Opisz zasady wkonywania masażu oraz scharakteryzuj jego wpływ na organizm

Spis treści :

1) Krótka historia masażu.

2) Co to jest masaż?

3) Mechanizm działania masażu.

4) Zasady obowiązujące przy wykonywaniu masażu.

5) Wpływ masażu na organizm.

6) Przeciwwskazania do wykonywania masażu klasycznego.

7) Bibliografia.


Krótka historia masażu.

Masaż należy do najstarszej dziedziny medycznej i był stosowany już w Starożytności. Wywodzi się on z Indii i Chin, gdzie stanowił naturalną metodę leczniczą. W Starożytności masaż był uzupełnieniem obrządków religijnych, a z czasem „wszedł” do medycyny ludowej.
Pierwsze wzmianki o wykorzystywaniu masażu w poszczególnych jednostkach chorobowych pojawiły się w księgach Hipokratesa. W okresie Średniowiecza nastąpił zastój w rozwoju wszelkich nauk medycznych, a tym samym i masaż nie był stosowany ani jak obrządek religijny, ani jako środek leczniczy.
W XVI wieku francuski lekarz Ambroże Pare zauważył, że stosowanie masażu u chorych po operacjach przynosi ulgę. Przeprowadził on również badania nad fizjologią masażu i zapisał obserwacje w swojej pracy naukowej, w której ogłosił masaż jako oficjalną leczenia.
Duży udział w rozpowszechnianiu masażu miał polski lekarz Izydor Zabłudowski (1851-1906), kierownik Zakładu Masażu Leczniczego w Berlinie. Dzięki jego publikacją naukowym masaż był traktowany na równym poziomie z innymi działaniami wiedzy medycznej.
Szybki rozwój fizjologii i neurofizjologii przyczynił się do stworzenia nowych metod masażu, takich jak masaż segmentarny, limfatyczny, łącznotkankowy i okostny.

Co to jest masaż?

Masaż jest formą oddziaływania na ustrój, za pomocą której wykorzystuje się bodźce mechaniczne, głównie w postaci ucisku na tkanki w celu wywołania odczynów fizjologicznych.
Masaż klasyczny to zespół technik (chwytów, rękoczynów) stosowanych w odpowiedniej kolejności, które wywierają wpływ na tkanki ustroju człowieka, powodując wystąpienie odczynów w tkankach i narządach.
Celem masażu klasycznego jest zadziałanie na układ ruchu (mięsnie, ścięgna, torebki stawowe, okostną, kości) oraz na skórę, tkankę łączną, tkankę tłuszczową, zakończenia nerwowe w skórze, a także na układ krwionośny i chłonny. Pośrednio masaż klasyczny działa również na narządy wewnętrzne.

Mechanizm działania masażu.

Mechanizm działania masażu jest bardzo skomplikowany i można go podzielić na działanie lokalne (miejscowe), oraz na działanie centralne (ogólne), które prawdopodobnie odgrywa ważniejszą rolę.
Działanie lokalne (miejscowe) masażu polega na mechanizm przepływie krwi w naczyniach krwionośnych oraz chłonki w naczyniach chłonnych. Należy przyjąć, że operowanie przez masażystę poszczególnymi technikami, jak głaskanie, rozcieranie, ugniatanie czy oklepywanie, miejscowo zwiększa przemieszczanie się płynów przez układ naczyniowy. Masażysta, stosując te techniki w czasie masażu wywołuje tarcie, podczas którego wytwarza się ciepło. Wpływa ono na rozszerzenie się naczyń krwionośnych, a co za tym idzie – zwiększa przepływ krwi przez mięśnie, przyspieszając dostarczanie substancji odżywczych i równocześnie wydalając produkty przemiany materii. Masaż wzmaga dopływ tlenu do komórek mięśniowych, przez co zwiększa przemianę tlenową w mięśniach. W związku z tym szybciej usuwane są produkty rozpadu powstające w czasie pracy mięśni. Wzrost przepływu krwi w obwodowych częściach ciała wpływa korzystnie na pracę serca. Masaż nasila przepływ krwi przez nasze ciało, a tym samym i przez nerki, czego dowodem jest zwiększona ilość moczu.
Działanie centralne (ogólne) masażu polega na pobudzeniu układu nerwowego, który za pomocą odruchów i czynności koordynacyjnych kory mózgowej jest w stanie wpłynąć na wszystkie narządy i układy naszego organizmu. Masaż przeprowadzany na mięśniach szkieletowych powoduje pobudzenie receptorów, które są przenoszone jako bodziec poprzez włókna nerwowe dośrodkowe do mózgu. W czasie masażu docierają do mózgu miliony takich bodźców. Bodźce te wywołują w odcinku kory mózgowej, do której zostały przekazane.

