TESTY OSIĄGNIĘĆ SZKOLNYCH
Wysoce obiektywną i stale doskonaloną metodą sprawdzania osiągnięć szkolnych jest pomiar dydaktyczny przeprowadzony z zastosowaniem testów, które są próbą, zbiorem zadań do wykonania, identycznym dla wszystkich badanych. B. Niemierko stwierdza, że test osiągnięć szkolnych jest zbiorem zadań przeznaczonych do rozwiązania w toku jednego zajęcia szkolnego reprezentujących wybrany zakres treści kształcenia w taki sposób by z ich wyników można było wnioskować o poziomie opanowania tej treści. Jest narzędziem pomiaru dydaktycznego zbudowanym w celu sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów.”Cechy testów: trafność, czułość, rzetelność i diagnostyczność.
Obiektywizm testu polega na stworzeniu sytuacji, w której uczniowie będą udzielali określonych i jednoznacznych odpowiedzi na identyczne pytania z jednakowymi kryteriami, obiektywizm eliminuje subiektywizm osób sprawdzających.
Trafność testu polega na wykazywaniu zgodności wyników z wynikami uzyskanymi niezależnie za pomocą innych sprawdzianów.
Czułość testu – różnicowanie uczniów ze względu na zasób posiadanych umiejętności i wiadomości.
Rzetelność testu- występuje wówczas, gdy wyniki uzyskane przy powtórnym pomiarze tych samych osób w tych samych warunkach są jednakowe.
Diagnostyczność testu- polega na tym, iż test wykrywa to, co uczeń umie z badanego materiału oraz wszystkie braki i luki w tym zakresie. Na podstawie wyników testów nauczyciel dokonywać może samokontroli własnej pracy w celu jej doskonalenia.
Rodzaje testów:
Test ustny- uczeń wymawia słowa i zdania stanowiące odpowiedzi na zadania testowe.
Test pisemny- uczeń zapisuje swoje rozwiązania zadań w formie krótkich odpowiedzi, rysunków, zakreśleń lub wskazuje gotowe odpowiedzi.
Test praktyczny- uczeń demonstruje sposób wykonania działań lub wytwór fizyczny jego pracy.
• Sprawdzający- układem odniesienia wyniku są wymagania programowe.
• Różnicujący- układem odniesienia wyniku każdego ucznia są wyniki innych uczniów)
Test standaryzowane- to testy profesjonalne, są przygotowywane przez profesjonalistów w zakresie konstrukcji testów.
Test nieformalny- nie jest on poddawany próbnym zastosowaniom.
Test stosowany wyłącznie przez jego autora nazywamy testem nauczycielskim, przygotowanie takich testów winno poprzedzać szczegółowe opracowanie wymagań programowych.
Taksonomia ułatwia ustalanie celów, stanowi wytyczną do wyrażania celów w postaci zadań, czynności i operacji. Taksonomia może obejmować następujące kategorie celów: zapamiętanie wiadomości i ich rozumienie, stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych.
Zadania testowe jest najmniejszym elementem testu. Może mieć postać polecenia, pytania, wypowiedzi niekompletnej lub twierdzenia poddawanego w wątpliwość. Półturzycki wyróżnia 3 rodzaje testów: test wyboru, testy luk i uzupełnień, testy mieszane(kombinowane). B.Niemierko wyróżnił główne formy zadań testów pisemnych: rozszerzonej odpowiedzi, krótkiej, z luką, wyboru wielokrotnego itp. Zadanie rozszerzonej odpowiedzi to rozprawka na zadany temat, oceniania wg rozwinięcia tematu. Zadanie krótkiej odpowiedzi wymaga rozwiązania podanego w formie pojedynczego słowa, liczby. Zadanie z luką- uczeń powinien w miejsce luki wstawić brakujący wyraz. Zasady konstruowania pytań testowych: unikać zbyt szczegółowych pytań, pytania nie mogą być zbyt łatwe ani zbyt trudne, sformułowane zwięźle. Zalety metody testowej: wysoko poziom obiektywizmu oceny, dobra czytelność kryteriów oceny, możliwość objęcia dużej grupy osób tym samym zakresem sprawdzania, łatwość przeprowadzania pomiaru.
Ocena szkolna uczniów powinna być zawsze rezultatem oceniania, nieustannego procesu gromadzenia i interpretowania informacji w celu wartościowania rozbieżności między aktualnym a pożądanym poziomem osiągnięć poznawczych ucznia. Ocena powinna wyzwalać aktywność i motywację, dzięki którym uczniowie mogą osiągać maksymalne wyniki. Kontrola i ocena jest środkiem do osiągania celu. W praktyce szkolnej przedmiotem oceny są najczęściej wiadomości, rzadziej umiejętności, a najrzadziej samodzielność myślenia. Rodzaje oceny: aktualistyczna(przedmiotem jest aktualny końcowy wynik uczenia się), dyspozycyjna( dotyczy pewnych pr.poznawczych), prognostyczna( obejmuje składniki poprzednich ocen). Obiektywnie ocenia ten nauczyciel, który określa jednakowy dla wszystkich uczniów poziom wiedzy, wyznaczony wymaganiami programu nauczania. Ocenianie winno być przeprowadzone według pewnych zasad. Normy i kryteria oceniania zapewniają obiektywność, trafność i rzetelność ocen. Jawność oceny jest konieczna by uczeń wiedział jaki jest poziom opanowania przez niego materiału. Ocena jest wartościowym czynnikiem wychowawczym, tylko gdy jest słuszna i sprawiedliwa. Kryteria ocen: jakość i zakres wiedzy uczniów, rozwój osobowości ucznia tzn. rozwój myślenia i mowy, strona wychowawcza.
NOWY SYSTEM OCENIANIA
Ocenianie wewnątrzszkolne- dotyczy bieżącego oceniania pracy ucznia przez nauczycieli, dostarczają informacji uczniowi o jego jakości pracy, skuteczności metod uczenia się i o jego poziomie edukacyjnym. Ocenianie to obejmuje: formułowanie wymagań edukacyjnych przez nauczycieli, bieżące ocenianie i śródroczne klasyfikowanie, według skali i form przyjętych w danej szkole, przeprowadzenie egzaminów klasyfikacyjnych, warunki poprawiania ocen. Forma wyrażania ocen może być różna, w postaci stopni w skali 6-1 lub 10-1, procentów, oznaczeń literowych itp. W klasach 1-3 zawsze stosuje się ocenę opisową. Ocena opisu to model bez stopni ale klasyfikacyjny i jest próbą przełamania monopolu na edukację instrumentalną. Dzięki ocenie opisowej dostrzegamy wysiłek dziecka, przygotowujemy go do samokontroli i samooceny, większa obiektywność. Skala ocen: 6- celujący, 5- bardzo dobry,4- dobry, 3- dostateczny, 2- dopuszczający,1- niedostateczny. Oceny zachowania: wzorowe, bardzo dobre, dobre, poprawne, nieodpowiednie.