Podsumowanie wiadomości z chemii po klasie I.

Mieszanina - powstaje po wymieszaniu ze sobą co najmniej 2 składników.

Mieszanina jednorodna - to mieszanina której składników nie jesteśmy w stanie rozróżnić gołym okiem ani za pomocą prostych przyrządów optycznych.

Mieszanina niejednorodna - mieszanina, której składniki możemy zobaczyć gołym okiem lub za pomocą prostych przyrządów optycznych

Metody rozdzielania mieszanin jednorodnych: odparowanie, krystalizacja, destylacja

Krystalizacja - polega na wydzielaniu się substancji w postaci kryształków z roztworu wskutek np. odparowania roztworu

Destylacja - polega na rozdzieleniu składników, wykorzystując różnice w temperaturach ich wrzenia. Ciekłą mieszaninę jednorodną umieszcza się w kolbie destylacyjnej podłączonej do chłodnicy. Mieszaninę ogrzewa się, kontrolując na termometrze jej temperaturę. Składniki mieszaniny kolejno skraplają się w chłodnicy i ściekają do podstawowego naczynia.

Metody rozdzielania mieszanin niejednorodnych: sedymentacja, dekantacja, sączenie, mechanicznie, rozdzielacz, magnez, laska ebonitowa

Sedymentacja - to opadanie na dno naczynia cząsteczek ciała stałego pod wpływem siły ciężkości

Dekantacja - polega na oddzieleniu ciała stałego od cieczy przez zlanie klarownej cieczy znad osadu.

Sączenie (filtracja) - polega na przelewaniu mieszaniny cieczy z ciałem stałym przez sączek z bibuły umieszczony na lejku.

Reakcja chemiczna - to przemiana chemiczna w wyniku której powstaje zupełnie nowa substancja o zupełnie nowych właściwościach.

Zjawisko fizyczne - to przemiana w wyniku której nie powstaje żadna nowa substancja.

Pierwiastek - substancja prosta, której nie można rozłożyć na prostsze.

Związek chemiczny - to substancja złożona z co najmniej 2 różnych pierwiastków połączonych ze sobą trwale.

Antonine Lavoisier odkrył powietrze.

Reakcja syntezy (łączenia) - reakcja chemiczna, podczas której z kilku substratów powstaje jeden produkt

Substraty - substancje wzięte do reakcji i ulegające przemianom chemicznym.

Produkty - substancje powstające w wyniku reakcji chemicznych.

Reagenty - substraty i produkty reakcji.

Reakcja analizy (rozkładu) - reakcja podczas której z jednego substratu powstaje kilka produktów.

Utlenianie - reakcja chemiczna zachodząca pomiędzy tlenem i innym pierwiastkiem-tworzenie tlenków.

Spalanie - to gwałtowne utlenianie, któremu towarzyszy ciepło i światło.

Z azotu otrzymuje się amoniak.

Reakcja wymiany - reakcja chemiczna, podczas której z kilku substratów powstaje kilka produktów.

Higroskopijność - zjawisko pochłaniania pary wodnej przez pewne substancje.

Reakcje endoenergetyczne - reakcje chemiczne do których przebiegu konieczne jest stałe doprowadzanie energii.

Reakcje egzoenergetyczne - reakcje chemiczne przebiegające z wydzieleniem energii.

Reakcja redox = utlenianie + redukcja

Redukcja - odłączanie tlenu

Reduktor - substancja, która przyłącza tlen

Dyfuzja - zjawisko samorzutnego mieszania się cząsteczek stykających się substancji

TEORIA DALTONA
1. Atomy mają kształt kulisty
2. Atomy tego samego pierwiastka są identyczne pod względem masy i rozmiarów
3. Atom jest najmniejszą cząstką pierwiastka, która posiada wszystkie cechy tego pierwiastka
4. Atomy łączą się, tworząc cząsteczki
5. Związek chemiczny jest zbiorem tych samych cząsteczek

Masa atomowa - masa atomu wyrażona w atomowych jednostkach masy-1u

Prawo zachowania masy - masa substratów, jest równa masie produktów

Budowa atomu - jądro, neutrony, protony, elektrony

Atom - układ złożony z jadra atomowego i poruszających się wokół jądra elektronów tworzących powłoki elektronowe

Jądro - najbardziej wewnętrzna, dodatnio naładowana część atomu, zawierająca protony i neutrony zwane łącznie nukleonami

Proton - cząstka podstawowa, składnik jądra atomowego, o masie równej 1u i ładunku elektrycznym równym jednemu elementarnemu ładunkowi dodatniemu

Neutron - cząstka podstawowa, składnik jądra atomowego, o masie równej 1u i nie mające ładunku elektrycznego

Powłoka elektronowa - (poziom energii) tworzą ją poruszające się w różnej odległości od jądra elektrony

Elektron - cząstka podstawowa, poruszająca się wokół jądra atomowego, mająca ładunek elektryczny równy jednemu elementarnemu ładunkowi ujemnemu i masie równej 1/1840 u.

