Istnieją też choroby, które uwarunkowane są zarówno przez mutacje genów, jak i wpływ środowiska (tryb życia, odżywianie, zanieczyszczenia). Są to tzw. choroby wieloczynnikowe. Zmiany mutacyjne w przypadku tych chorób mogą zwiększać podatność na te choroby, które rozwiną się dopiero na skutek działania czynników środowiskowych. Do chorób wieloczynnikowych należą m.in. cukrzyca, choroby układu krążenia, nowotwory, alergie.
W dziedziczeniu nowotworów biorą udział trzy rodzaje genów, które ulegają mutacjom:
– Onkogeny powstające na skutek mutacji protoonkogenów – odpowiadają za niekontrolowany podział i proliferację komórek, zachodzące bez sygnału z zewnątrz komórki (np. onkogenem jest zmutowany gen Ras).
– Geny supresorowe, które sprawują nadzór nad wzrostem i podziałami komórkowymi, hamując aktywność komórek; na skutek mutacji przestają te podziały hamować (np. gen p53).
– Geny naprawcze, które normalnie odpowiadają za odbudowę uszkodzonego DNA pod wpływem np. promieniowania jonizującego, w wyniku mutacji przestają spełniać swą funkcję, co powoduje mnożenie się nowych mutacji.
Początkowa mutacja nie warunkuje jednak od razu powstania nowotworu. Wynika to z faktu, iż mutacje dotyczą zazwyczaj tylko jednego allelu, ponadto w organizmie działa układ odpornościowy, a penetracja genu może być mała.