Kiedy codziennie, wykonujemy podstawowe czynności związane z użyciem nieodnawialnych źródeł energii, nie zdajemy sobie sprawy z tego, że kiedyś nam ich zabraknie i będziemy musieli zastąpi je innymi substytutami. Już dziś powinniśmy zatroszczyć się o to, jak będzie wyglądało nasze dalsze życie w coraz to nowocześniejszym świecie. Musimy zmniejszyć ilość używanej energii, oraz produkować ją w sposób zaspokajający potrzeby, a jednocześnie jak najmniej zanieczyszczający naszą Ziemię. Zasoby naturalnych surowców energetycznych są coraz mniejsze., a ich wydobywanie wiąże się z zagrożeniem dla środowiska. W mediach często możemy usłyszeć o efekcie cieplarnianym, który stanowi największe wyzwanie stojące przed ludzkością. Kryzys energetyczny spowodował wzrost ceny otrzymania energii z tradycyjnych źródeł, zaczęto interesować się odnawialnymi źródłami energii. Coraz częściej także w naszym regionie możemy zauważyć większą liczbę wiatraków, baterie słoneczne na niektórych budynkach, domach itp. Jednak nie każdy ma warunki i jest gotowy zainwestować w tego typu urządzenia. Pomimo wielu trudności musimy zadbać o nasze dalsze zapotrzebowanie w przyjazną energię elektryczna, która według ustaleń Rady Europejskiej ma Stanowic 20% całkowicie wytwarzanej energii. Obecnie wykorzystanie tego rodzaju energii w naszym kraju jest nie wielkie i nie przekracza 2, 5% całkowitego zużycia energii pierwotnej. Zastanówmy się, więc nad wartością nieodnawialnych i odnawialnych źródeł energii.
Nieodnawialne źródła energii to wszelkie źródła energii, które nie odnawiają się w krótkim okresie. Ich wykorzystanie jest znacznie szybsze niż uzupełnianie zasobów. Naturalne zasoby Ziemi takie jak węgiel, ropa czy gaz nieuchronnie ulegają wyczerpaniu, a ich wydobywanie wiąże się z zanieczyszczaniem środowiska oraz prowadzeniem do zjawisk efektu cieplarnianego. Za zmiany klimatu odpowiedzialny jest CO2 (dwutlenek węgla), który stanowi 80% gazów cieplarnianych, zwiększając temperaturę na Ziemi.
Ropa naftowa jest głównym światowym paliwem i dostarcza 37% całej energii. Jeśli nie zmniejszymy tempa wydobywania albo nie odnajdziemy nowych pól naftowych to źródła mogą zostać wyczerpane w przeciągu 45-50 lat! Jest to bardzo krótki okres czasu a zapotrzebowanie na ropę naftową nie maleje, wręcz odwrotnie wzrasta wraz z rosnącą liczbą ludzi na świecie. Gaz ziemny stanowi 18% energii światowej i jest czyściejszy niż ropa czy węgiel. W czasie jego wydobycia, a następnie transportowania są przestrzegane wszystkie zasady ochrony środowiska naturalnego. Tylko przy jego spalaniu są emitowane nieznaczne ilości szkodliwych gazów. Niestety jego zasoby nie są zbyt duże i zostaną wyczerpane w ciągu 60 lat. Węgiel kamienny także zaliczany jest do nieodnawialnych źródeł energii, ponieważ jego złoża nie odnawiają się w krótkim okresie czasu. Surowiec ten dostarcza nam 23% energii i wystarczy go najprawdopodobniej na najbliższe kilkaset lat. Powoduje on jednak większe zanieczyszczenie środowiska niż ropa czy gaz. Spalanie węgla w energetyce powoduje powstawanie emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz wytwarzanie dużej ilości stałych produktów ubocznych. Tak więc możemy zauważyć, że nieodnawialne źródła energii i ich wydobywanie ma więcej właściwości szkodliwych dla środowiska. W codziennym życiu nie zdajemy sobie sprawy z tego, że wykonując podstawowe czynności takie jak używanie prądu, opału itp. także przyczynia się do zanieczyszczenia naszej Ziemi.
