Węglowodory w zależności od typu wiązań występujących pomiędzy atomami węgla dzieli się na nasycone czyli alkany i nienasycone czyli alkeny oraz alkiny.
Alkany są związkami węgla i wodoru, w których pomiędzy atomami węgla występują jedynie wiązania pojedyncze, węgiel jest czterowartościowy. Ogólny sumaryczny wzór węglowodorów nasyconych ma postać:
CnH2n+2 (n = 1, 2,3…)
Alkany tworzą szereg homologiczny. Szereg homologiczny jest to grupa związków organicznych, w której każdy następny przedstawiciel różni się od swojego poprzednika o stały człon -CH2- (czyli o dwa tomy wodoru i jeden atom węgla, tzw. grupę metylenową). Związki chemiczne należące do jednego szeregu homologicznego posiadają przeważnie zbliżone właściwości chemiczne. Szereg homologicznych alkanów wygląda następująco:
CH4 metan
C2H6 etan
C3H8 propan
C4H10 butan
C5H12 pentan
C6H14 heksan
C7H16 heptan
C8H18 oktan
C9H20 nonan
C10H22 dekan
Cztery pierwsze alkany (metan, etan, propan, butan) posiadają nazwy historyczne, a nazwy pozostałych węglowodorów są złożone z liczebnika łacińskiego albo greckiego, który określa liczbę atomów węgla w cząsteczce, oraz końcówki -an.
Pierwsze cztery węglowodory nasycone szeregu homologicznego są to gazy, alkany, które mają od pięciu do piętnastu atomów węgla w cząsteczce to ciecze, a jeśli liczba atomów węgla w cząsteczce alkanu przekracza piętnaście jest on wówczas ciałem stałym.
Alkany nie rozpuszczają się w wodzie, natomiast ulegają rozpuszczeniu w rozpuszczalnikach organicznych. Związki te charakteryzują się małą aktywnością pod względem chemicznym. Ulegają reakcjom spalania. W zależności od ilości dostępnego tlenu może to być spalanie całkowite, niecałkowite lub półspalanie.
Przykładowe równania reakcji spalania pentanu:
spalanie całkowite
C5H12 + 8O2 = 5CO2 + 6H2O
Półspalanie
2C5H12 + 11O2 = 10CO + 12H2O
spalanie niecałkowite
C5H12 + 3O2 = 5C + 6H2O
Węglowodory nasycone są spotykane w ropie naftowej i gazie ziemnym. Wchodzą one w skład paliw oraz stanowią surowce w wielu syntezach organicznych.
Czas czytania: 2 minuty
Ciekawostki ze świata
Treść zweryfikowana i sprawdzona
Zgodnie z misją, Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne i sprawdzone treści edukacyjne.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.