Alkeny to węglowodory łańcuchowe zawierające w cząsteczkach jedno wiązanie podwójne między atomami węgla.
stan hybrydyzacji orbitali walencyjnych atomów węgla połączonych wiązaniem podwójnym | krotność wiązania pomiędzy atomami węgla | długość wiązania podwójnego węgiel–węgiel | energia wiązania podwójnego węgiel–węgiel |
sp2 | jedno wiązanie podwójne, pozostałe to wiązanie pojedyncze | 134 pm | 602 kJ/mol |
Rozważając budowę cząsteczki najprostszego alkenu, czyli etenu, można zauważyć,że cząsteczka ta jest płaska:
Dwa atomy węgla, które łączą się wiązaniem podwójnym, oraz cztery atomy bezpośrednio z nimi związane leżą w jednej płaszczyźnie. W przypadku etenu – jak już zaznaczono powyżej – cała cząsteczka jest płaska; w przypadku innego alkenu – tylko fragment cząsteczki zawierający wiązanie podwójne jest płaski.
Poniżej przedstawiono schemat nakładania orbitali atomowych w cząsteczce propenu; zaznaczono również płaski fragment cząsteczki:
Alkeny tworzą szereg homologiczny o wzorze CnH2n, gdzie n to liczba atomów węgla w cząsteczce.
Poniżej przedstawiono właściwości fizyczne kilku wybranych związków szeregu homologicznego alkenów:
węglowodór | TT [°C] | TW [°C] | właściwości fizyczne |
eten (etylen) C2H4 |
–169,1 | –103,7 | łatwopalny gaz, bezbarwny, o słodkawym zapachu, słabo rozpuszczalny w wodzie, dobrze rozpuszczalny w eterze i etanolu |
propen (propylen) C3H6 |
–185,2 | –47,7 | bezbarwny, bezwonny, palny gaz, nierozpuszczalny w wodzie, rozpuszczalny w rozpuszczalnikach organicznych (eter, etanol) |
heks-1-en C6H12 |
–99,8 | 66,0 | bezbarwna ciecz, o zapachu parafiny, praktycznie nierozpuszczalna w wodzie, słabo rozpuszczalna w etanolu |