Temat: Scharakteryzuj i oceń stosunek Polaków do mniejszości narodowych. Uzasadnij swoje zdanie i poprzyj je przykładami.
II Rzeczpospolita była państwem wielonarodowościowym. Stan ten zmienił się po II wojnie światowej. Spowodowała to eksterminacji Żydów i innych narodowości prowadzona przez nazistów a także zmiana granic. W wyniku akcji wysiedleńczych Polskę opuszczali Niemcy, Żydzi polscy czy Ukraińcy, a powracała ludność polska rozproszona po całym świecie w wyniku wojny. Władze komunistyczne stworzyły państwo, w którym nie było miejsca dla mniejszości narodowych. W następstwie tych działań Polska stała się krajem jednolitym narodowo. Przedstawiciele mniejszości narodowych stanowią zaledwie około 3% ludności. Najliczniejsi są Niemcy, Ukraińcy i Białorusini, następnie Żydzi, Rosjanie i Słowacy.
Dopiero po 1989r. sytuacja mniejszości narodowych zmieniła się na lepsze. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997r. wprowadziła zakaz dyskryminacji i istnienia organizacji, które by ją szerzyły. Zagwarantowano też przedstawicielom mniejszości narodowych wolność zachowania, możliwość rozwoju własnego języka, tradycji i kultury, a także prawo do tworzenia instytucji edukacyjnych, kulturalnych mających chronić tożsamość narodową. Ordynacja wyborcza do Sejmu zapewnia im przedstawicielstwo w parlamencie, np. mniejszość niemiecka posiada dwóch posłów w Sejmie RP. Także we władzach samorządowych mniejszości posiadają swoich reprezentantów, np. w województwach wschodnich gdzie jest duży odsetek ludności ukraińskiej. Ministerstwo Edukacji Narodowej wspiera rozwój oświaty (własnego języka, wiedzy o narodzie, tradycji i kultury), systematycznie wzrasta liczba szkół, w których dzieci oprócz polskiego uczą się języka swojego narodu. Polska przyjęła również szereg umów międzynarodowych chroniących prawa mniejszości narodowych, np. Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 1950r., Międzynarodowa Konwencja w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Rasowej z 1966r., czy Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 1966r.
Wiedza Polaków na temat mniejszości narodowych jest niewielka. Stąd też w naszych poglądach przeważają stereotypy. Charakterystyczne jest, że osoby, które znają osobiście przedstawicieli innych narodów mieszkających w Polsce odnoszą się do nich pozytywnie. Polacy uważają się za tolerancyjnych, gdyż jest to teraz modne. Tak naprawdę oceniamy innych przez pryzmat historii i negatywnych doświadczeń pojedynczych jednostek. W naszym przekonaniu Żydzi są ludźmi bardzo przedsiębiorczymi, chciwymi, skąpymi, dla których liczą się tylko pieniądze. Wiąże się to z tym, że w przeszłości zajmowali się handlem i lichwą, czyli pożyczkami na procent. Natomiast Niemców nadal kojarzymy z II wojną światową i okrucieństwem hitlerowców. Innym przykładem mogą być Romowie, o których mówi się, że są złodziejami i nie chcą pracować. Zazwyczaj Polacy nie lubią tych mniejszości, które wydają im się najliczniejsze, wiąże się to zapewne z obawą przed ich dominacją w społeczeństwie. O stosunku do mniejszości narodowych decyduje głównie wiek i wykształcenie. Ludzie w podeszłym wieku, mieszkających na wsiach, mający podstawowe wykształcenie najczęściej nie potrafią oszacować ilości ludności innej narodowości niż polska w naszym kraju. Charakterystyczne jest też, że osoby niechętnie odnoszące się do danej mniejszości zazwyczaj zawyżały jej liczebność (dotyczy to głównie Romów i Żydów). Sympatia i szacunek dla obywateli polskich innej narodowości rośnie wraz z wykształceniem. Mieszkańcy dużych miast, wykształceni nie są nastawieni negatywnie do mniejszości narodowych. Ma to na pewno związek z szerszymi horyzontami umysłowymi i odmienną świadomością.
Polacy wiedzę o mniejszościach narodowych czerpią głównie z mediów, dlatego powinny one wspólnie z władzami przedstawiać prawdziwy obraz innych narodowości. Uświadamiać, że nie są one zagrożeniem dla polskiego społeczeństwa. Błędem Polaków jest to, że kierują się stereotypami. Za bezmyślne postępowanie jednostek płaci całe społeczeństwo.