Fryderyk Chopin
Mazurek D – dur op. 33 nr 2
Fryderyk Chopin jako romantyk a zarazem przedstawiciel polskiej szkoły narodowej, w swojej twórczości sięga do kultury ludowej, którą zachwyca się od młodzieńczych lat. Analizowany utwór, jest znakomitym tego przykładem.
Mazurek to taniec stylizowany, oparty na tańcach ludowych posiadających trójdzielne metrum (kujawiak, mazur, oberek). Większość mazurków Chopina posiada formę ABA, co wskazuje na to, że skrajne części oparte są na rytmach tego samego tańca narodowego.
Utwór na formę 3 – częściową, którą można przedstawić za pomocą schematu: A, B, A, coda. Część A jest 48-taktowa i składają się na nią, mniejsze, ośmiotaktowe odcinki. Pierwsze 8 taktów możemy nazwać a. Ten sam fragment powtórzy się ponownie bez zmian w kolejnych 8 taktach (to również a). Mamy tutaj do czynienia z małym, symetrycznym okresem muzycznym, który będzie się powtarzał. Fragment ten utrzymany jest w tonacji podstawowej (D – dur). W siedemnastym takcie pojawia się kolejne dwie frazy, które zawierają nieco zmieniony materiał melodyczny, w związku z czym możemy je nazwać a1. Tu materiał muzyczny pojawia się w tonacji dominanty, czyli w A – dur. Na zakończenie części A, ostatnie 16 taktów to zaprezentowane na początku utworu a i powrót do tonacji zasadniczej. Pomiędzy ośmiotaktowymi zdaniami muzycznymi, zauważamy wyraźne różnice dynamiczne (f – pp), które zapobiegają monotonii, a ponadto wpływają na kolorystykę i brzmienie utworu. Część A jest jednolita i opiera się o wzór oberka, co możemy rozpoznać poprzez szybkie tempo i figuracyjną melodykę.
Część B, rozpoczynająca się w takcie 49-tym, przynosi zmianę charakteru a także chwilową zmianę tonacji. 16 taktów tej części, które możemy nazwać b, utrzymane jest w fonacji B – dur, jednak w kolejnych ośmiu, znów powracamy do D – dur. Ośmiotakt ten (c) jest powtórzony z drugą voltą i opiera się na dwutaktowej frazie, w której powtarzany jest schemat rytmiczny. W części B możemy zauważyć , że faktura jest akordowa, a część ta utrzymana jest w charakterze mazura. Mamy tu także do czynienia z wyraźnym rytmem punktowanym. Część B w przeciwieństwie do skrajnych części A, nie jest jednolita.
Powrót części A, to dosłowne powtórzenie pierwszej części. Po niej następuje 15 – taktowa koda, zawierająca zupełnie nowy materiał melodyczny. Cechuje ją stale powtarzający się schemat rytmiczny, który ulega zmianie dopiero w ostatnich trzech taktach. Kompozytor stosuje określeń agogicznych (accelerando, smorzando),a ostatnie trzy takty doprowadza do forte poprzez crescendo.
W całości utworu możemy zaobserwować bardzo silne wpływy muzyki ludowej i folkloru, które przejawiają się w łatwo wyczuwalnych rytmach stylizowanych tańców narodowych.