Współpraca regionalna i integracja ogólnoświatowa
Rada państw Morza Bałtyckiego
Powołana w 1992 roku przez Danię, Estonię, Finlandię, Islandię, Litwę, Łotwę,Niemcy, Norwegię, Polskę, Rosję i Szwecję. Jej głównym celem jest rozwijanie gospodarki morskiej, rybołówstwa, komunikacji oraz ochrona środowiska naturalnego.
Układ ogólny w sprawie taryf celnych i handlu (GATT)
Międzynarodowe porozumienie handlowe podpisane w 1947 roku w Genewie przez 23 państwa członkowskie ONZ. Najważniejszym celem GATT była likwidacja ograniczeń w rozwoju wymiany handlowej zmierzająca do liberalizacji handlu międzynarodowego, co ostatecznie miało doprowadzić do wolnej konkurencji w handlu międzynarodowym. Od lat 60. spadło znaczenie GATT w wyniku utworzenia wspólnego rynku europejskiego i powstawania na świecie innych systemów preferujących handel regionalny. W 1995 roku GATT...
Inicjatywa środkowoeuropejska (ISE)
Powstała w maju 1989 roku jako Quadragonale, początkowo zrzeszając Austrię, Jugosławię, Węgry i Włochy. Później do członków dołączyła Czechosłowacja (Pentagonale), a rok potem Polska (Heksagonale). Po rozpadzie Czechosłowacji i Jugosławii i przyjęciu państw, które powstały w ich miejsce, zrodziła się inicjatywa środkowoeuropejska, która zrzesza obecnie: Albanię, Austrię, Białoruś, Bośnię-Hercegowinę, Bułgarię, Chorwację, Czechy, Macedonię, Mołdawię, Polskę, Rumunię, Słowację, Słowenię,...
Trójkąt Weimarski
Forum, w którym uczestniczą ministrowie spraw zagranicznych Francji, Niemiec i Polski. Pierwsze spotkanie odbyło się w 1991 roku w Weimarze z inicjatywy ówczesnego szefa dyplomacji RFN, Hansa Dietricha Genschera. Współpraca dotyczy obszarów polityki międzynarodowej, gospodarki, kultury, nauki i kontaktów międzyludzkich.
Północnoamerykańskie porozumienie wolnego handlu (NAFTA)
Zawarte pomiędzy USA, Meksykiem i Kanadą, tworzące północnoamerykański obszar wolnego handlu, weszło w życie 1 stycznia 1994 roku. Układ NAFTA oprócz zniesienia barier handlowych reguluje kwestie związane z wymianą usług, inwestycji i ochrony własności intelektualnej, a także porusza zagadnienia dotyczące ochrony środowiska i prawa pracy. Jako jedyny na świecie układ doprowadził do zintegrowania systemów gospodarczych dwóch państw wysoko rozwiniętych (USA, Kanada) z gospodarką kraju...
Organizacja współpracy gospodarczej i rozwoju (OECD)
Jej geneza ma związek z przekształceniem, jakiego dokonano w 1961 roku w Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC). Powstanie OECD nastąpiło z inicjatywy USA i było reakcją na utworzenie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Główne zadania OECD dotyczą wolności wymiany handlowej, która powinna zapewniać państwom osiągnięcie jak najwyższego poziomu życia, zatrudnienia i stabilizacji finansowej. Programy OECD przeznaczone są także dla krajów słabo rozwiniętych. Konwencję OECD...
Współpraca regionalna
Państwa Europy charakteryzują się zróżnicowaniem ze względu na rozwój społeczny i gospodarczy. Z tego powodu powstały międzynarodowe instytucje, których zadaniem jest koordynowanie polityki na szczeblu regionalnym. Do instytucji tych należą: Unia Zachodnioeuropejska, Grupa Wyszehradzka, Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu, Rada Państw Morza Bałtyckiego, Inicjatywa środkowoeuropejska, Trójkąt Weimarski.
Organizacje międzynarodowe i procesy integracyjne w świecie
W dziejach cywilizacji od najdawniejszych czasów równolegle zachodzą procesy o przeciwstawnym charakterze: integrującym i dezintegrującym. Pierwsze z nich są wyrazem rozrostu i ekspansji, drugie zmierzają do rozpadu i zaniku. W zależności od jakości dokonujących się zmian procesy dezintegrujące i integrujące mogą mieć zarówno negatywne, jak i pozytywne cechy. W XX wieku miało miejsce wiele zjawisk o charakterze dezintegrującym, np. rozpad monarchii Austro - Węgier po I wojnie światowej,...
Grupa Wyszehradzka
Regionalne porozumienie podpisane w 1991 roku między Polską, Czechosłowacją i Węgrami (Trójkąt Wyszehradzki), a zawarte na podstawie deklaracji o współpracy. Ustalono również warunki współpracy gospodarczej i politycznej, której celem ma być dążenie do integracji europejskiej. Po podziale Czechosłowacji na Czechy i Słowację powstał Czworokąt Wyszehradzki. W 1993 roku do Grupy przystąpiła Słowenia. Od tego roku obowiązuje umowa między członkami Grupy Wyszehradzkiej o środkowoeuropejskiej...
Unia zachodnioeuropejska
Organizacja, która powstała na podstawie układów paryskich (1954) modyfikujących Traktat Brukselski z 1948 roku mówiący o współpracy ekonomicznej, społecznej,kulturalnej oraz samoobronie. Pierwszymi członkami były: Belgia, Holandia,Francja, Luksemburg, Wielka Brytania, w 1955 roku dołączyły RFN i Włochy,a 35 lat później (1990) Hiszpania i Portugalia oraz Grecja (1991). Status stowarzyszonych mają: Turcja, Norwegia, Islandia, a obserwatorów: Austria, Dania, Irlandia,Szwecja i Finlandia. Kraje...
Porozumienie o wolnym handlu (CEFTA)
Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA) to unia celna państw europejskich, która powstała w 1960 roku jako alternatywa dla Wspólnoty Europejskiej. Do założycieli należały: Austria, Dania, Finlandia, Lichtenstein, Islandia, Norwegia,Portugalia, Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania. Głównym celem tej instytucji było zniesienie ceł w handlu między członkami. Po pewnym czasie ze stowarzyszenia wystąpiły Wielka Brytania i Dania oraz Portugalia. W 1977 roku została podpisana deklaracja z...
Euroregiony
Idea euroregionów narodziła się w Europie Zachodniej w latach 50. Tam także powstały pierwsze obszary współpracy przygranicznej oparte na porozumieniach zawartych pomiędzy jednostkami samorządu lokalnego i regionalnego. Współpraca taka miała obejmować współpracę gospodarczą, rozbudowę infrastruktury oraz podejmowanie wspólnych działań na rzecz ochrony środowiska i rozwoju turystyki.Najważniejszymi celami tworzenia euroregionów jest przełamywanie historycznych uprzedzeń, poprawa warunków...