Energia jądrowa, energia uzyskiwana z rozszczepienia bardzo ciężkich jąder lub z syntezy lekkich pierwiastków. Stanowi ok. 4% energii światowej. Jest jednak bardzo droga a przede wszystkim niebezpieczna. Po tragicznej katastrofie w Czarnobylu (24IV 1986r) dowiadujemy się jak groźna jest dla ludzkości ta energia, w której zginęło 30 osób a ponad 200 zachorowało na chorobę popromienną. Ocenia się, że była to największa katastrofa w historii energetyki jądrowej i jedna z największych katastrof przemysłowych XX wieku. Musimy zapobiegać takim katastrofom. Uważam, że nasza planeta jest doskonale przystosowana do potrzeb człowieka. Możemy wykorzystywać siłę wiatru, wody itp. do produkowania energii elektrycznej. Te czynniki zaliczamy do odnawialnych źródeł.
Zasoby odnawialne źródeł energii same się odnawiają i z tego powodu są praktycznie niewyczerpalne, a przy tym nie zanieczyszczają środowiska naturalnego. Słońce dostarcza nieprzerwanie energie. Zamiana "energii słonecznej w energię cieplną" jest rozwiązaniem optymalnym.
Energia słoneczna jest dostępna prawie nieograniczenie i przy jej wykorzystaniu nie powstają żadne emisje obciążające środowisko. Około 40% promieniowania słonecznego dochodzącego do naszej planety jest odbijane przez atmosferę, 20% jest przez nią pochłaniane, a tylko 40% energii dociera do powierzchni Ziemi. Oświetlenie powierzchni Ziemi nie jest równomierne. Zależy od szerokości geograficznej, pory roku i pory dnia. Obliczono, że jednemu metrowi kwadratowemu powierzchni Ziemi Słońce dostarcza w ciągu dnia na naszej szerokości geograficznej średnio 2,7 kWh energii. Jest to wartość równa energii, jaką uzyskujemy ze spalenia jednej trzeciej litra benzyny. Z myślą, z jednej strony o kryzysie energetycznym, a z drugiej o ochronie środowiska, powstają projekty bezpośredniego wykorzystania energii słonecznej na ogromną skalę, chociaż energia uzyskana z baterii słonecznych jest około pięć razy droższa niż z konwencjonalnych źródeł. Warto jednak korzystać z tego typu energii, chociażby, dlatego, że dbamy o nasze środowisko i wiemy, że energia słoneczna jest niewyczerpalna.
Energia wiatru jest jednym z odnawialnych źródeł energii. Współcześnie stosowane turbiny wiatrowe przekształcają ją na energię mechaniczną, która dalej zamieniana jest na elektryczną. Jest coraz częściej wykorzystywane również, dlatego, że nie szkodzi otaczającemu nas środowisku, a jeśli nawet to w niewielkim stopniu, nieporównywalnym do metod stosowanych w konwencjonalnej energetyce. Na dzień dzisiejszy energia wietrzna zaspakaja jedynie w 1% zapotrzebowanie energetyczne naszego świata, a mogłaby pokryć 20%. Szczęśliwie wciąż udział energii wiatru rośnie. Energia wytwarzana w ten sposób zaliczana jest do tanich. Jej postać, forma czy wykorzystanie może być różne, ale przede wszystkim potrzebujemy jej przy produkcji przemysłowej, transporcie, ogrzewaniu czy oświetleniu. Energia wiatru jest dziś powszechnie wykorzystywana także w gospodarstwach domowych, jak i na szerszą skalę w elektrowniach wiatrowych. Stosowanie tego typu rozwiązań nie jest bardzo kosztowne, ze względu na niezbyt skomplikowaną budowę urządzeń. W niektórych krajach budowane są elektrownie wiatrowe składające się z wielu ustawionych blisko siebie turbin – tzw. farmy wiatrowe. Skupienie turbin pozwala na ograniczenie kosztów budowy i utrzymania oraz uproszczenie sieci elektrycznej. Farmy wiatrowe to nasza największa nadzieja - najlepsza znana energia odnawialna, którą można by zastąpić paliwa kopalne w przestrzeni zaopatrzenia w elektryczność.
Energia geotermalna jest energią wnętrza Ziemi zgromadzoną w skałach i wodach podziemnych. Ciepło we wnętrzu Ziemi jest częściowo ciepłem pierwotnym, które powstało w trakcie formowania się naszej planety, a częściowo jest ciepłem pochodzącym głównie z rozpadu pierwiastków promieniotwórczych takich jak uran, tor czy potas. Temperatura zwiększa się z głębokością, w jądrze Ziemi osiągając nawet 6000C. Energia geotermalna nie powoduje wydzielania jakichkolwiek szkodliwych substancji, a jej źródła nie ulegają wyczerpaniu. Urządzenia techniki geotermalnej nie zajmują wiele miejsca i nie wpływają prawie wcale na wygląd krajobrazu. Źródła ich nie podlegają wahaniom warunków pogodowych i klimatycznych. Jest to także dobrym rozwiązaniem na zastąpienie nieodnawialnych źródeł energii.
