---HISTORIA AIDS---
W roku 1981 w USA, Nowym Jorku i Kalifornii zaobserwowano wśród młodych, uprzednio zdrowych mężczyzn homoseksualistów wyjątkowo liczne przypadki bardzo rzadkich chorób, tj. KS (Kaposi Sarcoma) i PCP. Wkrótce stwierdzono u nich wspólny defekt immunologiczny – upośledzenie odporności komórkowej wynikające ze znacznego spadku liczby limofocytów T CD4+). KS jest bardzo rzadkim nowotworem (neoplasm) skóry występującym najczęściej u starszych osób pochodzenia śródziemnomorskiego lub u pacjentów z przeszczepami u których zastosowano immunosupresję. Przed epidemią AIDS, KS występował w USA z częstotliwością 0,02 do 0,06 na 100,000. Pierwszy raport w sprawie dziwnej choroby (której pierwszą definicję podało CDC w 1982 r.) ukazał się w wydawanym w Atlancie biuletynie 5. lipca 1981 r. W 1983 r. w San Franscisco prawdopodobieństwo, że nieżonaci mężczyźni zachorują na KS było 2000 razy większe niż w latach 1973-79. W roku 1994 do CDC wpłynęły raporty o 36693 chorych na AIDS ze zdiagnozowanym KS. Podobnie było z PCP.
Na początku podejrzany był cytomegalowirus (CMV) – z powodu związku z immunosupresją. Jednak AIDS był nowym zjawiskiem, a ten wirus występował już na świecie wcześniej. Do roku 1983 kilka grup badawczych skupiło się na retrowirusach, szukając wskazówek co do przyczyny AIDS. Dwa ostatnio wykryte wirusy HTLV – I i HTLV – II były wówczas jedynymi znanymi wirusami zakażającymi pomocnicze limofocyty T, komórki zanikające u chorych na AIDS. W roku 1984 zespół Roberto Gallo z Narodowego Instytutu badań nad Rakiem w Bethesda (USA) wyizolował od chorych na AIDS wirusa nazwanego HTLV-III i zaklasyfikował go do retrowirusów i w tym samym roku zespół Jay’a Levy’ego z Uniwersytetu Kalifornijskiego wyosobnił wirusa u chorych na AIDS, nazwanego ARV.
W roku 1986 Międzynarodowy Komitet Taksonomii i Wirusów nadał tym wirusom nazwę HIV-1 i HIV-2- human immunodeficiency virus, w miejsce poprzednio używanych.
W roku 1987 rozpoczęto wytwarzanie leku AZT w laboratoriach firmy Wellcome Foundation – lek o udowodnionym działaniu anty-HIV. W roku 1988 odbył się Światowy Szczyt Ministrów Zdrowia (Londyn) poświęcony zapobieganiu i kontroli AIDS.
---DEFINICJA AIDS---
AIDS (aquired immune deficiency syndrom) – Jest końcowym etapem ciągłego, postępujacego patologicznego procesu rozpoczętego infekcją wirusem HIV. Po zakażeniu następuje faza ostra (acute), która po kilku tygodniach przekształca się w chroniczną, zwykle bezobjawową. Następnie stopniowo rozwijają się objawy obejmujące w końcowym etapie niedobór odporności immunologicznej, infekcje oportunistyczne i choroby nowotworowe (mięsak Koposiego, zapalenie płuc i inne).
Termin AIDS po raz pierwszy pojawił się w czasopiśmie Morbidity and Mortality Weekly Report (MMWR), Centers for Disease Control (Atlanta, Georgia) (CDC) w 1982 roku aby opisać;
„...a disease, at last moderately predictive of a defect in cell-mediated immunity, occurring with no known cause for diminished resistance to that disease” (CDC,1982)
Zakażenie HIV stwierdza się na podstawie stwierdzenia obecności przeciwciał skierowanych przeciw HIV i materiału genetycznego wirusa w organizmie chorego.
