''Problemy społeczno - prawne w informatyce''

1.Informatyka a prawo
a. Ustawa o prawie autorskim (opis zawartości i konsekwencje prawne jej łamania)
b. wyjaśnienie pojęć : ''prawo autorskie'',''licencja''
c.wyjaśnienie pojęć : ''oprogramowanie Freeware , Sharware , Public domain , Adware, demo
2.Przestępczość komputerowa :
a.Wyjaśnienie pojęcia : piractwo komputerowe
b.Wyjaśnienie pojęcia : hacker
3.Komputery z zdrowie
a.Proszę opisać jak należy zorganoizować stanowisko pracy przy komputerze aby było
możliwie mało szkodliwe dla zdrowia (wzrok , układ kostno mięśniowy)
b.Na czym polega syndrom RSI i czym jest spowodowany
4.Bezpieczna praca z komputerem-np.zabezpieczenia przed porażeniem prądem (ale nie tylko)
Także inne zagrożenia z psychicznymi włącznie .

Ad.1
a.
Ustawa o prawie autorskim
Prawo autorskie zajmuje się zagadnieniami związanymi z utworami i ich ochroną, uprawnieniami przysługującymi twórcy oraz zasadami udzielania licencji. Przedmiotem ochrony prawa autorskiego jest utwór, czyli każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Prawo autorskie przewiduje konsekwencje prawne wobec osoby, która używa program komputerowy bez posiadania właściwej licencji. Podmiot taki narażony jest na ryzyko poniesienia odpowiedzialności karnej lub cywilnej. Zgodnie z art. 278 § 2 Kodeksu karnego ten, kto bez zgody osoby uprawnionej (licencji) uzyskuje cudzy program komputerowy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

Również ustawa o prawie autorskim (...) w art. 115 – 123 przewiduje odpowiedzialność karną za naruszenie jej postanowień. W szczególności natomiast odpowiedzialność cywilna za używanie programu komputerowego bez licencji polega na wypłacie poszkodowanemu (twórcy programu komputerowego) wynagrodzenia w podwójnej, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione, potrójnej wysokości stosownego wynagrodzenia z chwili jego dochodzenia. Konieczne jest również wydanie poszkodowanemu korzyści jakie osiągnięte zostały w związku z używaniem programu bez właściwych uprawnień.

b.
Prawa autorskie
W każdej dyskusji o oprogramowaniu i używaniu oprogramowania muszą wcześniej czy później zostać poruszone kwestie praw autorskich i umów licencyjnych. Firmy, które dokładnie zdają sobie sprawę z uwarunkowań związanych z prawami autorskimi i umowami licencyjnymi, zwykle mają mniej problemów z zarządzaniem oprogramowaniem. Firmy te nie tylko znają swoje prawa, ale też rozumieją ich znaczenie, czego efektem jest nie tylko znajomość ograniczeń z nich wynikających, lecz także wiedza, która pozwala w pełni skorzystać z umów licencyjnych. Dyscyplina w przestrzeganiu praw autorskich i umów licencyjnych oraz dobre ich dokumentowanie wpływają także na inne obszary działalności. Kiedy uczyni się pracowników odpowiedzialnymi za utrzymanie kopii dyskietek i podręczników, zmniejsza się liczba kradzieży i zagubień.Mówiąc najprościej, "prawo autorskie" (angielskie "copyright") oznacza „prawo do kopiowania" ("copy" - kopiować; right" - prawo). Oczywiście, różne przepisy w każdym kraju definiują to zagadnienie nieco bardziej zawile. Jednak z punktu widzenia informatyków i szefów zespołów zajmujących się oprogramowaniem, dobrze jest mieć zdroworozsądkowe pojęcie o prawach autorskich - po to, aby móc określić, jak efektywnie i w sposób uporządkowany rozprowadzać oprogramowanie.

Licencja
Licencja (angielskie licence), w odniesieniu do oprogramowania regulacja prawna określająca warunki jego użytkowania i zasady odpłatności. Praktykuje się kilka rodzajów licencji określających zakres użytkowania oprogramowania i warunki uiszczania za nie opłaty.

c.
Freeware Oprogramowanie, które można bezpłatnie wykorzystywać i kopiować. Nie oznacza to rezygnacji z praw autorskich do produktu – zazwyczaj umowa licencyjna zawiera punkt zakazujący wprowadzania zmian w kodzie programu i dalszej dystrybucji na zasadach komercyjnych.