Zasady obowiązujące przy wykonywaniu masażu.

1) Wszystkie techniki w masażu klasycznym wykonujemy wzdłuż przebiegu naczyń limfatycznych albo w kierunku najbliższych węzłów chłonnych, a mianowicie masujemy :
a) Kończyny górne – od dłoni do stawu łokciowego, a następnie do stawu łokciowego
b) Kończyny dolne – od stopy do stawu łokciowego, a następnie do stawu biodrowego
c) Miednice oraz okolicę krzyżową – w kierunku pachwiny
d) Grzbiet – od kręgosłupa na boki oraz z dołu go góry w kierunku węzłów chłonnych pachowych
e) Kark i obręcz barkową – w kierunku węzłów chłonnych podpotylicznych i pachowych
f) Głowę i twarz - w stronę węzłów chłonnych przyusznych
g) Szyję – od żuchwy i od ucha w dół węzłów chłonnych podobojczykowych
h) Klatkę piersiową – od mostka na boki do węzłów chłonnych pachowych oraz w górę w kierunku węzłów podobojczykowych
i) Powłoki brzuszne – w kierunku węzłów chłonnych pachwinowych.
2) Węzłów chłonnych nie masujemy, tylko ich okolice.
3) Masaż zawsze wykonujemy na obnażonej części ciała.
4) Ułożenie pacjenta powinno być wygodne, tak aby mięsnie były rozluźnione.
5) Masaż nie powinien sprawiać pacjentowi bólu, winien być wykonany na granicy bólu z przyjemnością (bliżej przyjemności).
6) Pierwsze masaże wykonujemy delikatnie, aby przygotować mięśnie do późniejszych masaży zasadniczych. Jest to tzw. „masaż wstępny”, czyli przygotowawczy.
7) Czas trwania masażu jednej części ciała wynosi około 10minut, masaż całkowity u zdrowego – 45minut, a u chorego 60min.
8) Podstawową serią masaży jest 10 zabiegów wykonywanych codziennie, w przypadkach przewlekłych schorzeń można przedłużyć do 20zabiegów stosowanych również codziennie, po których należy zrobić przerwę 10-14 dniową.
9) Pacjent powinien być masowany 2godziny po posiłku; nie jest wskazane masowanie bezpośrednio po posiłku powłok brzusznych oraz kręgosłupa i grzbietu.

Wpływ masażu na organizm.

