Analiza dzieła muzycznego - Fryderyk Chopin Nokturn c – moll op. 48 nr 1

Fryderyk Chopin
Nokturn c – moll op. 48 nr 1


Nokturn, to utwór o charakterze miniatury instrumentalnej, głównie fortepianowej. Formę tę kontynuował w swej twórczości Fryderyk Chopin, który jest twórcą 19 nokturnów. Większość tego rodzaju utworów opiera się na formie ABA, a więc analizowany przeze mnie Nokturn c –moll również posiada podobną budowę, którą można przedstawić za pomocą następującego schematu: A,B,A1,coda.
Część A obejmuje 24 takty, a w obrębie tej części możemy wyodrębnić jeszcze trzy mniejsze części, złożone z ośmiu taktów każda: część a, część b oraz część a1. Całość utrzymana jest w tonacji c – moll, czyli w tonacji podstawowej i w powolnym tempie (lento). Pierwsze 8 taktów, które tworzą część a, to dwa identyczne, czterotaktowe zdania muzyczne. Swoim charakterem wprowadzają słuchacza w stan melancholii, a nawet smutku. Słuchacz może mieć wrażenie, że słyszy łaknie lub płacz, na co mają wpływ pauzy i akordowy akompaniament lewej ręki. Część b, to okres uzupełniający, w którym wyczuwalny jest rytm odbitkowy. Powracająca część a1 wprowadza zmiany w linii melodycznej, szczególnie w drugim zdaniu tej części (takty 21 – 24).
Część B ma charakter chorałowy i utrzymana jest w tempie Poco piu lento. Zmienia się również tonacja na jednoimienną durową, czyli z c –moll na C – dur, a melodio staje się jeszcze bardziej śpiewna. Składa się aż z pięciu części, choć tak naprawdę, przewijają się w niej tylko dwie charakterystyczne frazy, które poddawane są zmianom wariacyjnym. Pierwsze osiem taktów tej części można nazwać jako część c. Od taktu 27 – 41 pojawiają się arpeggia. Części c (8 taktów), d (4 takty) i c1 (4 takty) utrzymane są praktycznie w całości w dynamice piano lub pianissimo, z niewielkimi crescenadami. Dopiero w częściach d1 (4 takty) i c2 (4 takty) dynamika przechodzi od forte do fortissimo. Wyraźnie zauważamy zagęszczenie faktury i rozdrobnienie wartości rytmicznych, co daje słuchaczowi wrażenie ruchu, a nawet przyspieszenie tempa utworu. W ten sposób, kompozytor przygotowuje nas na powrót części trzeciej.
Część A1 znów powraca do tonacji zasadniczej c – moll i utrzymana jest w dwa razy szybszym tempie – Doppio movimento. Znów powraca dynamika piano. Początkowe 8 taktów tej części to powrót zmienionej części a (a2). Zmienia się tu przede wszystkim rytm. Zmianie nie ulega jedynie tonacja i melodia. Kolejne 8 taktów, to zmieniona część b (b1). Na końcu tej części pojawia się znów ośmiotaktowa część a, zawierająca materiał a1 i a2.
Koda to 5 ostatnich taktów, gdzie kompozytor prawdopodobnie chciał uzyskać efekt stopniowego „zamierania”, poprzez diminuendo i rallantando.