Shareware Użytkownik posiada prawo do darmowego korzystania z programu przez pewien z góry ustalony okres, po czym musi go zarejestrować jeżeli zdecyduje się na jego dalsze użytkowanie, lub usunąć go ze swojego komputera. Wraz z zarejestrowaniem programu otrzymuje on pełne prawo do jego użytkowania oraz inne korzyści jak np. możliwość zakupu nowych jego wersji po niższych cenach

Addware Program który mimo wielu zaawansowanych funkcji, jest zupełnie darmowy, i w pełni użyteczny, acz nie pozbawiony pewnych cech marketingowych. Chodzi o to że użytkownik w czasie korzystania z programu zmuszony jest do oglądania zmieniających się co jakiś czas reklam, umieszczanych w znajdującym się w jakiejś centralnej części okna programu ramce.

Demo Programu, który jest tylko próbką danej aplikacji mającej na celu umożliwienie producentowi zareklamowanie swojego produktu, nie pozbawiając go jednocześnie należnych honorariów z tytułu jego wyprodukowania. Są to bowiem programy które z pośród wielu opcji lub informacji jakie są dostępne w pełnych wersjach, udostępniają jedynie jedną lub dwie, które mają przybliżyć użytkownikowi prezentowany program i nakłonić go do kupna wersji finalnej.
Demo pasywne (demo version, rolling demo) Wersja demonstracyjna nie pozwala nam nic zrobić w programie, a tylko usiąść przed monitorem i patrzeć na prezentację możliwości programu. Wersje demonstracyjne mogą być dezorientujące: dobra demonstracja może, ale wcale nie musi oznaczać dobrego programu.

Public Domain (ang.: dobro publiczne) – ogół tekstów, zdjęć, muzyki, dzieł sztuki, oprogramowania itp., które na skutek decyzji twórcy, braku spadkobierców lub upływu odpowiedniego czasu stały się dostępne do dowolnych zastosowań bez ograniczeń wynikających z przepisów prawa autorskiego.

W sferze public domain brak jest jakichkolwiek praw majątkowych (związanych z używaniem, kopiowaniem, rozpowszechnianiem itd.), każde dzieło do niej należące może być używane w jakikolwiek sposób. Termin public domain jest często błędnie wiązany z programami typu freeware lub shareware, jednak niekiedy wiąże się z pracami udostępnianymi jako open source/open documentation.


Ad.2
a.
Piractwo komputerowe
Systemy komputerowe i przechowywane w nich zasoby informacji są narażone na wielorakie działania przestępcze wynikające z chęci zysku, nieuczciwej konkurencji, szpiegostwa oraz zwyczajnego chuligaństwa, mściwości lub złośliwości. Spośród wielu różnorodnych zagrożeń do najczęściej spotykanych należą: włamania do systemu, działania z ukrycia za pomocą bocznych drzwi (np. popełnianie nadużyć bankowych, kradzieże “elektronicznych pieniędzy”), kradzież prywatnych lub poufnych baz danych, podsłuchiwanie sieci lub monitorów (zmian w ich promieniowaniu elektromagnetycznym), niszczenie danych, rozpowszechnianie komputerowych wirusów. Działalność hakerów łamiących zabezpieczenia komputerów nosi znamiona przestępcze. Sieć Internet staje się źródłem oszustw i złośliwości nowego rodzaju, należy do nich np. oferowanie zakupów za pomocą kart kredytowych z fikcyjnych sklepów, albo nieupoważnione zmienianie treści stron WWW.
Najczęściej spotykanym przestępstwem komputerowym jest Piractwo komputerowe, nagminne, słabo ścigane przestępstwo, polegające na produkcji, dystrybucji i sprzedaży nielegalnych kopii oprogramowania. Oprogramowanie pirackie można rozpoznać po znacznie zaniżonych cenach, gorszej jakości dokumentacji (lub jej braku) i kiepskim opakowaniu. Dystrybucja nielegalnego oprogramowania może odbywać się za pośrednictwem Internetu. Obecnie „piraci” mogą mieć odbiorców na całym świecie, co wielokrotnie zwiększa straty ponoszone przez producentów oprogramowania. Trzeba pamiętać, że nawet instalacja oprogramowania na więcej niż jednym komputerze, bez posiadania odpowiednich licencji, jest niezgodne z prawem i podlega karze. Nie oznacza to, że nie można pożyczyć nikomu kupionego programu, tylko że w tym samym czasie nie może być on zainstalowany na dwóch komputerach.

b.
Haker-przestępca komputerowy , który próbuje włamywać się do systemów komputerowych dla zabawy albo zdobycia tajnych informacji w różnym celu np. niszczenia systemów , szantażowania