Biomasa to najstarsze i najszerzej współcześnie wykorzystywane odnawialne źródło energii. Należą do niej zarówno odpadki z gospodarstwa domowego, jak i pozostałości po przycinaniu zieleni miejskiej. Biomasa to cała istniejąca na Ziemi materia organiczna, wszystkie substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego ulegające biodegradacji. Biomasą są resztki z produkcji rolnej, pozostałości z leśnictwa, odpady przemysłowe i komunalne. Specjalnie po to, by pozyskiwać biomasę uprawia się pewne rośliny – przykładem tego jest wierzba wiciowa, rdest czy trzcina pospolita. Biomasę warto wykorzystywać z wielu powodów. Paliwo to jest nieszkodliwe dla środowiska: ilość dwutlenku węgla emitowana do atmosfery podczas jego spalania równoważona jest ilością CO2 pochłanianego przez rośliny, które odtwarzają biomasę w procesie fotosyntezy. Ogrzewanie biomasą staje się opłacalne - ceny biomasy są konkurencyjne na rynku paliw. Wykorzystanie biomasy pozwala wreszcie zagospodarować nieużytki i spożytkować odpady.
Woda jest nam niezbędna do życia. Bez niej nie byłoby ludzi, roślin, zwierząt…. Nie jesteśmy w stanie wyobrazić sobie jej braku. Pośród wielu jej oczywistych zastosowań możemy wyróżnić jeszcze jedno, czyli produkowanie dzięki niej energii elektrycznej. Najczęściej na dużą skalę energia wody uzyskiwana jest w elektrowniach wodnych budowanych na rzekach o dużym natężeniu przepływu i dużym spadzie. Elektrownia wodna (hydroelektrownia) to zakład, w którym energia wody zamieniana jest na energię elektryczną. W przypadku hydroelektrowni czerpiących energię ze spadku wody, odpowiednie warunki do budowy zakładu trzeba często stwarzać sztucznie, na przykład przez podniesienie górnego poziomu wody lub obniżanie poziomu dolnego. Jest to oszczędny i prosty sposób do pozyskiwania energii elektrycznej.
Teren naszego województwa podkarpackiego jest obfity w zasoby odnawialnych źródeł energii. Zadowalające jest stawianie wiatraków, których na naszym terenie jest już około dwudziestu, nie licząc tych przydomowych. Charakterystyczne jest także wykorzystanie energii wody. Słynny pod tym względem jest Zespół Elektrowni Wodnych Solina-Myszkowce. Jest to Spółka wyspecjalizowana w świadczeniu usług eksploatacji i utrzymania urządzeń elektroenergetycznych i hydrotechnicznych, służących do wytwarzania energii elektrycznej przy wykorzystaniu technologii przyjaznych środowisku naturalnemu.
W naszym okręgu występują też znaczne ilości wód geotermalnych, które mogą by wykorzystane w energetyce cieplnej. Najwięcej źródeł znajduje się w okolicach Rzeszowa, a temperatura wody wynosi od 60 do 100 stopni Celsjusza. Takie zasoby energii mogą być użyte do ogrzewania domów i mieszkań.
Nasz region jest także dobrze nasłoneczniony, co wpływa na rozwijanie się produkcji energii cieplnej i elektrycznej. Oceny specjalistów informuję nas także o korzystnej produkcji energii pozyskiwanej z biomasy. Obecnie na naszym terenie działa kilkanaście instalacji do spalania biomasy.
Uważam, że w województwie podkarpackim znajdują się sprzyjające warunki do uzyskiwania energii ze źródeł odnawialnych. Powinniśmy zadbać o nasze środowisko wykorzystać naturalne sposoby na zdobycie energii. Dzięki temu będzie nam się lepiej żyło oraz innym przyszłym pokoleniom. Mam nadzieję, że większość społeczeństwa popiera tego typu rozwiązania i będzie dążyła do poprawy ludzkiego życia oraz otoczenia, w jakim żyjemy.