Odrodzenie Polski.

Politykami, którzy wnieśli największy wkład w dzieło odrodzenia niepodległej Polski w latach 1918-1921 byli: Józef Piłsudski, Wincenty Witos, Roman Dmowski, Wojciech Korfanty, Ignacy Paderewski i Ignacy Daszyński.
Marzenia Polaków o niepodległości zaczęły się urzeczywistniać w końcu 1918r. Rewolucja w Rosji i klęska militarna państw centralnych stworzyły dogodną sytuację do przejęcia władzy przez Polaków. Już 19.X.1918 utworzony został pierwszy lokalny organ władzy polskiej Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego. 27.X powstała w Krakowie Polska Komisja Likwidacyjna pod przewodnictwem I.Daszyńskiego i W.Witosa, która miała pełnić rolę rządu dzielnicowego dla ziem polskich zaboru austriackiego. W tym samym dniu Rada Regencyjna w Warszawie wydała dekret o tworzeniu narodowej armii polskiej.
W nocy z 6 na 7 listopada utworzył się i zaczął działać w Lublinie Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej. Na jego czele stanął przywódca PPSD-Ignacy Daszyński, a władzę nad wojskiem powierzono Edwardowi Rydzowi-Śmigłemu dowódcy POW. Rząd ten zapowiedział przeprowadzenie reform socjalnych i gospodarczych. Oprócz tego w 1918 powstał jeszcze w Poznaniu Centralny Komitet Obywatelski, związany politycznie z paryskim KNP. W przeddzień kapitulacji Niemiec, 10 listopada Komitet ujawnił się jako Komisariat Naczelnej Rady Ludowej. Na jego czele stanął Wojciech Korfanty. Równocześnie na ziemiach polskich tworzyły się Rady Delegatów Robotniczych. Kilka z nich miało charakter bolszewicki i dążyło do objęcia władzy przez komunistów, jednak zdecydowana większość starała się być organizatorem ładu i spokoju społecznego, tymczasowym ogniwem władzy państwowej i wsparciem demokratycznego rządu, gdy tylko w odrodzonej Polsce powstanie.
10 listopada 1918 przybył z Magdeburga do Warszawy brygadier Józef Piłsudski. Większość politycznych stronnictw uznała go za męża opatrznościowego i dnia 11 listopada Rada Regencyjna powierzyła mu dowództwo nad wojskiem, a w trzy dni później władzę cywilną. Jedną z najpilniejszych spraw, jakie stanęły przed odradzającym się państwem, było doprowadzenie do bezkrwawej ewakuacji garnizonu niemieckiego z Królestwa (80 tys. Żołnierzy) oraz skierowanie ewakuacji niemieckiej armii Ober-Ost z frontu wschodniego do Prus, z pominięciem centralnych ziem polskich. Problemy te udało się Piłsudskiemu szczęśliwie rozwiązać, m.in. dzięki autorytetowi, jakim cieszył się u dowództwa niemieckiego i rad żołnierskich oraz dzięki dyscyplinie społeczeństwa polskiego.
Od szybkości zakresu wprowadzanych reform zależało opanowanie w kraju chaosu i przeciwstawienie się dywersyjnym wpływom z zewnątrz. Dlatego też J.Piłsudski zrezygnował z prób tworzenia rządu tymczasowego w oparciu o koalicję stronnictw, a powołał rząd socjalistyczny Jędrzeja Moraczewskiego, spośród działaczy nie najsilniejszego, ale najbardziej doświadczonego stronnictwa-PPS. Rząd zdołał w szybkim tempie wprowadzić podstawowe reformy. Ośmiogodzinny dzień pracy, ubezpieczenia społeczne, regulacja czynszów, uprawnienia związków zawodowych i szereg innych reform wysuwały Polskę na czoło postępowych państw europejskich. Rząd Moraczewskiego wydał w dniu 28 listopada dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego, a naczelnik ustalił datę wyborów na dzień 26 stycznia 1919 r. 5 stycznia odbył się nieudany prawicowy zamach stanu przeciw socjalistycznemu rządowi Jędrzeja Moraczewskiego. Jednak wobec ciągłych ataków prawicy, Naczelnik zwolnił gabinet Moraczewskiego i 16 stycznia 1919 powołał na premiera Ignacego Paderewskiego. Dzięki temu, nowej władzy krajowej podporządkował się działający w Paryżu i uznawany przez aliantów Komitet Narodowy Polski. Stał się on odtąd zagraniczną reprezentacją Państwa Polskiego.
26 stycznia odbyły się, oparte na powszechnym bezpośrednim, proporcjonalnym, równym i tajnym prawie wyborczym, wybory do Sejmu Ustawodawczego. Z uwagi na toczące się walki, objęły one tylko Królestwo i Małopolskę zachodnią. Z pozostałych ziem włączono Polaków, posłów do parlamentów zaborczych. W lutym Sejm nadal powierzył Piłsudskiemu stanowisko Naczelnika Państwa, określając zasady, na jakich opierać się ma jego władza.Ustawa ta określana jako Mała Konstytucja obowiązywała w najtrudniejszym dla Rzeczpospolitej okresie. W okresie odradzania się państwowości polskiej nastąpiła dalsza polaryzacja stanowisk partii robotniczych wobec tego problemu. PPS opowiadała się za reformami społecznymi i pełną niepodległością narodową, kierowała Radami Delegatów i stanowiła personalną podstawę pierwszych rządów. SDKPiL połączona z PPS-lewicą w Komunistyczną Partię Robotników Polski-KPRP(18.XII.1918) były za wprowadzeniem w Polsce władzy bolszewickiej i ostro zwalczały Odrodzoną Polskę wraz z jej armią. Podobne stanowisko zajął żydowski „Bund”, który chciał „urzeczywistnić ideał proletariackiego socjalizmu”i dążył do rozpętania „światowej rewolucji proletariackiej”. Jednocześnie członkowie „Bundu” ogłosił sprzeciw wobec polskiego rządu ludowego i postulowali stworzenia własnej siły zbrojnej.
Wszystkie polskie ugrupowania o charakterze narodowym, ludowym czy chrześcijańskim – mimo dużych różnic w programach – gorąco popierały działania niepodległościowe. Nie ulega wątpliwości że wspomniani przeze mnie politycy mieli wielki wkład w odrodzenie się państwa polskiego, można powiedzieć iż byli właściwymi ludźmi na właściwych miejscach.