Ad.3
a.
1. Stanowisko pracy
Monitor powinniśmy mieć 45-70cm od oczu i zrobiony na odpowiednie dla nas ustawienia (kontrast obrazu, rozdzielczość). Powinniśmy także mieć tak ustawione biurko, krzesło i klawiaturę, aby nie nadwerężać bez potrzeby mięśni i żebyśmy nie byli nachyleni więcej niż 15 o pionu.
2. Zabezpieczenie warunków zdrowotnych
Po każdej spędzonej na pracy z komputerem godzinie powinniśmy robić sobie 5 min przerwę. Nie powinniśmy także nigdy jeść przy komputerze, gdyż to grozi zalaniem jakiejkolwiek części zestawu komputerowego, która mogła by się zepsuć i w konsekwencji porazić nas prądem.
3. Oświetlenie
Światło słoneczne nie powinno padać wprost na monitor, bo odbite światło jest szkodliwe dla naszych oczu, najlepszym rozwiązaniem jest postawienie monitora na tle okna, lub zasłonić je żaluzjami. Gdy już nie ma słońca powinniśmy zapalić światło i lampkę na biurku, gdyż źle robimy gdy siedzimy tylko przy świetle monitora, bo jest to ogromny kontrast i oczy się bardzo szybko męczą.

b.
RSI jest skrótem od angielskiej nazwy Repeatitive Strain Injury, jest terminem określającym urazy powstałe na skutek chronicznego przeciążania organizmu związanego z długotrwałym powtarzaniem tych samych czyności.
Dolegliwość ta dotyka w szczególności osób dużo korzystających z komputera lub telefonu komórkowego oraz pracowników linii montażowych.
W przypadku komputerów i telefonów komórkowych związane jest to głównie z bólami ramion, nadgarstków, palców rąk, karku - występuje jako skutek niewłaściwej pozycji przed komputerem, niewłaściwego używania rąk, trzymania myszki, zbyt mocnego naciskania klawiszy lub po prostu spędzania zbyt długiego czasu przed komputerem (wykonywanie przez długi czas wielu drobnych ruchów palcami przy naciskaniu klawiszy, przeciąganiu myszy itp.)
Igorowane może prowadzić do wielu problemów.
Podstawowe sposoby na radzenie sobie z RSI to:
robienie częstych odpoczynków w pracy przy komputerze,
właściwa pozycja przy komputerze
nie wyginanie dłoni i palców przy pisaniu na klawiaturze
unikanie zbyt mocnych uderzeń w klawisze i mocnego ściskania myszki

Ad.4
Praca na nieprawidłowym stanowisku komputerowym i w niewłaściwy sposób prowadzi do następującego typu dolegliwości zdrowotnych:
mięśniowo-szkieletowe: np. bóle ramion, pleców dłoni, palców,
obciążenie psychiczne: np. bóle głowy, zaburzenia wzroku, stres, uczucie napięcia psychicznego,
psychosomatyczne: np. alergie, bezsenność, pobudzenie, nerwowość.

Potencjalnymi zagrożeniami dla zdrowia są:
RSI (Repetitive Strain Injuries) – obrażenia powstałe na skutek powtarzalnych czynności, chronicznego przeciążenia tych samych partii ciała. Pojawiają się w wyniku powtarzania tych samych czynności fizycznych, ruchów powodując uszkodzenia w ścięgnach, nerwach, mięśniach i innych miękkich tkankach ciała. Takie ruchy wykonywane są podczas pracy z komputerem i dotyczą: pisania na klawiaturze czy manipulacji myszką,
Zespół cieśni nadgarstka,
Syndrom SBS (Sick Building Syndrom) – odczuwalne trudności w oddychaniu spowodowane substancjami chemicznymi pochodzącymi z mebli, tworzyw sztucznych, atramentu, ozonu z drukarek laserowych, kserokopiarek, naładowanych elektrostatycznie drobinek kurzu i pyłu,
Stres psychologiczny: uczucie ciągłego napięcia wynikające z oddziaływania uciążliwości pracy, oprogramowania, odpowiedzialności, metod pracy, organizacji pracy, stosunków międzyludzkich.

W konsekwencji może powodować i powoduje powstanie chorób zawodowych:
Alergie i choroby skóry,
Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy,
Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy,
Choroby układu wzrokowego wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi.

Aby zminimalizować zagrożenie porażeniem prądem musimy przestrzegać kilku zasad. Komputer powinien być podłączony do sieci z bolcem uziemiającym, za pomocą listwy antyprzepięciowej. Listwa taka, powoduje eliminację skoków napięcia, wyrównanie przebiegu prądu i chroni nasz sprzęt przed ich niszczącym działaniem. Powinniśmy się upewnić, czy wszystkie przewody są podłączone do właściwych gniazdek. Najpierw włączamy jednostkę centralną, później inne urządzenia- wyłączamy w odwrotnej kolejności. Pod żadnym pozorem nie wolno zasłaniać otworów wentylacyjnych jednostki centralnej i monitora. Nie wolno stawiać obok komputera żadnych płynów lub łatwo przewracających się przedmiotów.


Honorata Fraszczyńska