Rdzeń atomowy - jadro z elektronami znajdującymi się na wewnętrznych powłokach elektronowych

Numer grupy - ilość elektronów walencyjnych

Numer okresu - ilość powłok elektronowych

Z - liczba atomowa = ilość protonów, liczba elektronów, ładunek jądra

A - masa atomowa = masa protonów i neuronów

Izotopy - atomy tego samego pierwiastka różniące się między sobą liczbą neutronów w jądrze

Okres połowicznego rozpadu (zaniku) - okres pół trwania. Jest to czas po upływie którego w próbce pierwiastka połowa atomów ulega rozpadowi

Wiązanie kowalencyjne niezpolaryzowane - występuje pomiędzy atomami tego samego pierwiastka (niemetali) dając cząsteczki homojądrowe np. H2,O2

Wiązanie kowalencyjne zpolaryzowane - występuje pomiędzy atomami różnych pierwiastków(niemetali) dając cząsteczki heterojądrowe

Dipol - cząsteczka dwubiegunowa tworząca układ polarny - biegun dodatni (+) i biegun ujemny (-)

Wiązanie jonowe - występuje pomiędzy metalami i niemetalami (1 i 2 grupa, 16 i 17 grupa)

Jony - atomy obdarzone ładunkiem elektrycznym dodatnim lub ujemnym

Kationy - jony dodatnie

Aniony - jony ujemne

Wartościowość (od numeru grupy) - liczba wiązań za pomocą których atomy łączą się ze sobą (wiązanie kowalencyjne), lub ładunek jodu (wiązanie jonowe) Wartościowość związana jest z liczbą elektronów walencyjnych

Wzór sumaryczny - wzór uwzględniający tylko rodzaje i liczbę atomów

Wzór strukturalny - wzór uwzględniający rodzaj i liczbę atomów oraz liczbę wiązań.
O2 H2 N2 Cl2 Br2 I2 F2
W wodzie dobrze rozpuszczają się substancje o budowie polarnej.

Stany skupienia wody:
Lód --> topnienie --> Ciekła woda --> krzepnięcie --> lód
Ciekła woda --> skraplanie --> Para wodna --> parowanie--> Ciekła woda
Para wodna --> resublimacja --> lód --> sublimacja--> Łód

Szybkość rozpuszczania się substancji zależy od:
- temperatury
- mieszania
- rozdrobnienia substancji rozpuszczanej

Podział roztworu ze względu na
- ilość substancji rozpuszczonej: roztwór nasycony i nienasycony(rozcieńczony, stężony)
- wielkość cząsteczek substancji rozpuszczanej roztwór właściwy, koloid, zawiesina

Roztwór nasycony - roztwór, w którym w danej temperaturze nie można rozpuścić więcej danej substancji

Roztwór nienasycony - roztwór, w którym w danej temperaturze można rozpuścić pewną ilość danej substancji

Roztwór właściwy - roztwór którego cząstki są niezauważalne.

Roztwór koloidalny - roztwór w którym cząsteczki mogą być zauważalne

Zawiesina - mieszanina cieczy i ciała stałego, której cząstki są wyraźnie zauważalne

Rozpuszczalność substancji - to max. liczba gramów substancji, którą można rozpuścić w 100 gramach rozpuszczalnika w danej temperaturze aby otrzymać roztwór nasycony

Rozpuszczalność substancji zależy od:
- temperatury
- rodzaju substancji
- rozpuszczalnika

Stężenie procentowe roztworu - jest to liczba gramów substancji rozpuszczonej w 100 gramach roztworu.
C% = Ms * 100% / Mr
Mr = masa roztworu = M substancji + M rozpuszczalnika

Praca sporządzona na podstawie notatek z zeszytu, również w załączniku wraz z rysunkiem budowy atomu oraz schematem zmian stanów wody.