Afryka - przegląd kontynentu

1. Położenie - linia brzegowa
- drugi co do wielkości kontynent - powierzchnia ok. 303 mln km²
- leży po obu stronach równika - między 37*25"N a 34*51"S
- kontynent o zwartej budowie - mało zatok, półwyspów, wysp
- słabo rozwinięta linia brzegowa - długość ok. 30 tys. km

2. Geologia i rzeźba
- Wielka płyta afrykańska i przylegająca do niej płyta somalijska
- między płytami wielki rów tektoniczny, aktywny wulkanicznie
- na północy góry atlas
- na południu góry przylądkowe
- przeważa wyżynne ukształtowanie kontynentu (70% powierzchni kontynentu)
- liczne rowy tektoniczne i uskoki - góry wulkaniczne kilimandzaro, kamerun
- wielkie wyżyny np: abisyjska, wschodnioafrykańska
- rozległe kotliny
- najwyższy szczyt - Kilimandzaro - 5895 mn.p.m
- najniższy punkt - depresja - j assal - 173 mp.p.m

3. Strefy klimatyczne, roślinne i glebowe
Strefowy układ klimatyczny i roślinny

a) Strefa równikowa
- wysokie temperatury - ok 25*C - ibardzo duże opady - ok 2000mm/rok
- opady całoroczne to desze zenitalne
- małe amplitudy temperatur, duża wilgotność powietrza
- wilgotne lasy równikwe - wielkie bogactwo gatunków roślin
- na wybrzeżach - lasy namorzynowe
- gleby laterytowe

b) Dwie strefy podrównikowe
- dwie pory: deszczowa - letnia oraz sucha - zimowa
- opady maleją na południu i północy od równika
- średnia temperatura rocznie - ok 20*C
- obszar sawanny - roślinność trawiasta i pojedyncze drzewa
- lasy parkowe i galeriowe
- gleby laterytowe - czerwonoziemy

c) Dwie strefy zwrotnikowe
- skąpe lub skrajnie niskie opady - sporadyczne, okresowe
- bardzo duże dobowe amplitudy temperatur (od 40* C do 0*C)
- odmiana wilgotna tego klimatu w rejonach morskich
- obszar wielkich pustyń - Sahar Namibii Kalahari
- roślinność pustynna, bardzo uboga - sucholubne, gruboszowate
- gleby jałowe, pustynne, zasolone

d) Dwie strefy podzwrotnikowe
- upalne, suche lata - ciepłe wilgotne zimy
- na północy klimat i roślinność śródziemnomorska
- w Afryce południowej - suche stepy podzwrotnikowe

4. Wody powierzchniowe i podziemne

a) Rzeki
- najgęstsza sieć rzeczna w obszarze rownikowym - rzeki o dużym przepływie wód, zasilanie dużymi opadami
- duże wahania stanu wód w strefie podzwrotnikowej - pory deszczowe i suche
- w obszarach suchych - rzeki okresowe i epizodyczne
- największe rzeki: Nil, Kongo, Niger, Zambezi
- liczne potężne wodospady

b) Jeziora
- wypełniają rowy tektoniczne i dna kotlin
- największe jeziora (Wiktorii, Tanganika, Malawi, Czad, Rudolfa, Alberta)
- jezioro tektoniczne bardzo głębokie np. Tanganika
- jeziora okresowe i słone - na obszarach suchych pustynnych

c) Wody podziemne
- na obszarach niecek geograficznych i obniżeńbezdopływowych - artezyjskie baseny wód podziemnych
- uwidaczniają się w obniżeniach terenu (w oazach) lub też są czerpane ze studni artezyjskich

5. Ludność
- liczba ludności - 1,216 miliarda (2016 r.)
- mała gęstość zaludnienia - 32 os./km*
- bardzo duży przyrost naturalny do 35% - skutek eksplozji demograficznej
- nierównomierne rozmieszczenie ludności
- rasy: czarna, biała, żółta, rasy mieszane
- ludy: kuszycko - semickie, bantu, Sudanu, buszmeni i inne
- języki: arabski, amharski, malgaski i wiele innych

6. Gospodarka
a) główne surowce
- złoto, diamenty, kobalt, chrom, miedz, boksyty, rudy uranu, fosforyty, ropa naftowa, gaz ziemny i inne
b) główne uprawy
- proso, sorgo, maniok, jam, ryż, kukurydza, pszenica, orzeszki ziemne, oliwki, palma kokosowa, bawełna sizal, kakao.herbata, kawa, daktyle.owoce cytrusowe