Znaczenie wody w przyrodzie

Woda na równi z powietrzem i glebą stanowią istotny składnik środowiska. Jest jednym z podstawowych elementów przyrody, decydującym o istnieniu życia na Ziemi. Jest niezastąpiona w życiu i gospodarce człowieka. Stanowi przedmiot konsumpcji, warunek higieny i rekreacji.

Zasoby wodne Ziemi szacowane są na około 1,3 do 1,5 mld km3. Wody słone stanowią 96,5% ogólnych zasobów Ziemi. Reszta zaś to wody słodkie, które są podstawą życia na naszej planecie.

Woda, czyli tlenek wodoru, jest w zwykłych warunkach bezbarwną cieczą krzepnącą w temperaturze 0oC i wrzącą w 100oC. Gęstość wody wynosi 1g/cm3. Ta ciecz należy do nielicznych substancji, które krzepnąc zwiększają swoją objętość. Konsekwencją tego jest to, że lód ma gęstość 0,917g/cm3, co pokazuje nam, że jest lżejszy od wody i pływa po niej, przy czym 87% bryły znajduje się pod wodą.

Ta ciecz przyczynia się również do tworzenia gleby. Powoduje to zjawisko zachodzące w pustkach i szczelinach skalnych, gdzie krzepnąca woda m. in. kruszy skały. Woda jest jedyną substancją, która występuje w przyrodzie w trzech stanach skupienia: stałym, np.: w postaci lodu występującego w pobliżu biegunów i na szczytach wysokich gór; ciekłym, np.: w zbiornikach naturalnych; i gazowym w postaci pary wodnej w powietrzu.

Para wodna jest lżejsza od powietrza, dzięki czemu woda parująca z wód powierzchniowych unosi się do góry tworząc chmury.
Woda jest także bardzo dobrym rozpuszczalnikiem wielu związków chemicznych w trzech stanach skupienia. Wynikają z tego korzyści, ale także zagrożenia dla środowiska. Woda umożliwia nam nie tylko mycia, pranie i sporządzanie napojów, ale przede wszystkim wykorzystywana jest w procesach produkcji przemysłowej. Tu pojawiają się niebezpieczeństwa polegające na rozpuszczaniu substancji szkodliwych dla zdrowia, często silnych trucizn, które z wodą wnikają do gleby, rzek i jezior.

Bezbarwna ciecz jest zasadniczym i głównym pod względem masy składnikiem żywej komórki. Dlatego też bardzo niewielką część zasobów wody słodkiej na Ziemi, tworzą wody biologiczne – czyli te w organizmach żywych. W ciele człowieka woda stanowi 65% całej masy. Mózg zawiera ok. 80% wody.

Ciecz ta ma pięć najważniejszych funkcji biologicznych:
- jest podstawą płynów ustrojowych,
- reguluję temperaturę
- uczestniczy w przebiegu wielu procesów przemiany materii,
- utrzymuje odpowiednie wymiary i kształty komórek,
- stanowi środek transportu wewnątrzustrojowego oraz środowisko niezbędne do usuwania końcowych produktów metabolizmu i metabolitów szkodliwych.

Wodę zawierają również rośliny 50-75%.

Między organizmami żywymi i ich otoczeniem zachodzi nieustanna wymiana wody. Na przykład bilans wodny zdrowego człowieka wynosi ok. 2,5 l wody przyjmowanej w ciągu doby w napojach i potrawach, a wydalanej przede wszystkim w moczu i pocie. Utrata 1/5 wody powoduje śmierć po kilku dniach.

W codziennym życiu człowieka woda jest bardzo potrzebna. Człowiek w ciągu doby zużywa 140 l wody pitnej, w tym: 50 l do kąpieli, 36 l do WC, 32 l do prania, 14 l do mycia naczyń i sprzątania pomieszczeń, 6 l do picia i gotowania, a 2 l marnuje się przez nieszczelne krany.

Dużych ilości wody wymaga hodowla zwierząt: na chów koni i bydła rogatego w ciągu doby 60 l na sztukę, a na trzodę chlewną – 20 l. Jednak głównym odbiorcą wody jest współczesny przemysł. Na przykład na wyprodukowanie 1 l napoju zużywa się średnio 20 l wody, na 1 kg stali – 100 l, na książkę – 250 l, na 1 kg tworzywa sztucznego – 1000 l, a na samochód – 150000 l.