Migracje

1. Migracja

Jest to wędrówka, przemieszczenie się ludności prowadzące do zmiany miejsca zamieszkania lub pobytu
jest dwukierunkowa:

a) Imigracja - napływ ludności do miejsca przeznaczenia
b) Emigracja – to odpływ ludności z miejsca pochodzenia do miejsca przeznaczenia


Ze względu na czas trwania migracje mogą być :
a) Stałe
b) Tymczasowe

Ze względu na obszar obejmowania migracje mogą być:
a) Zewnętrzne- tzn. pomiędzy różnymi krajami , kontynentami
b) Wewnętrzne – obejmujące granice jednego kraju lub regionu

2. Przyczyny migracji:

a) Swobodne - w wyniku dobrowolnej decyzji i wyboru
- Zmiana miejsca zamieszkania
- Migracje zarobkowe
b) Wymuszone – wynikające z zdecydowanego pogorszenia się warunków życia
- Głód
- Wojna
- Deportacje
- Wysiedlenia
- Prześladowania
- Klęski żywiołowe
- Katastrofy ekologiczne

3. Czynniki sprzyjające migracjom:
- zróżnicowanie atrakcyjności przestrzeni
- zróżnicowanie dochodów, warunków życia – w tym szczególna rola nowych inwestycji w przemyśle – przykład: Warszawa, Poznań i Kraków a Ściana Wschodnia w Polsce,
- zasoby mieszkaniowe,
- polityka państwa – prawo meldunkowe - azyl lub wiza w celu: zagospodarowania terenów cennych strategicznie (tereny sporne w Izraelu), zagospodarowania pustkowi demograficznych (południowa Amazonia), zagospodarowania terenów o cennych zasobach naturalnych - np. przymusowe przesiedlenia z Rosji do Kazachstanu w celu zagospodarowania zasobów węgla i miedzi,
- zróżnicowanie przestrzenne zasobów pracy (ludzkich),
korzystna faza cyklu koniunkturalnego - dynamiczny wzrost gospodarczy (tworzenie miejsc pracy, poprawa infrastruktury, wzrost płac).


4. Migrantom na drodze wyrastają jednak pewne przeszkody, które stanowią główne przyczyny małej mobilności ludności. Należą do nich:
-bariery polityczne - prawdopodobnie główna przyczyna niskiej mobilności ludności w skali świata,
-bariery językowe - jedna z głównych przyczyn niskiego poziomu migracji międzynarodowej w Unii Europejskiej i na innych obszarach bez barier politycznych,
-bariery kulturowe,
-bariery infrastrukturalne - np. słaby rozwój mieszkalnictwa (ważne w Polsce).

5. Migracja jako zjawisko przestrzenne:
- przewaga migracji na małe odległości, w migracjach na małe odległości dominują kobiety,
- w migracjach na duże odległości dominują mężczyźni.
- przewaga migracji ze wsi do miast
- sukcesja: migracja początkowo ze strefy podmiejskiej do centrum, potem z dalej położonych terenów do strefy podmiejskiej,
- rozchodzenie się migracji wzdłuż szlaków transportowych,
- zatrzymywanie się części migracji w punktach sposobności pośrednich,
- przepływ powrotny,
- duże miasta mają większy zasięg oddziaływania niż małe miasta, wielkość zasięgu zależy od kosztów pokonywania odległości - obecnie maleje zakres dojazdów do pracy.
- natężenie migracji rośnie proporcjonalnie do liczby mieszkańców, a odwrotnie proporcjonalnie do kwadratu iloczynu odległości jednostek osadniczych, pomiędzy którymi zachodzi migracja.


6. Selektywność migracji:
- wiek - ruchliwość jest większa w przypadku grup wiekowych 18-35 lat oraz 0-4 lata.
- stan cywilny - osoby wolne.
- miejsce zamieszkania - częściej migrują osoby ze wsi.
- płeć -bardziej ruchliwe są kobiety.
- cechy osobowe - przedsiębiorczość, ryzykanckie skłonności, energiczność, przynależność do narodu wędrującego - Cyganie, nomadowie w krajach pustynnych, dobre zdrowie.
- selekcja negatywna i selekcja pozytywna.

7. Skutki migracji na przykładzie Polski:

- wpływ na przyrost naturalny i strukturę demograficzną (niedobór kobiet w Polsce północno-wschodniej, odmłodzone i dojrzałe społeczeństwa w regionach Polski),

- pośredni wpływ na warunki prowadzenia działalności gospodarczej

- odpływ ludności wywołuje spadek realnego popytu – przykład Ściany Wschodniej – wymieranie ludności, ubożenie, narastanie ryzyka inwestycyjnego

- wpływ na rynek pracy i bezrobocie w Polsce – utajone (przeludnienie agrarne) i jawne (tereny północne Polski)

- oddziaływanie na strukturę społeczną (przykład Zambrowa, Nowej Huty – podziały społeczne, elity, partykularyzm)

8.Uchodźstwo

Uchodźstwo - proces opuszczania stałego miejsca zamieszkania przez osoby zagrożone prześladowaniami będącymi wynikiem konfliktów zbrojnych - zewnętrznych i wewnętrznych, polityki państwa itp.


20 czerwca przypada Międzynarodowy Dzień Uchodźcy

Uchodźców jest w Polsce niewielu. Udzielenie im pomocy nie jest obciążeniem dla budżetu państwa: trudno twierdzić, że pomoc 300 osobom rocznie przekracza możliwości 40-milionowego narodu.