Pierwotniaki w zależności od organellom ruchu dzielimy na:
a) orzęski np.(rzęski) –pantofelek, - wilczyk – trąbik
b) wiciowce np.(wici) –euglena, - świdrowiec
c) zarodziowce np.– ameby
d) otwornice np. (nibynóżki) – otwornica
czynności życiowe pantofelka :
- poruszanie się (rzęski),
- odżywianie się (cudzożywne, trawienie w wodniczkach pokarmowych),
- wymiana gazowa (całym ciałem),
- wydalanie(przez wodniczki tętnicze),
- rozmnażanie (przez podział komórki),
- wrażliwość na światło, temp, sub. chemiczne
znaczenie pierwotniaków
– wchodzą w skład zooplanktonu, pokarm dla zwierząt,
- z pancerzyków otwornic powstają skały osadowe,
- żyją w symbiozie z zwierzętami roślinożernymi (pomagają im trawić pokarm w jelitach),
- oczyszczają wodę,
-wywołują choroby (komary-malarie, śpiaczka afrykańska - świdrowiec, czerwonka pełzakowata - ameby pełzakowate, rzęsitkownica – rzęsistek pochwowy
owady są kosmopolitami –opanowały wszystkie środowiska na całej ziemi
Typy aparatów gębowych:
- gryzący (krótkie silne szczęki, np. chrabąszcz)
- Gryząco liżący (pszczoła),
- ssący (motyl, długa trąbko),
- obrzydliwy (liżący, np. mucha),
- kłująco-ssący (komar)
Typy odnóży:
- kroczne (bierzne, mucha),
- skoczne (konik polny),
- pływne (pływak, wioślak),
- grzebiące (grzebane, turkuć podjadek),
- chwytne(modliszka),
- przekształcone w koszyczki (pszczołą)
Typy skrzydeł:
a) błoniaste (równej wielkości[wazki] nierównej wielkości (osa), zredukowane do 1 pary(mucha) przezmianki 2pra
b)skórzaste: stonki, biedronki
c)pokryte barwnymi łuskami np. motyl, ćma