozważny i inteligentny. Zdawał sobie sprawę, że po przyłączeniu się do Radziwiłłów żaden z konfederatów nie uwierzy w jego nawrócenie, więc zakłada maskę Babinicza i pragnie poprzez glorię i nabytą na wojnie chwałę zmyć pamięć swoich dawnych złych uczynków. Walczy na Jasnej Górze, staje w obronie samego króla i walczy z konfederatami przeciwko Szwedom. Ostatecznie osiąga swój cel. Odzyskuje szacunek i uznanie, a nawet godzi się z jego ukochaną Oleńką i wkrótce pobierają się.

Uważam, że Kmicica należy zdecydowanie nazwać bohaterem pozytywnym, gdyż mimo, że na początku służył zdrajcom Rzeczypospolitej, robił to nieumyślnie. O pozytywnym charakterze jego postaci stanowi chęć poprawy, zmiany swego postępowania i walka o wolną Polskę do ostatniej kropli krwi.