Kordian trawiony przez chorobę wieku - bohater romantyczny.

1.Kordian to główny bohater całego dramatu, prowadzący akcję, stanowi oś konstrukcyjną dramatu – typowe dla całej dramaturgii Słowackiego. Wynika to z zainteresowań Słowackiego wnętrzem ludzkim ( Szekspirowski rodzaj dramaty).

2. Kordian to typowy bohater romantyczny:
a) piętnastoletni młodzieniec,
b) szlacheckiego pochodzenia,
c) przedwcześnie dojrzały,
d) myśli o sensie swojego życia, jest przekonany o swojej potędze, jest człowiekiem serca, uczuć, czegoś mu brak, czuje się przegrany,
e) prosi Boga o wytyczenie jego celu życia, który nada mu sens, zwraca się z prośbą do Boga bo sam tego nie potrafi zrobić, jak odnajdzie cel będzie jego narzędziem,
f) widzi więcej niż inni ludzie, szuka idei,
g) dla niego samo życie nie ma sensu,
h) samobójstwo przyjaciela uzmysławia Kordianowi, że bez celu w życiu nie warto istnieć,
i) jedyną bliską osobą jest Laura – kochanka utworzona przez literaturę, jest symbolem sztucznej, wystylizowanej kochanki.
Miłość romantyczna – miłość była jedna, na całe życie, nawet po śmierci – uczucie bardzo trwałe,
miłość tworzyła wspólnotę dusz, kochankowie rozumieli się bez słów, jednakże miłość nieszczęśliwa,
niespełniona.
j) scena III – miłość Laury i Kordiana nie jest miłością romantyczną, każdy z nich rozumie coś innego, Laura z dystansem patrzy na uczucia Kordiana, mówi z sentymentem, że ona nie jest w stanie przeniknąć jego myśli, duszy, ona go nie rozumie, nie pasują do siebie, ich znajomość kończy się nieudaną próbą samobójstwa Kordiana,
k) umarł młody Kordian, narodził się Kordian poszukujący – ukazuje się w akcie II

