Sejm konwokacyjny, delegacyjny, rozbiorowy, konfederowany, Sejm Czteroletni, Konstytucja 3 Maja, bitwy 1794 r., rozbiory Polski - tereny utracone

s.konwokacyjny V-VI 1764 uchwalił blisko 200ustaw.: zlikwidowano obowiązek składania przysięgi na instrukcje sejmikowe, zniesiono liberum veto na sejmikach elekcyjnych, utworzono komisje skarbowe koronną i lenną które miały podejmować uchwały większością głosów, powołano komisję wojskową która ograniczała władzę hetmanów, w miastach wprowadzono komisje dobrego porządku, ustalono jednolite cła generalne obowiązujące także szlachtę

s.delegacyjny 1767-1768 zaakceptował protektorat Rosji nad RP, gwarantem ustroju państwa stała się Katarzyna II. Uchwalono prawa kardynalne – utrzymywały wolną elekcję, ograniczały zasadę stosowania liberum veto do podstawowej działalności ustawod., zachowano wyłączność szlachty w sprawowaniu urzędów i posiadaniu dóbr ziemskich i prawo do wypowiadania posłuszeństwa królowi, dysydentom przyznano prawa polityczne, katolicyzm uznano za religię panującą.

s.rozbiorowy 1773-1775 część posłów pod wodzą Tadeusza Rejtana sprzeciwiła się konwencji rozbiorowej. Na sejmie zatwierdzono rozbiór RP, powołano Radę Nieustającą (organ kierujący państwem w okresie między sesjami sejmu) miałą być instytucją kontrolującą działania króla i uniemożliwiającą przeprowadzenie mu istotnych reform. Powołano KEN, ustalono liczę stałego wojska 30tys., potwierdzono prawa kardynalne, prawo zakazu powoływania na tron cudzoziemców dzieci i wnuków panującego, gwarantem podjętych praw byli zaborcy.

s.skonfederowany 1788 zatwierdził warunki sojuszu RP z Rosjąprzeciw Turcji, na sejmie 4-letnim nie obowiązywała zasada liberum veto

S.Czteroletni 1788-1792 marszałkowie: S.Małachowski. K.N.Sapieha. 1)s.dworskie król, Michał Poniatowski, Jacek Małachowski 2)s.patriotyczne Ignacy Potocki, Adam Czartoryski, Stanisław Małachowski, Hugo Kołłątaj 3)s.hetmańskie Ksawery Franciszek Braniecki, Seweryn Rzewuski, Szczęsny Potocki
reformy: zlikwidowanie Rady Nieustającej, podwyższenie liczebności wojsk do 100tys., stały podatek szlachta 10% duchowieństwo 20%, powołanie komisji cywilno –wojskowej, zawarcie przez króla przymierza wojskowego z Prusami, król uchwalił zasadę niepodzielności ziem RP, ustawa o sejmikach ograniczająca prawa polityczne gołoty, ustawa o miastach królewskich – mieszczanie posiadający nieruchomości miejskie uzyskali nietykalność osobistą, prawo nabywania dóbr ziemskich, możliwość nobilitacji, mogli piastować niższe urzędy administracyjne sądowe wojskowe, dopuszczono do obrad sejmu 24plenipotentów przedstawicieli miast królewskich z głosem doradczym

konstytucja 3 V 1791 opracowali ją król i Ignacy Potocki. Zatwierdzono ją przy obecności 1/3 posłów.
wprowadzono zasadę trójpodziału władzy
w.ustawod. dwuizbowy sejm – Izba Poselska (204), 24 plenipotentów, 132 senatorów, dwuletnia kadencja, ograniczenie władzy senatu
w.wyk. król, Straż Praw, prymas. król przewodniczył rządowi i obsadzał urzędy.
w.sąd. chłopi pod opieką prawa
wprowadzenie dziedziczności tronu, zniesienie wolnej elekcji liberum veto i konfederacji
zasady głosowania większością
Polska jako monarchia konstytucyjna
tolerancja religijna, religia wiodąca - katolicyzm
zniesienie dualizmu „rozstanie” z Litwą

18 VI 1792 pod Zieleńcami zwycięstwo Polaków: Virtuti Militari ks. Poniatowski
18 VII 1792 pod Dubienką T.Kościuszko
12 III 1794 A.Madaliński odmówił redukcji swojego oddziału ruszył spod Ostrołęki do Krakowa
24 III Kościuszko ogłosił Akt Insurekcji w Krakowie
4 IV bitwa pod Racławicami Rosja; + Kościuszko Wojciech Bartos Głowacki
17 IV powstanie w Warszawie Jan Kiliński
22-24 IV Jakub Jasiński opanował Wilno
7 V uniwersał połaniecki
6 VI pod Szczekocinami Prusy Rosja; -
8 VI pod Chełmnem Józef Zajączek; –
15 VI kapitulacja Krakowa
20 VIII powstanie polskie w Wielkopolsce J.H.Dąbrowski
10 X bitwa pod Maciejowicami; - Kościuszko
11 X nowy Naczelnik Tomasz Wawrzecki
4 XI kapitulacja stolicy

I
Austria część woj., krakowskiego, sandomierskiego, prawie całe woj. ruskie ze Lwowem, po rzekę Zbrucz
Rosja obszary na wschód od Dźwiny Dniepru
Prusy Warmia, Pomorze Gdańskie bez Gdańska i Torunia, obszar nadnotecki

II
Rosja reszta pozostałych przy RP ziem Ukrainy, Podole, część Wołynia
Prusy Gdańsk, Kujawy, Wielkopolska

III
Austria Lubelszczyzna, reszta Małopolski z Krakowem, część Podlasia i Mazowsza
Rosja pozostałe ziemie litewsko-ruskie z Wilnem
Prusy część Podlasia, Mazowsza z Warszawą i Żmudzi