Król Edyp jako bohater tragiczny

Jednym z najwybitniejszych utworów Sofoklesa jest tragedia „Król Edyp”. Edyp jako syn króla Teb jest dotknięty klątwą bogów. Tragizm w tym utworze jak i w każdej innej tragedii antycznej polega na ukazaniu nierozwiązywalnego konfliktu. Starcia jednostki z siłą wyższą co w rezultacie prowadzi do katastrofy i klęski.

Tytułowym bohaterem tragedii Sofoklesa jest Edyp, władca Teb, który słynął z dbałości o poddanych i sprawiedliwości. W momencie zjawienia się Edypa w Tebach szalał tam sfinks. Nękał on mieszkańców zadając pytania, na które nie znali odpowiedzi po czym rzucał ich w przepaść. Sfinks nie oszczędził też Edypa, którego zapytał „Co to za zwierzę, które rano chodzi na czterech nogach, w południe na dwóch, a wieczorem na trzech?”. Edyp odpowiedział bez problemu ponieważ rozwiązanie podpowiedziała mu we śnie Atena.

Teraz do swego króla przybyli mieszkańcy nękani przez wiele klęsk, które nawiedzają ich kraj. Edyp kierując się uczciwością podjął śledztwo, które zapoczątkowało pas dalszych nieszczęść. Od samego początku stanowczo dążył do odnalezienia przyczyny wszystkich katastrof. Jednym z przedsięwziętych przez niego kroków było wezwanie do swojego pałacu Tyrezjasza, sławnego wróżbity, który przepowiedział, że przyczyną wszystkich plag jest morderca poprzedniego króla, a pierwszego męża Jokasty - Lajosa. Mało tego, powiedział, że to właśnie Edyp jest mordercą. Dochodzi do kłótni pomiędzy królem, a wróżbitą. Edyp z góry wydał wyrok na sprawcę przeklinając go i skazując na wygnanie będąc jednocześnie pewnym tego, że jest on całkowicie niewinny.

Edyp będąc synem Jokasty i Lajosa został w dzieciństwie porzucony przez nich w górach z powodu przepowiedni mówiącej, że zabije on swojego ojca i dopuści się związku kazirodczego z własną matką. Niestety Edypowi nie udało się oszukać przeznaczenia. Znaleźli go pasterze, którzy zanieśli go na dwór królowej w Koryncie ponieważ nie mogła mieć własnych dzieci przygarnęła go i wychowała jak swoje dziecko. Edyp gdy dorósł był bardzo ciekawy swego pochodzenia przez co udaje się do wyroczni, od której dowiaduje się tragicznej prawdy na swój temat.

Jednocześnie postanawia nie wrócić już więcej do Koryntu z obawy przed spełnieniem się przepowiedni. Udał się w kierunku Teb. Na drodze w wąskim wąwozie spotyka Lajosa wraz ze swoją obstawą. Posprzeczali się o to kto ma pierwszeństwo, w wyniku czego w gniewie zabija swego biologicznego ojca nie mając pojęcia kogo właśnie pozbawił życia. W tym miejscu spełniła się pierwsza część mrocznej przepowiedni. Edyp w swojej wędrówce doszedł w końcu do Teb. Pokonał sfinksa, a w nagrodę dostał rękę wdowy po Lajosie i jednocześnie własnej matki - Jokasty. Nie wiedząc, że chęć ucieczki przed własnym losem doprowadziła go do spełnienia całej ciążącej nad nim klątwy.

Tragizm Edypa polega na ciążącym nad nim fatum, jego życie już z góry było przesądzone i cokolwiek by nie czynił i tak powracał na drogę prowadzącą do tragedii. Nikt już nie miał na to wpływu.

Tragedie, których przyczyną są sprzeczne racje, nierozwiązywalne problemy, wybory i decyzje, z których każda prowadzi do klęski, są nam znane z historii i życia codziennego. Często bywa, że człowiek musi wybierać między tym, co dyktuje mu rozum i tym, co nakazuje mu serce. Od zarania dziejów, trwa bezwzględna walka o władzę, w której przestają liczyć się względy rodzinne i prawa moralne.