Andrzejki - listopadowy dzień wróżb i zabaw
Cele:
- umiejętność wypowiadania się na określony temat
- uważnie słuchać czytany tekst
- zredagować odpowiedzi na pytania
- stworzenie możliwości większej integracji grupy
- udział wszystkich uczniów we wróżbach andrzejkowych,
- wdrażanie do kultywowania obrzędów i tradycji ludowych,
- poznanie zwyczajów i tradycji ludowych związanych z andrzejkami
- umiejętność wyrażania uczuć i przeżywania radości zabawy
- umiejętność wymienienia zwyczajów i obrzędów andrzejkowych
- umiejętność wypowiadania się na temat wróżb i przepowiedni
- umiejętność współdziałania w grupie
Środki dydaktyczne: wiersz B. Michalca „Andrzejkowe wróżby”, Gwiazdy z różnymi obrazkami, butelka, kapcie dzieci, karteczki z obrazkami różnych zawodów, serca z wypisanymi imionami, tabelki z różnymi danymi dotyczącymi osób, świece,
Przebieg zajęć:
1. Powitanie. Rozmowa na temat znaczenia andrzejek
- O jakim dniu mówi temat?
- Kto wróży sobie w andrzejkowy wieczór?
- Kiedy wróżą sobie chłopcy? (w wieczór św. Katarzyny)
- Czego chcemy dowiedzieć się z wróżb?
2. Nauczyciel czyta wiersz pt. Andrzejkowe wróżby:
Będziemy wróżyć? Czemu nie!
Już błyszczą kocie oczy w mroku...
Wieczór andrzejek zdarza się
Raz jeden tylko w całym roku.
Woda gotowa, jest wosk już,
Cienie swój zaczynają teatr.
Na ścianę jak zza siedmiu mórz
Wielka wpływa karawela*...
A może to jest chiński smok?
A może róża, proszę pana?
Już błyszczy w kocich oczach mrok
I przyszłość w gwiazdach jest schowana.
Za karawelą pędzi pies,
I koń z wielbłądem w parze bryka.
Jest kształt Europy, Azja jest,
Jest pół Australii i Afryka.
Więc może zechce ze mną kto
Nad wyjaśnieniem wróżb się biedzić?
Wiedziałby wszystko stary kot...
Lecz w oczach schował odpowiedzi.
Bogusław Michalec
Po przeczytaniu wiersza N. wyjaśnia wszystkim cel spotkania i opowiada legendę o andrzejkowych wróżbach.
Dawno, dawno temu w przedostatni dzień listopada, w przeddzień imienin Andrzeja wszystkie panny i kawalerowie poprzez wróżby próbowali dowiedzieć się o swoim losie. Kiedy odbędzie się ich ślub? Jak ma na imię przyszły mąż czy żona? Spośród wielu andrzejkowych wróżb do naszych czasów przetrwały dwie najważniejsze. Pierwsza to przestawianie butów. Dziewczyna, której but pierwszy przekroczy próg, najwcześniej wyjdzie za mąż. Druga to lanie wosku przez dziurkę od klucza. Dzisiaj nie traktujemy andrzejkowych wróżb tak poważnie, jak robiono to dawniej. Wróżenie w andrzejkowy wieczór to przede wszystkim dobra zabawa i właśnie do takiej wesołej, wspólnej zabawy zapraszam wszystkie dzieci i dorosłych.
Wróżby:
3. Wróżba "Co mówią gwiazdy?"
Na środku sali leży butelka, a wokół niej gwiazdy - symbole. Każdy kręci butelką, N. odczytuje symbol, który wskazuje butelka.
- Korona - W przyszłości będziesz ważną osobą. Obejmiesz ważne stanowisko.
- Serce - Czeka cię wielka miłość i szczęście rodzinne.
- Moneta - Będziesz bardzo bogatym biznesmenem. Sukces w interesach.
- Gwiazda - Przed tobą kariera aktorska lub piosenkarska. Będziesz gwiazdą.
- Palma - Czekają cię wspaniałe przygody. Zostaniesz podróżnikiem.
- Różaniec - Będziesz księdzem lub zakonnicą.
- Jabłko - Nowe życie, odrodzenie, ożywienie interesów.
4. Buty- ustawianie butów jeden za drugim po przekątnej sali; który wyjdzie pierwszy za drzwi ta dziewczyna/ chłopiec, wyjdzie pierwsza za mąż/ ożeni się (w grupach młodszych but wskazuje dziecko, które pojedzie w podróż dookoła świata);
5. "Kim będę, gdy dorosnę?" - dzieci losują karteczki, na których są symbole różnych zawodów. Wróżba przepowiada, jaki zawód będą wykonywali w przyszłości. (Można również wylosować kartkę z napisem "milioner"); np.:
- lekarz
- urzędnik
- wielki podróżnik
- muzyk
- nauczyciel
- sportowiec
- osoba duchowna
- wielka niewiadoma
itp.
Można dodać również inne obrazki.
6. „Żeby mi się dostał jaki chłopiec ładny dostała jaka panna ładna)...”
Zapraszam pięć kolejnych osób, które wylosujemy:
Żeby mi się dostał jaki chłopiec ładny dostała jaka panna ładna)...
Wybrana osoba wymienia 4 liczby od 1 do 10, wróżka - chłopcom a czarnoksiężnik - dziewczynom odczytuje i zapisuje na seduszku z "tabelek" dane o przyszłym mężu (żonie)
Np. jeśli wymieni liczby: 6, 9, 10, 1 to wróżka odszukuje te numery i odczytuje: Marzena, kosmetyczka, lubi robótki na drutach, elegancka.
(pomoce: kartki dla chłopców i dziewczyn zawierające wiadomości na temat przyszłego wybranka: imię, zawód hobby, "na oko")
7 "Imiona" - przekłuwanie serca z wypisanymi imionami chłopców z jednej
strony, dziewczyn z drugiej. Wróżba daje odpowiedź na pytanie o imiona
przyszłych żon i mężów;
8. Wirujące butelka
Ustawiamy się kołem. W środku kręgu położymy butelkę a następnie puścimy ją w ruch wirowy. Musimy w tym momencie zamknąć oczy i o czymś pomyśleć. Gdy butelka przestanie się obracać, jej szyjka wskaże tego, komu pierwszemu spełnią się marzenia.
W przypadku niewielkiej ilości czasu wybieramy kilka najciekawszych wg nasz zabaw i przeprowadzamy z grupą.
Podsumowanie zabaw przez dzieci i podziękowanie im za zajęcia