Reakcje chemiczne

Zjawiska fizyczne to przemiana podczas której nieuległa zmianie rodzaj substancji a jedynie zmienia się w niej właściwość fizyczna jak stan skupienia i rozdrobnienia, gęstość, lepkość, sprężystość. np.: topnienie lodu, mielenie ziarna, padanie deszczu, topnienie parafiny.

Reakcja chemiczna to przemiana podczas której z jednych substancji powstają drugie o odmiennych właściwościach fizycznych i chemicznych. Reakcji towarzyszą takie zjawiska jak: zmiana barwy i stanu skupienia, świecenie barwnym płomieniem. NP: kwaśnienie śmietany, kiszenie ogórków, spalanie węgla, rdzewienie żelaza.

Równanie reakcji chemicznej to umowny zapis przemiany chemicznej. Równania reakcji chemicznych piszemy za pomocą wzorów sumarycznych. Wzór sumaryczny określa rodzaj i ilość atomów.

Współczynniki stechiometryczne to liczby stojące przed wzorami chemicznymi. Wzór strukturalny pokazuje sposób łączenia atomów miedzy sobą w cząsteczki.

Reakcja syntezy (łączenie) to reakcja w której z z dwóch substratów powstaje jeden produkt.

Reakcja analizy (rozkładu) to reakcja w kutej z jednego substratu powstają 2 produkty.

Reakcja wymiany polega na wymianie składników pomiędzy substancjami..Wyróżniamy wymianę pojedyncza i wymianę podwójna.

Ze względu na efekty energetyczne reakcje dzielimy na egzoenergetyczne i endoenergetyczne.

Układ to reagenty biorące udział w danej reakcji chemicznej a otaczająca je przestrzeń nazywana jest otoczeniem.

Reakcje egzoenergetyczne to takie którym towarzyszy przekazywanie energii z układu do otoczenia .

Reakcje endoenergetyczne to takie którym towarzyszy przekazywanie energii z otoczenia do układu.

Wyróżniamy reakcje szybkie i wolne.

Szybkość reakcji zależy od: stężenia substratów, temperatury, ciśnienia w przypadku substancji gazowych, stopnia rozdrobnienia, katalizatorów (substancja której obecność zwiększa lub zmniejsza szybkość reakcji chemicznej)

Reakcje utleniania i redukcji przebiegają jednocześnie i polegają na zmianie stopnia utleniania.

Proces utleniania to podwyższenie stopnia utleniania (oddawanie elektronów atomowi drugiego pierwiastka, cząsteczce lub jonowi)

Redukcja to obniżanie stopnia utleniania (przyłączanie elektronów).

Reduktor to substancja oddająca elektrony, czyli ulegająca utlenianiu.

Utleniacz to substancja przyjmująca elektrony czyli ulegająca redukcji.

Stopień utleniania pierwiastka w danym związku chemicznym to liczba pobranych lub oddanych elektronów przy założeniu ze wszystkie wiązania w cząsteczce byłyby jonowe.

Reguły ustalania stopnia utleniania
1. Pierwiastkom w stanie wolnym i cząsteczką gazów dwuatomowych przypisuje się stopień utleniania 0
2. Suma stopni utleniania wszystkich atomów wchodzących w skład cząsteczki równa się 0 a wchodzących w skład jonu równa się ładunkowi tego jonu.
3. Tlen większości związków chemicznych ma stopień utleniania -2 wyjątek stanowią nadtlenki, podtlenki i związki z fluorem.
4.Wodór większości związków chemicznych ma stopień utleniania +1, wyjątek stanowią wodorki metali.
5. Litowce mają stopień utleniania +1, a berylowce +3.
6. Fluor we wszystkich związkach chemicznych ma stopień utleniania -1.
7. Stopień utleniania niemetali w reszcie kwasowej jest taki sam jak w jego soli.