Kształt bakterii

Podział bakterii pod względem kształtu sprowadza się do trzech podstawowych form geometrycznych: cylindrycznej, kulistej i spiralnej przy czym formy te mogą ulegać modyfikacjom bądź deformacją. Tworzyć różne układy lub charakterystyczne postacie co ma znaczenie klasyfikacyjne.

W grupie bakterii o kształcie cylindrycznym wyróżniamy komórki o prostych równoległych bokach i zaokrąglonych końcach, noszących nazwę pałeczki bacterium lub o końcach prostych zwanych laseczkami bacillus.

Formy cylindryczne na końcu zgrubiałe przyjmują kształt maczugi corynebacterium. Jeśli tworzą odgałęzienia nazywamy je prątkami mycobacterium.

Poszczególne komórki mogą występować pojedynczo lub tworzyć nici niekiedy rozgałęzione. Taka forma nosi nazwę grzybni rzekomej pseudomycelium.

Bakterie cylindryczne zdeformowane przez niewielkie wygięcie komórki to przecinkowce virbio, sierpowato wygięte to selenomonas. Komórki śrubowato skręcone spiryllum zaś spiralnie zwinięte spirochetae.

Formy kuliste to ziarniaki coccus występują często w postaci kuli, ale także mogą przybierać kształt jajowaty elipsoidalny lub ziarnka kawy. Komórki mogą układać się pojedynczo lub po podziale tworzą skupiska przyjmujące różne układy. Jeżeli komórka po podziale w jednej płaszczyźnie pozostaje złączona tworzy dwoinkę diplococcus lub łańcuszek streptococcus inaczej paciorkowiec. Przy podziale w płaszczyznach nieregularnych powstaje układ zwany gronkowcem staphylococcus. Jeżeli płaszczyzny podziału przebiegają pod katem prostym tworzą układy czworaczków tetracoccus. Podział w trzech prostopadłych do siebie płaszczyznach formuje układ zwany pakietowcem sarcina.

Obok klasycznych form i ich deformacji mogą tworzyć się formy przejściowe np. niektóre małe pałeczki mogą przybierać kształt ziarniaków i nazywamy je wtedy cocopałeczkami zaś ziarniaki mogą przybierać kształt wydłużony streptobacillus.