---HIV—(definicja, historia, występowanie)
HIV (Human Immunodeficiency Virus) należy do rodziny Retroviridae, rodzaju Lentivirus.
Przodkiem HIV-1 jest Simian Immunodeficiency Virus (SIVcpz) występujący u szympansów z Afryki centralnej. Kiedy bariera międzygatunkowa została przekroczona i wirus przeniósł się na ludzi – nie wiadomo.
Analiza sekwencji różnych szczepów HIV-1 wskazuje, że infekcja nastąpiła najprawdopodobniej w latach 1930-40. Na podstawie sekwencji genów gag, pol i envHIV-1 można podzielić na 3 główne podtypy: M (main, ze szczepami A, B, C, D, F1, F2, G, H, i K), O (outlier), N (non-M/non-O) oraz pod-podtypy i krążące formy rekombinacyjne (CRF – circulating recombinant form).
HIV-2 występuje w Afryce Zachodniej, pochodzi od SIVsm występującego u małpy mangaby szarej. Nie ma genu vpu, lecz gen vpx oraz inną strukturę genów rev i env. Dzieli się na podtypy A-G i prawdopodobnie tak jak w przypadku HIV-1, każdy z nich pochodzi od niezależnej infekcji międzygatunkowej. (Przypuszcza się, że przeniesienie wirusa HIV z małpy na człowieka nastąpiło podczas zrywania z małpy skóry przez myśliwego z afrykańskiego plemienia i tym samym zakażenia).
W temperaturze wrzenia wody (powyżej 56 st. C) wirus ginie natychmiast. Zniszczyć wirus można tylko poza organizmem. Niszczą go środki dezynfekcyjne,, alkohol preparaty czyszczące zawierające związki chloru.
---WNIKNIĘCIE WIRUSA HIV DO ORGANIZMU---
Wirus dostaje się do krwiobiegu przez skaleczenia na skórze, niehigieniczne użytkowanie igieł, stosunku seksualne z zakażonymi ludźmi, wykorzystanie zakażonej krwi podczas transfuzji.
Po zetknięciu wirusa z komórką wrażliwą na zakażenie – są to komórki posiadające receptor powierzchniowy CD4 (należą do białych krwinek odpowiadających za obronę układu immunologicznego) głównie są to limofocyty T z receptorem CD4 i makrofagi – dochodzi do fuzji, czyli połączenia płaszcza wirusa i błony komórkowej. Rdzeń wirusa pęka i uwalnia materiał genetyczny. Do wnętrza komórki dostaje się RNA wirusa (opanowuje on układ genetyczny białej krwinki, która zaczyna POWIELAĆ wirusa i sama UMIERA) i enzymy, przy pomocy których HIV wykorzystuje aparat replikacyjny zakażonej komórki do własnych celów. Dalszy los zakażonej komórki zależy od tego czy wejdzie ona w stan zakażenia latentnego – czyli przewlekłego, czy w fazę aktywnej replikacji. Faza replikacyjna doprowadza ostatecznie do zniszczenia zakażonej komórki, podczas gdy komórki zakażone latentnie są potencjalnym rezerwaurem wirusa.
Poza organizmem ludzkim (lub innego naczelnego) HIV szybko ginie.
W celu replikacji (kodowania, rozmnażania) wykorzystuje DNA zainfekowanych komórek.
Okres wylęgania HIV wynosi 8-10 lat (zanim zniszczy cały układ immunologiczny)
BUDOWA HIV
Genom HIV składa się z 2. identycznych nici RNA (znajdują się one w środku wirusa, wewnątrz stożkowatego rdzenia o dł. Ok. 100nm). Wielkość wirusa wynosi 0,01 mikrometra (średnica 120-260nm). Dojrzały wirus ma kształt kulisty. Zawiera 3 geny wspólne dla retrowirusów : gag (koduje białka rdzeniowe: p6 i p7, i białka kapsydowe : p17 i p24), pol (koduje enzymy), env (koduje białka otoczkowe gp120). Poza tym wirus ma co najmniej 6 innych genów (tat, rev, nef, vif, vpu [lub vpx – w przypadku wirusa HIV-2], vpr) kodujących białka regulatorowe. Dokładna budowa wirusa na rysunku obok.