3. Podróż po Europie – rok 1828
a) Kordian w Londynie – James Park:
- mówi, że ludzie zamiast podziwiać piękno natury, wchodzą w zgiełk miasta, chce żeby świat był taki jak w jego marzeniach, idealny, dobry, świadomy swojej potęgi, ale nie umie z niej korzystać, ta podróż miała odkryć jego wnętrze, negatywnie ocenia próbę samobójstwa – nie mają dla niego znaczenia wartości materialne, nie zna wartości pieniądza, ile człowiek posiada taka jest jego pozycja w społeczeństwie.
- spotyka dłużnika spacerującego w nocy – wedle prawa angielskiego nie można było aresztować po zmroku, Kordian myślał, że to człowiek samotny, szukający w naturze ukojenia, dozorca mówi, że miejsca w parlamencie można kupić…wszystko można kupić.
b) siedzi na skale i czyta Szekspira: „Król Lear”:
- opisuje krajobraz, widzi bardzo małe statki ( z jego perspektywy ), człowieka, który zbiera chwasty, zmagającego się z przeciwnościami losu, widzi jak wielkie są góry, jak wielka jest przyroda. Kordian siebie przyrównuje do człowieka zrywającego chwasty. Chciałby być taki jak Szekspir. Chciałby spostrzegać świat tak jak on, a Kordian jest tylko człowiekiem zbierającym chwasty.
c) willa włoska – Kordian i Wioletta:
- Kordian chce wystawić ją na próbę ( on jej nie ufa, nie wierzy, że to prawdziwa miłość, to miłość przypadkowa), nie wie sam czego dokładnie chce, mówi Wiolecie, że jest bankrutem, że wszystko przegrał, gonią go wierzyciele, Wioletta postanawia go opuścić, dopiero jak jej powiedział, że złoto przetopił w podkowy dla swojego konia, postanawia z nim pojechać, kiedy koń upada nie ma podków, Wioletta zostawia Kordiana i idzie ich szukać. Wioletta była z Kordianem tylko dla pieniędzy, goniła za rzeczami materialnymi, w przeciwieństwie do Kordiana.
d) Watykan – Kordian na audiencji u papieża:
- sala jest bardzo bogato zdobiona, krzesła złocone i pantofle, luksusowe otocznie, papież lubi bogactwo, papuga siedzi na papieskiej koronie, można rzec, że papież lekceważy swój urząd – papież przyrównany do Grzegorza XVI –rzucił on klątwę na Polskę,
- Kordian przyniósł do pobłogosławienia ziemię przesączoną krwią Polaków, papież traktuje Kordiana jak turystę – 190 wers – i nie podejmuje tematu pobłogosławienia ziemi…papież mówi, że Polacy powinni czcić cara, że nie mogą się buntować, papież staje po stronie zaborcy, a narodowi polskiemu każe szanować cara i pracować dla niego, papież nie stoi na straży sprawiedliwości, uczciwości i prawdy.
Kordian traci ostatnią nadzieje !!
- traci wszelkie złudzenia, jak pielgrzym udaje się na Mont – Blanc. Chce rozmawiać z Bogiem, znajduje się w przestrzeniu między światem ludzi a stwórcą,
e) Mont – Blanc – teraz pozostał mu tylko Bóg i udaje się na górę
- przestrzeń nazywa „kryształową kulą”, przestrzeń, w której można odczytać przyszłość, przestrzeń, w której są modlitwy ( przestrzeń myśli a nie słów), ale tylko czyste modlitwy, Kordian mówi, że widzi Polskę, lecz nie może dostrzec ludzi, mówi, że jest on największym z ludzi, na najwyższym miejscu w Europie – 240 wers – nazywa siebie „posągiem ludzi na posągu świata”, Kordian chciałby mieć władzę nad umysłami ludzkimi, jednak waha się: „może lepiej się rzucić w lodowe szczeliny…?”, nie wie czy chce „oczyścić” ludzi, doprowadzić ich do prawdy, nie wie czy podoła temu. Chce dać ludziom miłość, chce zburzyć dotychczasowy, niesprawiedliwy tron świata.
Zdaje sobie sprawę, że jest wcieleniem uczuć ludzkich, miłości jak Chrystus, jednak Kordian nie wie czy da sobie radę. Jest przekonany co do swojego celu w życiu. Ma wielkie marzenia, wielkie możliwości, ale nie wiem czy powinien je realizować, jest niezdecydowany. Podsumowuje swoją podróż po Europie – doświadczenia były przeciwne marzeniom, swoje marzenia nazywa dziecięcymi marzeniami, mrzonkami.
Kordian współodczuwa naturę, na górze oczyściła go z grzechów świata, zmęczenie fizyczne oczyszcza człowieka.
Kordian wie, że to jego chwila, chwila Samsona. Wie, że jest wielki i potężny, ale nie umie tego wykorzystać. Zaczyna szukać idei, mocy w kosmosie, czerpie ją z gwiazd, ze słońca, z błękitu nieba. Tworzy cud boski wśród wybranego ludu. Kordian ma widzenie: Polska znowu jest narodem wybranym , ale nie tak jak w „Dziadach” ma iść na śmierć biernie, bo ta śmierć wyzwoli, ten naród ma walczyć o wolność – idea Winkelreizmu - ma zginąć w walce, nie iść biernie na śmierć. Śmierć z bronią w ręku jest szlachetniejsza. Polska nazwana jest Winkelreidem narodów !!
Teraz Kordian na chmurze, już wiedząc co ma zrobić, przenosi się do Polski.

4.Prolog – to przedstawiona polemika trzech osób, zapowiada tok przyszłych wydarzeń i sens obecnych. Trzecia osoba mówi o aktywnej walce – odpowiednik Słowackiego. Pierwsza osoba mówi o mesjanizmie, a druga o fałszywym mesjaszu.