Pisarz francuski. Autor powieści, nowel, dramatów.Publicysta oraz twórca, wybitny teoretyk i przedstawiciel naturalizmu. Założenia teoretyczne zawarł w Powieści eksperymentalnej (1880). Był zwolennikiem teorii,które głosiły, że na człowieka ogromny wpływ mają warunki fizyczne i dziedziczność. Od wczesnych lat sam zarabiał na własne utrzymanie. Pracował jako redaktor, dziennikarz. Debiutował tomem opowiadań, który został niezauważony przez krytyków. Ich uwagę zwróciła jednak pierwsza powieść naturalistyczna Teresa Raquin (1867). Przede wszystkim znany jest jako autor dwudziestotomowego cyklu Rougon-Macquartowie. Historia naturalna i społeczna rodziny za Drugiego Cesarstwa (1871-93). Ukazując na tle wydarzeń historycznych dzieje ubogiej rodziny, przedstawił obraz epoki i panoramę ówczesnego społeczeństwa francuskiego. Do cyklu należą m.in. powieści Brzuch Paryża (1873), Nana (1880), Germinal (1885). Powieści Zoli charakteryzują się obszernymi barwnymi opisami, bogactwem szczegółów.Głośnym wydarzeniem stało się opublikowanie w 1898 na łamach paryskiego dziennika „L’Aurore” listu otwartego Oskarżam!, w którym pisarz, broniąc francuskiego oficera oskarżonego o zdradę (słynna sprawa Dreyfusa), skrytykował działania rządu.