--Otoczka wirusa pokryta jest kilkudziesięcioma wypukłościami utworzonymi przez białka gp120 (część zewnątrzbłonowa) i gp41 (część wewnątrzbłonowa)
---Przebieg zakażenia HIV ---
1.Ostra choroba retrowirusowa (3-8 tyg. Od zakażenia)
2. Zakażenie HIV – okres bezobjawowy (kilka-naście lat)
3. Okres bezobjawowego zakażenia HIV (początek chorób wskaźnikowych – śmierć)
Krótko po zakażeniu może wystąpić ostra choroba retrowirusowa, która charakteryzuje się ostrą wiremią. W tym czasie osoba zakażona jest szczególnie niebezpieczna dla innych. Wynik testu może być wówczas jeszcze ujemny ze względu na tzw. okienko serologiczne.
Kliniczne objawy ostrej choroby retrowirusowej to: ból głowy, kaszel, nocne pocenie się, gorączka, powiększenie węzłów chłonnych. Najczęściej objawy te określane są jako zespół mononukleozopodobny, a okres ten trwa 2-4 tygodnie. Po tej fazie mogą długo nie występować żadne zauważalne objawy chorobowe. Taki bezobjawowy okres może trwać od 6 miesięcy do 12 lat i dłużej. Utrudnia to prawidłową profilaktykę zakażeń. Osoba nieświadoma własnego zakażenia może wówczas przenosić wirusa HIV na innych. Dane oparte na badaniach osób zakażonych, (przeprowadzonych głównie w Stanach Zjednoczonych) dowodzą, że średnio po 10 latach od momentu pojawienia się infekcji, 50% zakażonych choruje na AIDS.
Kolejną fazą rozwoju zakażenie jest okres występowania tzw. schorzeń wskaźnikowych (stwierdzono istnienie ok. 29). Są to choroby oportunistyczne związane z HIV. Najczęściej diagnozuje się:
· cytomegalia, CMV
· zapalenie płuc pneumocystozowe,
· gruźlica (50-60% zakażonych),
· mięsak Kaposiego,
· kandydoza ustna, przełyku, oskrzeli lub płuc, pleśniawki,
· opryszczka (owrzodzenie utrzymujące się ponad miesiąc),
· grzybica pochwy,
· rak szyjki macicy i inne nowotwory
W 100% przypadków choroba AIDS kończy się śmiercią. Nosiciel HIV wkracza w AIDS, gdy rozpoznana zostanie choroba wskaźnikowa lub odporność spada poniżej 200 komórek. W ciągu następnych 2-3 lat choroba szybko postępuje. Odporność spada, występują kolejne choroby oportunistyczne, narasta wyniszczenie i demencja, ostatecznie prowadzące do zgonu.
---Można urodzić się z zakażeniem, bo zakażona matka może przekazać wirusy swemu dziecku w czasie ciąży lub porodu.--
---LEKI---
Nie ma na razie szczepionki przeciwko AIDS. Infekcje wirusowe trudno zwalczać lekami, gdyż wirusy atakują komórki. Każdy zatem lek, który niszczy wirusy, niszczy równocześnie komórkę-gospodarza. Są jednak lekarstwa, np. AZT, które zmniejszają szybkość reprodukcji wirusa. Postęp choroby uzależniony jest też od trybu życia i diety osoby chorej. Pacjent jest jednak zmuszony przez całe swoje życie brać leki codziennie o wyznaczonej godzinie. Musi przestrzegać rygorystycznie tego kalendarza i brać leki po lub przed posiłkiem. Decyzja o życiu z wirusem HIV jest zatem trudna.