1) Wpływ masażu klasycznego na tkankę skórną:
a) Podczas masażu usuwane są ze skóry w postaci łusek obumarłe komórki naskórka.
b) Masaż ułatwia oddychanie skórne.
c) Masaż poprawia czynność wydalniczą gruczołów łojowych i potowych.
d) Pod wpływem masażu naczynia skórne rozszerzają się, przez co poprawia się odżywianie skóry oraz znajdujących się w niej gruczołów.
e) Masaż przyspiesza obieg krwi i chłonki w naczyniach skórnych, dzięki czemu z jednej strony następuje bardziej aktywne dostarczanie tkankom i organom masowanego odcinka substancji odżywczych, a z drugiej zaś – szybsze wydalanie produktów przemiany materii.
2) Wpływ masażu klasycznego na mięśniową:
a) Po wpływem masażu tkanka mięśniowa jest lepiej zaopatrzona w tlen i substancje odżywcze
b) Masaż powoduje szybsze wydalanie produktów przemiany materii
c) Masaż zwiększa zdolność mięśni do pracy. Po 5minutowym masażu zdolność do pracy zmęczonego mięśnia wzrasta 3-5krotnie.
d) Masaż pobudza włókna mięśniowe do skurczu i podnosi ich napięcie, co zapobiega zanikom mięśniowym.
3) Wpływ masażu klasycznego na stawy i aparat więzadłowy:
a) Pod wpływem masażu zwiększa się elastyczność i wytrzymałość aparatu więzadłowego, a zarazem stopień ruchomości stawu.
b) Masaż stawu polepsza jego ukrwienie, przez co następuje szybsza wymiana produktów rozpadu na substancje odżywcze.
c) Pod wpływem masażu zdolność stawów i aparatu więzadłowego do pracy jest szybciej przywracana.
4) Wpływ masażu klasycznego na układ krwionośny i limfatyczny:
a) Masaż pobudza układy krwionośny i limfatyczny do pracy, co powoduje wzmożenie zasilania organów w tlen i substancje odżywcze.
b) Masaż zwiększa szybkość usuwania z organizmu produktów rozpadu, likwidację objawów zastoinowych, a także wchłanianie obrzęków.
c) Masaż ułatwia odpływ krwi żylnej
d) Masaż zmniejsza opór krwi w tętnicach, przez co ułatwia pracę serca.
e) Pod wpływem masażu naczynia krwionośne rozszerzają się i wzrasta szybkość obiegu krwi.
5) Wpływ masażu klasycznego na układ nerwowy:
a) Masaż jako bodziec mechaniczny przede wszystkim działa na obwodowy układ nerwowy
b) Masaż wywiera swoje działanie na centralny układ nerwowy za pośrednictwem włókien czuciowych obwodowych.
c) Masaż działając na centralny układ nerwowy powoduje wysyłanie bodźców do mięśni, gruczołów wydzielania wewnętrznego oraz do poszczególnych narządów ustroju.
d) Masaż działa na układ nerwowy uspokajająco i pobudzająco. Głaskanie, delikatne rozcieranie, słaba wibracja działają uspokajająco, natomiast ugniatanie, oklepywanie, silna wibracja – pobudzająco.
e) Wpływ masażu na układ nerwowy zależy również od tako jak energicznie i długo jest on wykonywany.

6) Wpływ masażu klasycznego na pozostałe układy:
Masaż przyspiesza cyrkulację krwi w naczyniach krwionośnych, a tym samym zwiększa ilość krwi dostarczonej do płuc, gdzie następuje wymiana gazowa. Pod wpływem masażu polepsza się działanie układu oddechowego, wzrasta ilość krwi bogatej w tlen, tak potrzebnej tkankom i narządom.
Masaż pośrednio wpływa na układ pokarmowy, polepszając jego ukrwienie, co w znacznym stopniu poprawia trawienie i przyswajanie substancji odżywczych, a także przyspiesza wydalanie z przewodu pokarmowego produktów nie strawionych.
Pod wpływem masażu zwiększa się ilość krwi przepływającej przez nerki, przez co poprawia czynność filtracyjną nerek i wydalane są substancje przemiany materii w postaci moczu.
Masaż powoduje przyspieszenie procesów biochemicznych zachodzących w naszym organizmie, a co za tym idzie – wpływa na szybsze usunięcie produktów przemiany materii i dostarczenie substancji odżywczych do tkanek i narządów.

Przeciwwskazania do wykonywania masażu klasycznego.

Każdy masażysta musi znać najważniejsze wskazania i przeciwwskazania do wykonywania masażu klasycznego, w przeciwnym razie naraża pacjenta na powikłania chorobowe, a nawet może odpowiadać za uszkodzenia ciała. Ustalenie ogólnych i szczegółowych wskazań i przeciwwskazań do stosowania masażu klasycznego jest oparte na nauce o reakcjach zachodzących w organizmie człowieka. Masaż jako bodziec mechaniczny działający na skórę, mięsnie, torebki stawowe, powoduje zmiany odruchowe ogólne w systemie nerwowym, układach krążenia, wewnątrzwydzielniczych oraz innych.




Bibliografia.

• „Klasyczny masaż leczniczy” , Leszek Magiera,
• „Podstawy masażu” , Wendy Kavanagh,